تمام رشد نقدینگی تبدیل به پول داغ شد

رشد 129 هزار میلیارد تومانی سپرده کوتاه‌مدت با رشد محدود 3 هزار میلیارد تومانی بلندمدت

گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|

براساس انتشار گزیده آمارهای اقتصادی پولی و بانکی آبان 97 که به تازگی از سوی بانک مرکزی منتشر شده، میزان بدهی دولت به بانک‌ها به رقم 225 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به اسفند 96 به میزان 11.4 درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان 20.2 درصد رشد کرده است.

به گزارش «تعادل»، رقم بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی نیز به رقم 298 هزار میلیارد تومان رسیده و به زودی از مرز 300 هزار میلیارد تومان خواهد گذشت، که معادل 67 هزار میلیارد تومان آن را بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی و231 هزار میلیارد تومان آن را بدهی بخش دولتی به بانک‌های تشکیل داده است.

 از این مبلغ بدهی دولت به سیستم بانکی معادل 265 هزار میلیارد تومان و بدهی شرکت‌های دولتی به سیستم بانکی معادل 33 هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین از میزان بدهی دولت به سیستم بانکی، نزدیک به 40 هزار میلیارد تومان بدهی دولت به بانک مرکزی و 225 هزار میلیارد تومان بدهی دولت به بانک‌ها را تشکیل می‌دهد. بدهی شرکت‌های دولتی نیز شامل 27 هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی و 6180 میلیارد تومان به بانک‌ها است.

  رشد بالای سپرده‌های کوتاه‌مدت و دیداری از رشد قیمت‌ها

از سوی دیگر، حجم نقدینگی در آبان ماه 97 بیش از هزار و ۷۲۵ هزار میلیارد تومان اعلام شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱.۱ درصد افزایش نشان می‌دهد.

نقدینگی نسبت به اسفندماه سال گذشته ۱۲.۸ درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱.۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. حجم پول شامل اسکناس و سپرده دیداری در این دوره ۲۴۴۵.۵ هزار میلیارد ریال با ۴۳.۴ درصد افزایش نسبت به آبان‌ ماه سال قبل بوده و حجم شبه پول شامل سپرده‌های کوتاه‌مدت، بلندمدت و قرض‌الحسنه نیز با ۱۸.۱ درصد رشد، ۱۴۸۰۶.۵ هزار میلیارد ریال است.

نکته قابل توجه این است که ترکیب سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت بانک‌ها که متاثر از نوسانات نرخ ارز و طلا در یک سال اخیر، افزایش قیمت کالاها و مسکن، خودرو، و سایر کالاها، کاهش نرخ سود سپرده بلندمدت به 15 درصد، وسایر عوامل بوده است، در هشت ماه اخیر با تحولات قابل توجهی مواجه شده است.

آمارها نشان می‌دهد، که سپرده کوتاه‌مدت و در حال گردش در دست مردم از طریق کارت‌های بانکی با رشد 32.8 درصدی همراه بوده و از 393 هزار میلیارد تومان در اسفند 96 به 522 هزار میلیارد تومان در آبان 97 رسیده و 129 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است.

این در حالی است که سپرده بلندمدت تنها 3 هزار میلیارد تومان در این هشت ماه بیشتر شده و از 840 هزار میلیارد تومان در اسفند 96 به 843 هزار میلیارد تومان در آبان 97 رسیده و تنها 4 صدم درصد رشد داشته است.

سپرده دیداری نیز با رشد 32 درصدی در هشت ماه اخیر از 150 هزار میلیارد تومان در اسفند 9 به 198 هزار میلیارد تومان در آبان 97 رسیده و در طول یکسال اخیر نیز 46 درصد رشد کرده است که بالاترین رشد سپرده‌ها را در یکسال اخیر نشان می‌دهد.

میزان سپرده قرض‌الحسنه نیز در این هشت ماه از 80 هزار میلیارد تومان در اسفند به 88 هزار میلیارد تومان در آبان 97 رسیده و 10 درصد رشد کرده است.

براین اساس، از مبلغ 195 هزار میلیارد تومان افزایش نقدینگی در هشت ماه اول سال 97، به میزان 48 هزار میلیارد تومان جذب سپرده دیداری، 129 هزار میلیارد تومان جذب سپرده کوتاه‌مدت، 8 هزار میلیارد تومان جذب سپرده قرض‌الحسنه، نزدیک به 2 هزار میلیارد تومان به صورت اسکناس در دست مردم و تنها 3 هزار میلیارد تومان جذب سپرده بلندمدت شده است. در حالی که انتظار می‌رود بخش عمده افزایش نقدینگی جذب سپرده بلندمدت شود.

این نوع تغییرات نشان می‌دهد که تمایل مردم به نگهداری پول به صورت کوتاه‌مدت و سپرده دیداری و اسکناس و چک افزایش یافته تا هر زمان که تشخیص دادند برای خرید کالا، مایحتاج، خرید ارز و سکه و خودرو و مسکن و زمین و... وارد بازارها شوند و همین موضوع عامل نوسان و رشد قیمت‌ها در چند ماه اخیر شده است.

سهم سپرده بلندمدت از کل نقدینگی به 48 درصد، کوتاه‌مدت 30 درصد، سپرده دیداری 11.4 درصد نقدینگی است

  دارایی خارجی

 میزان دارایی‌های خارجی سیستم بانکی در آبان ماه امسال ۸۷۸۸.۵ هزار میلیارد ریال اعلام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۶.۳ درصد افزایش یافته است. در عین حال، بدهی بخش دولتی در دوره مورد بررسی ۲۹۸۵.۷ هزار میلیارد ریال است که نسبت به آبان ماه سال ۹۶ به میزان ۱۷.۵ درصد رشد یافته است. طبق اعلام بانک مرکزی، بدهی بخش غیردولتی ۱۱۹۴۳.۱ هزار میلیارد ریال است که نشان‌دهنده ۱۸.۷ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده و نسبت به اسفندماه سال گذشته نیز ۹.۴ درصد رشد نشان می‌دهد.

  خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی

میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در آبان ماه سال جاری به ۴۶۰۷.۳ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۷.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در دوره مورد بررسی نیز ۶۶۸.۹ هزار میلیارد ریال بوده که نشان‌دهنده ۹.۸ درصد افزایش است. بدهی‌های ارزی بانک مرکزی در آبان ماه سال جاری ۲۲۶۸.۵ هزار میلیارد ریال اعلام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۹.۲ درصد افزایش یافته است.

  وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی

این گزارش حاکی است، میزان دارایی‌های خارجی در این بخش با ۴۷.۹ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۴۱۸۱.۲ هزار میلیارد ریال رسیده و حجم اسکناس و مسکوک نیز با منفی ۲۰.۵ درصد، ۸۷.۹ هزار میلیارد ریال است.

سپرده بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نزد بانک مرکزی با ۲۲.۸ درصد افزایش به ۱۸۶۴.۷ هزار میلیارد ریال رسید.

همچنین بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نیز در دوره آبان ماه سال ۹۷ با ۴۳.۲ درصد افزایش به ۱۵۸۱.۳ هزار میلیارد ریال رسیده است.

 خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های بانک‌های تجاری

میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تجاری کشور در آبان ماه امسال ۵۷۴.۷ هزار میلیارد ریال است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۱.۶ درصد رشد نشان می‌دهد. سپرده بانک‌های تجاری نزد بانک مرکزی نیز ۳۹۸.۶ هزار میلیارد ریال بوده که ۳۱.۵ درصد افزایش یافته است.

جمع کل دارایی‌های بانک‌های تجاری در دوره مورد بررسی، ۵۴۹۲ هزار میلیارد ریال بوده که به نسبت آبان ماه سال ۹۶ دارای ۲۰.۹ درصد رشد است و میزان بدهی بانک‌های تجاری به بانک مرکزی در آبان ماه به ۳۳.۷ هزار میلیارد ریال رسیده که ۶۸.۶ درصد نسبت به آبان ۹۶ کاهش داشته است.

 وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های

بانک‌های تخصصی

بر پایه این گزارش، میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تخصصی در آبان ماه سال جاری ۱۱۹۷.۸ هزار میلیارد ریال است که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۸۰.۸ درصد رشد یافته است. جمع کل دارایی‌های بانک‌های تخصصی در این دوره رقم ۶۰۹۸.۴ هزار میلیارد ریال است که ۲۲.۲ درصد رشد دارد. همچنین میزان بدهی بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی ۴۹۱.۸ هزار میلیارد ریال است که رشدی معادل ۱۴.۲ درصد نسبت به آبان ۹۶ دارد.