ماجرای تولید نفت اشتباهی از سوی امریکا

ترجمه: فرداد احمدی |

توسعه عظیم نفت شیل موجب خیزش جهانی تولید نفت و کاهش قیمت آن شده که در نتیجه وابستگی ایالات متحده به حامل‌های انرژی را کمتر کرده است. اما در این میان یک مشکل وجود دارد، اینکه امریکا تولید نوع اشتباهی از نفت را افزایش داده است. تگزاس و دیگر ایالت‌های غنی از نفت شیل در حال استخراج نفت خام با کیفیتی از نوع سبک و شیرین آن هستند که صنعت نفت جهانی را با اشباع عرضه و بی‌نظمی روبرو کرده است.

به گزارش بلومبرگ، پالایشگرانی که میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری برای فراوری نفت با کیفیت پایین انجام داده‌اند، درحال پرداخت حق بیمه بی‌سابقه‌ای هستند که آن نوع نفت خام سنگین و ترشی را که نیاز دارند پیدا کنند. این ناهماهنگی، خبر خوبی برای تولیدکنندگان اوپک مانند عراق و عربستان سعودی است که نفت خام سبک و شیرین زیادی تولید نمی‌کنند، اما مقدار زیادی از مواد با ناخالصی بالا را استخراج می‌کنند.

بحران ونزوئلا به همراه کاهش تولید اوپک این ناهماهنگی را تشدید خواهد کرد. ونزوئلا صادرات یکی از سنگین‌ترین انواع نفت‌ جهان را بر عهده دارد و اجرایی شدن تحریم‌های دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا علیه این کشور که در هفته گذشته اعلام شد، فراوری و صادرات نفت خام را بسیار دشوارتر خواهد کرد. پالایشگاه‌های امریکایی برای تأمین منابع جایگزین در یک زمان بسیار کوتاه به تقلا افتاده‌اند.

گری سیمونز، مدیر اجرایی شرکت والرو انرژی، بزرگ‌ترین پالایشگاه ایالات متحده روز پنج‌شنبه به سرمایه‌گذاران گفته است که تا 30 روز آینده «همچنان در برنامه تأمین خوراک این شرکت چند چالش وجود دارد.» وی ادامه داد: «ما در حال خرید هیچ محموله‌ای از ونزوئلا نیستیم.»

کیفیت نفت خام هیچ دو نقطه‌ای در جهان مشابه نیست. نوعی از آنکه از چاه‌های شیل واقع در غرب تگزاس استخراج می‌شود، شبیه به روغن پخت‌وپز است که ناخالصی پایینی دارد و به آسانی پالایش می‌شود، اما نفت خام منطقه اورینوکو ونزوئلا، شبیه به مارمالاد است و غلیظ و دشوار برای پالایش. اما غلظت تنها عامل تمایز بخش نیست، بلکه گوگرد نیز که بازار را به نفت خام شیرین و ترش تقسیم می‌کند، مهم است. البته احتمالا نفت خام سنگین گوگرد بیشتری از نفت خام سبک دارد.

بازار نفت خام با کیفیت پایین به دلیل آنکه عربستان سعودی، روسیه و کانادا تولید نفت خود را کاهش داده‌اند و تحریم‌های امریکا موجب پایین آمدن صادرات نفت ونزوئلا و ایران شده است، تحت تأثیر قرار گرفته است.

آمریتا سن، تحلیلگر ارشد شرکت مشاوره اسپکت انرژی ال‌تی‌دی در لندن بیان کرد: «یک دیدگاه گسترده و غالب در بازار طنین انداز شده است که سیاست دنبال شده در بازار فیزیکی نفت خام، منجر به کسری نفت ترش شده است.»

این مساله برای مشتریان و سیاست‌مدارانی که روی عناوین شاخص‌های مرسوم قیمت نفت، یعنی برنت و وست تگزاس اینترمدیت تمرکز کرده‌اند، ممکن است چندان موضوعیت نداشته باشد. حتی خودرو داران نیز ممکن است سود کنند، چون اغلب نفت خام شیرین و سبک بیش از اندازه به تولید بیش از اندازه بنزین و کاهش قیمت آن منجر می‌شود. اما روی غم‌انگیز سکه آنجاست که رانندگان کامیون ممکن است با کمبود سوخت مواجه شوند، زیرا پالایشگاه‌ها ترجیح می‌دهند از نفت خام سنگین برای تولید گازوئیل استفاده کنند.

برای دلالان نفتی بازار فیزیکی فرصتی به وجود آمده است که از تغییرات رو به گسترش قیمت‌ها بین انواع مختلف نفت خام سود ببرند.

تعدادی کمی از مدیران نفتی تغییرات بازار را زود متوجه می‌شوند. تعادل عرضه و تقاضا ممکن است بدتر هم بشود، زیرا اوپک کاهش تولید نفت را در ماه آینده تقویت می‌کند. عربستان سعودی هشدار داده است که کاهش تولید حتی در ماه فوریه بیشتر خواهد شد. صادرات نفت عربستان سعودی به ایالات متحده در هفته گذشته به دومین مقدار پایین صادرات در نزدیک به یک دهه گذشته رسید.

الکس برید، رییس بخش نفت شرکت غول تجارتی Glencore Plc در این زمینه عنوان کرد: کاهش تولید نفت خام اوپک، تنگناها برای تهیه نفت خام ترش و سنگین را تقویت خواهد کرد. در عین حال، با وجود آنکه نفت شیل ایالات متحده، نفت خام شیرین و سبک را با اشباع عرضه روبرو کرده است، اما تولید آن همچنان در حال رشد است.  بر اساس محاسبات بلومبرگ که بر پایه داده‌های اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده انجام شده است، نسبت نفت خام سبک با کل نفت تولیدی امریکا از اوایل سال 2017 تاکنون، از 51 درصد به حدود 57 درصد افزایش یافته است.

بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده توسط بلومبرگ، تغییرات قیمت نفت در بازار فیزیکی برای برخی از انواع مهم نفت خام سنگین و ترش که شامل گرید صادراتی اصلی روسیه (Urals) و نفت مخلوط Mars از خلیج مکزیک ایالات متحده می‌شود، به بالاترین سطح طی 5 سال رسیده است.

نفت خام Marc (استخراج شده در خلیج مکزیک)، روز پنج‌شنبه با حق بیمه 5 دلار و 85 سنتی در شاخص وست تگزاس اینترمدیت معامله شد که می‌توان آن را با تخفیف یک دلار و 60 سنتی به ازای هر بشکه‌ای یک سال پیش مقایسه کرد. پیش از ماه حاضر، نفت شیرین و سنگین لوییزیانا با یک حق بیمه بسیار کمتر از نفت شیرین و سبک لوییزیانا معامله می‌شد.

مارکو دوناند، مدیر اجرایی شرکت معامله‌گر کالای «مرکوری انرژی Ltd» بیان کرد: اوپک آن تأثیری که می‌خواست در تنگ کردن بازار فیزیکی داشته باشد را دارد.

نفت خام سنگین و ترش در حال گران شدن بیش از حد است و حاشیه سود پالایش بنزین نیز بسیار اندک است. با این اوضاع، برخی پالایشگاه‌های ایالات متحده مقدار زیادی از تجهیزات و لوازم صنعتی خود را برای پالایش نفت سبک و شیرین به کار می‌گیرند تا از پول خود محافظت کنند و پالایشگاه‌های دیگر نیز احتمالأ همین مسیر را طی خواهند کرد.

بر اساس داده‌های شرکت مشاوره‌ای اویل آنالیتیکس ال‌تی‌دی، حاشیه سود برای نفت خام سنگین و ترش برای بسیاری از پالایشگاه‌های صنعتی خلیج مکزیک ایالات متحده، در روزهای اخیر به 2 دلار و 50 سنت در هر بشکه سقوط کرده است، در حالی که در متوسط 5 ساله 12 دلار در هر بشکه بوده است.

صنعت پالایش در جهان هیچ گزینه‌ای برای برون‌رفت چنین موقعیت‌هایی ندارد، ولی اغلب در چنین شرایطی خود را سازگار کرده است. جو گوردر، مدیر اجرایی پالایشگاه والریو روز پنج‌شنبه به سرمایه‌گذاران گفت: شرکت والریو در حال ایجاد تغییراتی در شیوه‌های تهیه نفت خام هفتگی و روزانه خود است تا مبلغی که پس از فروش محصول پالایشی و برداشت کلیه هزینه و سود خود به فروشنده پرداخت می‌کنیم بهینه‌ترین حالت را پیدا کند.