ماجرای ایستگاه آبشار و آبی که دیگر نیست

با وجود آنکه گفه می‌شود طی ۴ ماه آینده و احتمالا اوایل سال ۹۸ شاهد بهره‌برداری از آسیاب موزه تهران خواهیم بود، اما بهره‌برداری از آسیاب موزه تهران منوط به اختصاص بودجه است. چندی پیش گروهی از خبرنگاران برای بازدید از نخستین آسیاب موزه تهران رفتند. در این بازدید از روند مرمت و چگونگی به بهره‌برداری رسیدن این موزه پرده‌برداری و نماهای جدیدی از آنچه که نیاز است تا شاهد به بهره‌برداری رسیدن این موزه باشیم، نمایان شد. آسیاب موزه تهران با سرمایه ۶۰۰ میلیون تومانی به دست یکی از خانواده‌های قدیمی یوسف آباد تهران احیا شده و مسوولان وعده‌هایی از بهره‌برداری این موزه تا سال آینده می‌دهند. محسن‌ شیخ الاسلامی، معاون میراث فرهنگی تهران، در این باره گفت: عرف بر آن است که برای بناهای تاریخی که در فهرست ملی میراث فرهنگی ثبت شده‌اند و مالک خصوصی دارند، ردیف اعتباری خاص برای سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از آن توسط اداره کل میراث فرهنگی تعریف می‌شود. نام این ردیف اعتباری مشارکت در مرحمت و احیای ابنیه واجد ارزش ثبت است. در این میان تفاهم‌نامه‌ای بین سازمان و مالک نوشته می‌شود. در این تفاهم‌نامه سازمان متعهد می‌شود بخشی از هزینه مرمت را متقبل شود و مالک نیز تعهد دارد به همان میزان که اعتبار می‌گیرد، مشارکت کند. او ادامه داد: در خصوص آسیاب آبی یوسف آباد، به دلیل حجم بالای عملیات مرمتی و همراهی بسیار خوب مالک که روحیه آن را داشت تا تمام هزینه‌ها را خودش متقبل شود، تمام هزینه‌های مرمت توسط مالک تامین شده است. به گفته شیخ الاسلامی، با وجود آنکه اعتباری خاص برای این آسیاب آبی اختصاص یافته، اما از آنجا که در آن زمان معاون میراث فرهنگی تهران نبوده، او هم‌اکنون اطلاعاتی در مورد تخصیص این اعتبار در اختیار ندارد. معاون میراث فرهنگی تهران اظهار کرد: با توجه به آنکه مرمت این بنا تمام شده و تجهیز و در نهایت بهره‌برداری آن باقی مانده، میراث فرهنگی می‌تواند در خصوص تجهیز، حفاظت الکترونیک و در اختیار قرار دادن اشیاء موزه‌ای که بتوان از این ملک به عنوان یک کار فرهنگی- گردشگری استفاده کرد، ورود کند و امکاناتی در اختیار مالک بگذارد؛ چراکه اجرای این موارد استانداردهایی دارد که تابع ضوابط اداره کل موزه‌ها می‌تواند باشد. در این میان سعی ما برآن است تا بتوانیم از اداره کل موزه‌ها اعتبار لازم را دریافت کنیم و شاهد به بهره‌برداری رسیدن نخستین آسیاب موزه تهران باشیم. او به ایلنا گفت: با توجه به آنکه کار فیزیکی مرمت این بنا به اتمام رسیده می‌توانیم در بازه زمانی ۳ تا ۴ ماه آینده، البته در صورت اختصاص بودجه، شاهد به بهره‌برداری رسیدن آسیاب موزه تهران باشیم. در عین حال می‌توان از این ملک به عنوان موزه مردم‌‌شناسی شهر تهران استفاده کرد و در کنار آن مباحث خدماتی و سرویس‌دهی در حوزه گردشگری نیز تعریف شود. درحال حاضر نیز فقط کارهایی مانند نصب دوربین‌های مدار بسته، تهیه طرح محتوای توجیهی در خصوص کاربرد موضوعی این ملک باقی مانده. آسیاب آبی یوسف آباد از جمله میراث فرهنگی تهران است که چند سال پیش، متولیان شهر درصدد تخریب آن برآمده بودند تا این ملک را به اتوبان رسالت اضافه کنند، اما اقدام به موقع مالکان آن برای ثبت ملی این آسیاب آبی اجازه تخریب این بنای قاجاری را به متولیان شهر نداد. با این وجود هنوز مردم تهران نمی‌توانند آسیاب آبی یوسف آباد را چنانکه باید، ببینند. هرچند مرمت چند صد میلیونی آن تمام شده اما کارهای متعددی برای تجهیز و احیای دوباره آن باقی است. جلال عجایبی، یکی از سرمایه‌گذاران آسیاب موزه تهران با تاکید برآنکه این آسیاب از زمان گذشته و دوران قاجار باقی مانده‌، از دوران کودکی و همراهی با پدر و خاطراتی که از این آسیاب آبی دارد سخن گفت و ادامه داد: در سال‌های قحطی جنگ جهانی برای آنکه مشکلی برای مردم پیش نیاید پدرم که حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ خروار گندم ذخیره داشت با وجود آنکه در آن سال عازم مکه بود اما به سرپرست کارگاه سفارش کرده بود تا اگر اهالی ونک، اوین، درکه، یوسف آباد و فرحزاد آرد خواستند به هریک از آنها دو کیسه آرد بدهد و بعد سر خرمن از او گندم بگیرد. در آن زمان گندم خرواری ۲۲ تومان اما به دلیل قحطی ششصد تومان شده بود.  عجایبی با اشاره به آنکه قرار است آبی که چرخ آسیاب را بچرخاند به صورت فرضی روان شود، گفت: ایستگاه آبشار کنونی که روبروی پارک ساعی در خیابان ولیعصر قرار دارد، نام خود را از این جریان آب و آبشاری که در آن زمان وجود داشت، می‌گیرد؛ اما الان این مجرا بسته شده و دیگر آبی از آبشار روان نیست.