گمانهزنیها درباره برگزاری انتخابات آزاد در ونزوئلا
گروه جهان| طلا تسلیمی|
پس از آنکه نیکلاس مادورو رئیسجمهوری ونزوئلا، از اقدام در جهت برگزاری انتخابات آزاد سراسری در این کشور در مهلت تعیین شده توسط اروپا خودداری کرد، بریتانیا، فرانسه، آلمان، اسپانیا، اتریش، دانمارک، سوئد و برخی از دیگر کشورها در بیانیههای جداگانه از بهرسمیت شناختن خوان گوآیدو رئیس مجمع ملی و رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، بهعنوان رئیسجمهوری موقت این کشور خبر دادند. این در حالی است که شماری از کشورهای آمریکای لاتین به رهبری ایالات متحده پیشتر گوآیدو را بهرسمیت شناخته بودند. اما روسیه، چین و برخی از دیگر کشورها همچنان از مادورو حمایت میکنند. در این میان، ایتالیا هم اگرچه در زمره حامیان مادورو نیست، اما بیانیه اتحادیه اروپا درباره گوآیدو را وتو کرده است.
به نوشته بلومبرگ، بریتانیا، اسپانیا، فرانسه و اتریش خوان گوآیدو رئیس مجلس ملی ونزوئلا را بهعنوان رئیسجمهوری موقت ونزوئلا به رسمیت شناختند و به کمپین اعمال فشارهای بینالمللی علیه نیکلاس مادورو و درخواستها برای برگزاری انتخابات جدید پیوستند. قدرتهای اروپایی اعلام کردند از آنجایی که مادورو مهلت 8روزه تعیین شده از سوی آنها برای برگزاری انتخابات جدید را نادیده گرفته، آنها هم گوآیدو را بهعنوان رئیسجمهوری موقت به رسمیت میشناسند. این در حالی است که اتحادیه اروپا بهدلیل مخالفت کشورهایی همچون ایتالیا موفق نشده رویکردی متحد به این مساله اتخاذ کند. ایتالیا دوشنبه بیانیه جمعی اتحادیه را درباره به رسمیت شناختن گوآیدو وتو کرد. یونان که دولتش از مادورو دفاع میکرد آشکارا با این بیانیه مخالفت نکرد، اما ایتالیا این اقدام اروپا را وتو کرد. لوئیجی دی مایو معاون نخستوزیر ایتالیا، گفت: «این شهروندان ونزوئلایی هستند که باید برای تغییرات در کشورشان تصمیمگیری کنند.» نخستوزیری ایتالیا نیز در بیانیهای اعلام کرد: «رم هرگز انتخابات ریاستجمهوری ماه مه گذشته که به پیروزی مادورو منجر شد را به رسمیت نشناخته است. اکنون هم موضع رم به نفع مادورو نیست، موضعی خنثی است و ما مانند سایر کشورها اروپایی و پارلمان اروپا حاضر به رسمیت شناختن گوایدو نیستیم. رم انتقال صلحآمیز وآرام قدرت را در برگزاری سریعتر انتخابات میداند.» جوزپه کونته افزود رم امیدوار است که هر تلاش جمعی هدفمند باشد و به اختلافات داخلی این کشور و جامعه بینالمللی دامن نزند.
بحران در ونزوئلا به اختلافاتی در سطح جهانی بین گروهی از کشورها به رهبری ایالات متحده که گوآیدو را به رسمیت شناختهاند و کشورهای دیگری همچون روسیه و چین که از مادورو حمایت میکنند، منجر شده است. جرمی هانت وزیر خارجه بریتانیا، در توئیتی نوشته باتوجه به پایان ضربالاجل 8روزه برای برگزاری انتخابات ریاستجمهوری در ونزوئلا، بریتانیا در کنار دیگر متحدان اروپایی خوان گوایدو را بهعنوان رئیسجمهوری قانونی موقت بهرسمیت میشناسد. امانوئل ماکرون رئیسجمهوری فرانسه، هم در توئیتی نوشته: «ونزوئلاییها حق دارند نظر خود را آزادانه و به شیوهای دموکراتیک بیان کنند.» فرانسه همچنین اعلام کرده که برای گوایدو این حق را قائل است که انتخابات ریاستجمهوری زودهنگام در ونزوئلا برگزار کند. سباستین کوتز صدراعظم اتریش هم توئیت کرد: «ما اکنون طبق قانون اساسی ونزوئلا گوآیدو را رئیسجمهوری موقت مشروع این کشور میدانیم.»
هفته گذشته دیپلماتهای ارشد اتحادیه اروپا هشداری درباره چشمانداز بنبست سیاسی در ونزوئلا منتشر کردند و حتی فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از احتمال اعمال تحریم علیه مادورو سخن گفت. با این حال، مناقشات بر سر اتخاذ موضع مشترک در برابر مادورو در اروپا همچنان ادامه دارد و این بلوک را از انتشار بیانیه باز داشته است.
اما جدای از 4 کشور اروپایی یاد شده، دولتهای آلمان، هلند، پرتغال، دانمارک و سوئد هم گوآیدو را بهعنوان رئیسجمهوری موقت ونزوئلا به رسمیت شناختهاند. بهگزارش خبرگزاری فرانسه، جاستین ترودو نخستوزیر کانادا هم در تماس تلفنی با خوان گوایدو یک روز پیش از نشست گروه لیما در اتاوا، از شجاعت و رهبری او در کمک به بازگشت دموکراسی در ونزوئلا قدردانی کرد و حمایت ادامهدار کانادا را به او وعده داد. ترودو همچنین گفت گروه 11عضوی لیما روی این مورد که جامعه جهانی چگونه میتواند از مردم ونزوئلا از طریق کمکهای فوری بشردوستانه حمایت کند، کار میکند.
گوایدو یکشنبه گفته بود برای رساندن کمکهای بشردوستانه به ونزوئلا یک ائتلاف بینالمللی تشکیل میدهد؛ اما مادورو او را به برنامهریزی برای کودتا علیه خود با کمک دولتهای خارجی متهم کرد. او همچنین اعلام کرده برای جلب حمایت ارتش در حال ملاقاتهای شخصی با فرماندهان نظامی است. او حتی گفته به سراغ دولت چین که مهمترین حامی خارجی مادورو محسوب میشود نیز رفته است. گوایدو در مصاحبه با روزنامه «ساوث چاینا مورنینگ پست» هنگکنگ گفت: «چین پتانسیل فوقالعادهای برای کمک به بازسازی اقتصاد ورشکسته ونزوئلا دارد. چین نقشی مهم در جهان ایفا میکند و ما دوست داریم رابطهاش را با ونزوئلا از نو بسازیم.»
اما روسیه با محکوم کردن این رویکرد اروپاییها، این اقدام آنها را مداخله در امور ونزوئلا دانسته و تاکید کرده که رهبر این کشور باید توسط مردم و نه کشورهای خارجی، تعیین شود. الکساندر شتینین رئیس بخش آمریکای لاتین در وزارت خارجه روسیه گفته: «هدف جامعه بینالملل باید کمک به حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی ونزوئلا باشد بدون آنکه مداخلهای مخرب از خارج از مرزها صورت گیرد.» پیشتر دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا و جان بولتون مشاور امنیت ملی او دخالت نظامی و فرستادن نیرو به ونزوئلا را یکی از گزینههای روی میز علیه دولت ونزوئلا عنوان کردهاند. اما مادورو هشدار داد که رئیسجمهور آمریکا با چنین دخالتی کشورش را درگیر جنگی مانند ویتنام خواهد کرد.