نرخ مصوبی برای آجیل شب عید نداریم
طی ماه‌های اخیر قیمت آجیل و خشکبار به دنبال نوسان نرخ ارز به حدی بالا رفت که بسیاری از خانوار‌ها چاره‌ای جز حذف آن به عنوان اقلامی لوکس از سبد مصرفی خود نداشتند. اگرچه بسیاری از مسوولان نوسان نرخ ارز، محاسبه قیمت بر مبنای نرخ جهانی و همچنین صادرات محور بودن آجیل و خشکبار را دلیل اصلی گرانی‌های اخیر مطرح می‌کنند، اما در مقابل برخی کارشناسان نسبت به این موضوع اعتراض دارند و معتقدند از آنجا که اکثر اقلام آجیل و خشکبار تولید داخل است، نباید بر مبنای قیمت دلار در بازار داخل عرضه شود. بسیاری از فروشندگان می‌گویند: با وجود رکود حاکم بر بازار و کاهش قدرت خرید خانوار، پیش بینی می‌شود که قیمت اقلام آجیل و خشکبار تحت تاثیر نوسان نرخ ارز در ایام پایانی سال با افزایش مجدد در بازار روبرو شود که این امر مصرف‌کنندگان و فعالان صنف را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد. یکی از مغازه‌داران می‌گوید: با افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل امکان خرید از سوی بسیاری از آحاد جامعه وجود ندارد. با توجه به آنکه زمان زیادی تا ایام پایانی سال باقی نمانده است، انتظار می‌رود که دولت تمهیداتی برای ایام پایانی سال بیندیشد تا سودجویی دلالان و عوامل واسطه بر آشفتگی بازار بیش از پیش دامن نزند.
حباب کاذب قیمت بر بازار حاکم است
مصطفی احمدی رییس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران از رکود حاکم بر بازار آجیل و خشکبار خبر داد و گفت: بعد از شب یلدا، تقاضایی برای خرید اقلام آجیل و خشکبار وجود ندارد اما انتظار می‌رود در روز‌های آتی رونق به بازار بازگردد.
وی نوسان قیمت آجیل و خشکبار را تابع عرضه و تقاضا دانست و افزود: با توجه به آنکه تقاضای چندانی در بازار شب عید برای خرید آجیل و خشکبار متصور نیستیم، از این رو افزایش قیمت منتفی است. احمدی با اشاره به اینکه نمی‌توان نرخ مصوبی برای اقلام آجیل و خشکبار در بازار اعلام کرد، بیان کرد: با توجه به شرایط کنونی بازار نمی‌توان نرخ مصوبی را اعلام کرد چرا که این امر می‌تواند در قیمت‌های بازار تاثیر بگذارد. این مقام مسوول ادامه داد: اگر اتفاق خاصی در شرایط اقتصادی رخ ندهد، قیمت آجیل و خشکبار در بازار شب عید افزایشی نخواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه اصناف در حال تدارک اقلام آجیل و خشکبار برای شب عید هستند، بیان کرد: اگرچه طبق سنت دیرینه، افراد در ایام پایانی سال اقدام به خرید آجیل و خشکبار خواهند کرد، اما به سبب شرایط اقتصادی حاکم بر کشور به نظر می‌رسد که تقاضا به مراتب از سال گذشته کمتر باشد. احمدی از حباب کاذب قیمت برخی اقلام آجیل و خشکبار خبر داد و گفت: با وجود آنکه اکثر اقلام آجیل و خشکبار به قیمت تمام شده درآمده و با ۱۰ درصد سود خرده فروشی در بازار عرضه می‌شود، اما بر اقلامی نظیر پسته و تخمه آفتابگردان همچنان حباب کاذب قیمت حاکم است که انتظار می‌رود در ایام پایانی سال به نرخ واقعی خود برسند.
رییس اتحادیه آجیل و خشکبار از نصب اپلیکیشن بر روی تلفن همراه خبر داد و گفت: بازرسی نظارت اصناف، اپلیکیشنی را طراحی کرده است که مردم در لحظه می‌توانند شکایت خود را مطرح کنند، امیدواریم تا پایان سال بازرسی اتاق اصناف این اپلیکیشن را راه‌اندازی کند.
وی در پایان تصریح کرد: از خانوار‌ها تقاضا داریم که اقلام آجیل و خشکبار مورد نیاز خود را از آجیل فروشی‌های دارای پروانه خریداری کنند تا در صورت بروز تخلف بتوان به شکایت افراد رسیدگی کرد.
افق روشنی پیش روی صادرات نیست
محمد ارزانی ممقانی رییس اتحادیه آجیل و خشکبار با اشاره به اینکه بازار آجیل و خشکبار تعریفی ندارد، اظهار کرد: با توجه به نوسان نرخ ارز، بازار آجیل و خشکبار ثبات ندارد بطوریکه صادرکننده، خریدار و فروشنده نسبت به آینده بازار نگرانی‌هایی دارند. وی با اشاره به اینکه رکود فعلی و نوسان نرخ آجیل و خشکبار تاکنون در بازار سابقه نداشته است، افزود: با وجود آنکه در سنوات گذشته در دو ماه پایانی سال، اوج خرید و فروش آجیل و خشکبار در بازار بود، اما امسال فعالان صنف در سردرگمی به سر می‌برند و نمی‌دانند که قرار است چه اتفاقی در آینده بیفتد؟ ارزانی ممقانی ادامه داد: با توجه به آنکه بسیاری از واحد‌های صنفی خرید خود را در اوج افزایش نرخ ارز انجام داده‌اند، هم‌اکنون با اُفت نرخ ارز اجناس خود را با زیان می‌فروشند چرا که اقلام روی دستشان مانده است. به گفته این مقام مسوول، با توجه به آنکه بسیاری از اقلام بیش از ۳۰ درصد اُفت داشته است، از این رو نمی‌توان برآورد دقیقی راجع به شرایط بازار در ایام پایانی سال داشت.
وی از کاهش چشمگیر صادرات آجیل و خشکبار خبر داد و گفت: با توجه به تعهد ارزی صادرکنندگان به سامانه نیما، صادرات به میزان قابل توجهی کاهش یافته است که نسبت به آینده صادرات نمی‌توان چشم‌انداز روشنی داشت.
کاهش قیمت آجیل و خشکبار تابع نرخ ارز است
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز با اشاره به دلایل گرانی آجیل و خشکبار در بازار اظهار کرد: با توجه به آنکه عمده اقلام آجیل و خشکبار صادراتی است؛ بنابراین نوسان نرخ ارز و محاسبه این اقلام بر مبنای قیمت بازار‌های جهانی در تحولات بازار داخل تاثیرگذار بوده است.
وی افزود: اگرچه با نوسان نرخ ارز و افزایش قیمت آجیل و خشکبار هزینه تولیدکنندگان با احتساب سود منطقی تامین شد، اما هم‌اکنون بخش اعظم آحاد جامعه از دسترسی به خشکبار محروم هستند.
اسدی ادامه داد: امسال تولید اقلام آجیل و خشکبار به ویژه پسته نسبت به مدت مشابه سال قبل به سبب سرمازدگی بهاره اُفت چشمگیری داشته است که آمار دقیق تولید را باید وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی امر اعلام کند و ما نمی‌توانیم اظهارنظری در این باره داشته باشیم.
به گفته این مقام مسوول، تا زمانی که قیمت ارز کاهش پیدا نکند، هیچ افق روشنی پیش روی کاهش قیمت اقلام آجیل و خشکبار نیست. وی با اشاره به اینکه نوسان قیمت آجیل و خشکبار در ایام پایانی سال به عوامل متعددی باز‌می‌گردد، بیان کرد: با توجه به تنگنا‌های کنونی اقتصاد و کاهش قدرت خرید بعید است که دلالان برای کسب سود بیشتر با احتکار و کمبود تصنعی در بازار بخواهند قیمت‌ها را افزایش دهند چرا که میزان خرید خشکبار به یک سوم تا یک چهارم سال قبل در کشور کاهش یافته است.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز در پایان تصریح کرد: با وجود فراوانی آجیل و خشکبار در مغازه‌ها، مشتری در بازار وجود ندارد که با این وجود نمی‌توان پیش‌بینی خاصی راجع به ایام پایانی سال داشت.
ضعف در نظارت عامل گرانی‌ها
عباس پاپی‌زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، از کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی تولید آجیل و خشکبار نسبت به سال گذشته در بازار خبر داد و گفت: با توجه به سرمازدگی بهاره، تولید بسیاری از اقلام آجیل و خشکبار همچون پسته نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش چشمگیری داشته که این امر در نوسان قیمت تاثیرگذار بوده است. وی افزود: با توجه به آنکه عمده اقلام آجیل و خشکبار صادراتی است، از این رو نوسان نرخ ارز بر افزایش قیمت محصولات خشکبار تاثیرگذار بوده است، چرا که این اقلام بر مبنای نرخ دلار در بازار داخلی محاسبه می‌شوند.
به گفته پاپی‌زاده، با توجه به آنکه عمده اقلام آجیل و خشکبار داخلی است، از این رو محاسبه نرخ این محصولات بر مبنای بازار‌های جهانی در داخل امری اشتباه است.
