سامانه رفع تعهد ارزی واردکنندگان راه‌اندازی می‌شود

رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد: ابلاغ مشوق‌های جدید برای بازگشت ارز حاصل از صادرات

گروه بانک و بیمه |

در جلسه عصر سه شنبه شورای پول و اعتبار که به ریاست دکتر همتی رییس کل بانک مرکزی تشکیل شد، بنا به پیشنهاد بانک مرکزی و در جهت پیشگیری از سو استفاده از تخصیص و تامین ارز بابت واردات کالا به کشور، راه اندازی سامانه رفع تعهد ارزی وارد کنندگان توسط بانک مرکزی به تصویب رسید. به گزارش «تعادل»، بانک مرکزی معتقد است که با اجرای سامانه یاد شده، ایفای تعهد وارد کنندگان به عنوان یک شاخص اعتبار سنجی از سوی بانک‌ها و وزارت صمت و سایر سازمان ها ارزیابی می شود که اشخاص متخلف از دریافت خدمات تا زمان رفع تعهد ارزی محروم می شوند و در راستای پیشگیری و مبارزه با رانت و فساد، این سامانه یکی از گلوگاه‌های فساد را خواهد بست، همچنین بنا به اعلام بانک مرکزی عملکرد بانک‌ها نیز در این خصوص ارزیابی خواهد شد و با بانک‌هایی که مشتریان آنها بیشترین آمار عدم ایفای تعهد ارزی داشته باشند نیز برخورد خواهد شد. بانک مرکزی اعلام کرد که طی سنوات گذشته برخی از سوء استفاده کنندگان پس از طی مراحل قانونی نسبت به تخصیص و تامین ارز اقدام می کردند و در مقابل، مطابق با ارز دریافتی کالا به کشور وارد نمی کردند. از طرفی به دلیل نبود یک سامانه منسجم به منظور ثبت فعالیت‌های وارد کنندگان، امکان دسترسی بانک‌ها به عملکرد گذشته وارد کنندگان فراهم نبود. همچنین وزارت صمت و اتاق های بازرگانی که کارت بازرگانی برای اشخاص صادر می کنند نیز اطلاعاتی در رابطه با عملکرد تجاری واردکنندگان نداشتند.

همچنین  با دسترسی وزارت صمت به این سامانه امکان ثبت سفارش جدید برای اشخاص دارای تعهد ایفا نشده وجود نخواهد داشت. سازمان امور مالیاتی نیز در برخورد قانونی با گیرندگان ارز با دسترسی به این سامانه اقدام لازم را به عمل خواهد آورد.

  ابلاغ مشوق‌های جدید برای بازگشت

ارز حاصل از صادرات

از سوی دیگر، رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد که مشوق‌های جدیدی برای صادرکنندگانی که تاکنون ارز خود را باز گردانده‌اند در نظر گرفته شده که از روز چهارشنبه 24 بهمن 97 ابلاغ می‌شود. همتی در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره برنامه بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی اظهار داشت: نقدینگی به عواملی مرتبط است که می‌توانیم آنها را دقیق شناسایی کنیم. با توجه به اینکه نرخ ارز اوایل سال افزایش جدی داشت و شوکی را در تورم ایجاد کرد، باعث شد قیمت‌ها افزایش پیدا کنند و برخی برآوردهایی می‌کردند که ابرتورم پیش می‌آید.

همتی ادامه داد: همه این مسائل کنترل شده است، البته قبول داریم که افزایش تورم و گرانی و گرانفروشی داشتیم اما واقعیت این است که این شوک که نتیجه یک جنگ اقتصادی تمام عیار علیه ایران بود، کنترل شده و تلاش می‌کنیم کنترل را بیشتر کرده و شیب تورم را کاهش دهیم.

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه تورم دی ماه به ۱.۸ درصد رسید که نسبت به شهریور که بالای ۶ درصد بود، نشان می‌دهد که به سمت ثبات بیشترحرکت می‌کنیم، خاطر نشان کرد: رشد نقدینگی در ۹ ماه ابتدای سال نسبت به پایان سال گذشته ۱۵.۶ درصد بوده که تقریبا مانند سال‌های گذشته است که نشان می‌دهد اتفاقی در رشد نقدینگی نیفتاده و فقط شوک تورمی ناشی از عرضه بوده است. همتی یادآور شد: مشکل دیگری که وجود دارد این است که کالاهایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد شده با این قیمت به دست مردم نمی‌رسد و سیستم توزیع مشکلاتی دارد که برای رفع آن تصمیماتی می‌گیریم که آثار آن را به حداقل برسانیم. وی افزود: بحث مهمی که در دولت مطرح شد درباره تامین کالاهای اساس مردم بود تا بتوانیم رفاه و معیشت مردم را با قدرت و جدیت تامین کنیم که انشاءالله در آینده این تصمیمات را پیش ببریم. رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه درباره بازار ارز تصمیمات مختلفی گرفته شده است، گفت: در ستاد ارزی تصمیم گرفته شد که به صادرکنندگانی که همکاری خوبی با بانک مرکزی کردند مشوق دهیم تا بخشی از ارز صادراتی را به صورت اسکناس نقد وارد بازار کنند و یا برای واردات خود یا واردات دیگران استفاده کنند که بعد از ظهر امروز ابلاغ می‌شود. وی تاکید کرد: باید بپذیریم که فشار دشمن زیاد است واز هر ابزاری برای اعمال فشار اقتصادی استفاده کرده و ما تلاش می‌کنیم با حداقل نوسانات این مسیر را طی کنیم.

  نرخ طلا و ارز در بازار

روز چهار شنبه24 بهمن 97، در شرایطی که نرخ لحظه ای دلار در سامانه سنا 11930 و دلار 13950 تومان اعلام شد، در صرافی ملی و صرافی های بانکی، دلار به نرخ فروش 11930 و خرید 11830، و یورو با نرخ فروش 13950 و نرخ خرید 13850 تومان معامله شد. همچنین در بازار نقدی بازار آزاد نیز دلار 12350 تومان داد و ستد شد.  به گزارش تعادل، سامانه سنا نرخ های میانگین برای معاملات ارزی روز 23 بهمن را نیز برای دلار 11946، یورو 13834، درهم 3267، یوآن 1791، پوند 15572، لیرترکیه 2375 تومان اعلام کرده است.  در هرات نیز نرخ دلار 12 هزار تومان و در سلیمانیه 12030 تومان اعلام شده است.  براین اساس، با اعلام نرخ اونس جهانی 1311 دلار، و نرخ دلار آزاد 12350 تومان، قیمت طلا و سکه نیز اندکی افزایش داشت و نرخ مظنه مثقال 17 عیار 1 میلیون و 660 هزار، گرم 18 عیار 383، سکه طرح جدید 4 میلیون و 330 هزار،  نیم سکه 2 میلیون و 330 هزار، ربع سکه 1 میلیون و 430 هزار، سکه گرمی 765 هزار تومان معامله شده است.

همچنین قیمت خرید هر دلار آمریکا در صرافی‌های بانک‌ها ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۱ هزار و ۹۰۰ تومان است. از سوی دیگر این صرافی‌ها، قیمت خرید یورو را ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان و قیمت فروش آن را ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام کرده‌اند.  در بانک‌ها نیز قیمت خرید دلار ۱۱ هزار و ۴۵۹ تومان، یورو ۱۲ هزار و ۹۲۳ تومان و هر پوند انگلیس ۱۴ هزار و ۷۴۱ تومان اعلام شده است.

همچنین بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را برای روز چهار شنبه اعلام کرد که طی آن نرخ ۲۷ ارز از جمله یورو و پوند نسبت به روز سه‌شنبه افزایش و نرخ ۱۱ واحد پولی دیگر کاهش یافت. نرخ ۹ ارز دیگر مانند دلار نیز ثابت بود. هر دلار آمریکا ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس با ۱۶۸ ریال افزایش نسبت به روز سه‌شنبه ۵۴ هزار و ۲۸ ریال و هر یورو نیز با ۲۵۱ ریال رشد ۴۷ هزار و ۶۲۰ ریال ارزش‌گذاری شد.

  موج دوم کاهش قیمت ارز

همچنین اکبر رنجبرزاده عضو هیات رییسه مجلس، گفت: پیش‌بینی می‌شود قیمت دلار در روزهای آتی به زیر ۱۰ هزار تومان برسد. وی با اشاره به اظهارات رییس کل بانک مرکزی درباره برنامه ریزی برای کاهش قیمت ارز، گفت: تثبیت قیمت ارز، مدیریت بازار ارز کشور و جلوگیری و پیشگیری از نوسان که در  ابتدای سال جاری شاهد آن بوده ایم وظیفه بانک مرکزی است که رییس کل جدید توانسته تا حدودی به بازار ارز ثبات ببخشد.

عضو هیات رییسه مجلس با بیان اینکه مبادلات اقتصادی، فرمول های موجود در بازار و عرضه و تقاضا نشان دهنده این بوده که قیمت دلار غیر واقعی بالا است، افزود: باید تدابیری اندیشیده شود تا سبب کاهش قیمت ارز منطبق بر واقعیت شود که مشکلاتی که در ابتدای سال جاری به ویژه در چند ماهه نخست سال در بازار ارز ایجاد شد، نشان از بی تدبیری و عدم وجود یک برنامه منسجم در بازار و یک نوع رها شدگی در حوزه ارز بود. وی با اشاره به اینکه با حضور همتی به عنوان سکاندار جدید بانک مرکزی تا حدود قابل قبولی بازار ارز مدیریت شد، ادامه داد: در حال حاضر تمامی روزنه ها، منافذ و مسیرها برای سوءاستفاده کنندگان بسته و اخلالگران به حاشیه رانده شده اند. نماینده مردم اسدآباد در مجلس، با بیان اینکه دور از ذهن نیست که قیمت دلار در پایان سال جاری کاهش یابد و به مرز واقعی و حقیقی خود برسد، اظهار داشت: عملکرد رییس کل بانک مرکزی از لحاظ مدیریت و مراقبت در بازار ارز مثبت است، اما باید همچنان تمام تلاش خود را برای تثبیت و کاهش قیمت ارز به کار برده تا خساراتی که از نوسان  ارز متوجه کشور شد، را جبران کند، چرا که اقشار آسیب پذیر از نوسان  ارز به شدت آسیب دیده اند.

وی با اشاره به اینکه برخورد قوه قضاییه با اخلالگران ارزی در کاهش قیمت ارز بی تاثیر نبوده است، افزود: هرج و مرجی در ابتدای سال در بازار ارز وجود داشت که در حال حاضر شرایط کنترل شده و نظارت ها در بازار ارز افزایش یافته است.

عضو هیات رییسه مجلس با بیان اینکه قیمت دلار به زیر ۱۰ هزار تومان رسیده و بین ۸ تا ۱۰ هزار تومان قرار می‌گیرد، تصریح کرد: در حال حاضر از انحراف مسیر ارز کشور جلوگیری شده و انتظار حقیقی و واقعی از قیمت ارز زیر ۱۰هزار  تومان است. پیش بینی می شود که موج دوم کاهش قیمت ارز در روزهای آینده کلید می‌خورد و ارز به مرز قیمت واقعی خود می رسد.

  دلایل ثبات فعلی بازار ارز

از سوی دیگر، یک کارشناس اقتصادی، دلایل آرامش فعلی بازار ارز را منوط به بخشنامه‌ها و برنامه ریزی های بانک مرکزی در جهت عرضه بیشتر ارز صادراتی دانست و اضافه کرد: طبق گفته بانک مرکزی دستورالعمل‌ها برای بازگشت ارز صادراتی و معافیت ارائه ارز از طریق سامانه نیمایی به صادر کنندگان تا کمتر از یک میلیون دلار سبب شده تا بازار ارز روی آرامش به خود ببیند.

مهدی بشارتده سلوطی در گفت و گو با ایسنا، رشد اقتصادی سال آینده را بسیار آرام، گام به گام و فِلَت ( flat ) توصیف و نرخ رشد اقتصادی کشور در سال آینده را زیر ۵ درصد پیش بینی کرد. او گفته، سال آینده سال پُر نوسانی برای دلار خواهد بود و مصرف کنندگان و فعالان این حوزه باید خود را آماده این اتفاق کنند. وی، بازار بورس را گزینه مناسب در سال آینده برای سرمایه گذاران، معرفی و خاطرنشان کرد: هر چند ریسک نوسان بازارهای بورس کشور بالاست اما چنانچه تجار و سرمایه‌گذاران با دانش تکنیکال وارد آن شوند و به روش‌های نوسان گیری در بازار بورس مهارت داشته باشند این بازار می‌تواند گزینه مناسبی نسبت به سایر بازارها باشد. استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران، رونق بیشتر بازارهای بورس، ملک، طلا و دلار در سال آینده را محتمل دانست و با بیان اینکه یکی از راهکارهای جلوگیری از نوسانات نرخ ارز کاهش فشار تحریم‌ها است، افزود: کاهش فشار تحریم باعث می‌شود از درآمد تقریباً ۸۰ میلیاردی نفت، ۶۰ تا ۷۰ درصد آن به داخل کشور بازگردد. بشارتده، افزایش قیمت نفت در سال آینده را کمک کننده به کاهش نوسانات نرخ ارز در ایران قلمداد کرد و در بخش دیگری از گفت و گو با اذعان بر اینکه راه حل های مشکلات اقتصادی کشور، اقتصادی نیستند، تصریح کرد: اتفاقات مربوط به اقتصاد در ایران به نوعی با حوزه سیاسی کشور تنیده شده و به سیاست ربط پیدا می‌کند.

این محقق، مؤلف و پژوهشگر حوزه اقتصاد، جریان دوم را قدری بدبینانه توصیف و خاطرنشان کرد: سناریوی دوم در مورد طرفداران طرح‌ها و لوایحی نظیر FATF و پالرمو است که در تلاشند تا با ایجاد نوسان در بازار ارز، نهادهای تصمیم‌گیر را تحت فشار قرار داده و آنان را مجبور کنند تا از بیم جهش قیمت ارز لایحه را مصوب کنند.

  دلایل ثبات تقریبی فعلی بازار ارز

وی با اعتقاد به اینکه بازار ارز هنوز از عمق مورد نظر برخوردار نیست گفت: مرحله بعدی اقدامات بانک مرکزی باید در جهت عمق دادن به بازار ارز و تنوع بیشتر در ارائه ارز به عرضه کنندگان باشد.

این کارشناس اقتصادی از ابلاغ‌های اخیر بانک مرکزی به صرافی‌ها در جهت جلوگیری از سفته بازی خبر داد و اظهار کرد: به تازگی اطلاعیه‌ای در صرافی‌ها نصب شده مبنی بر اینکه تنها با ارائه کارت ملی جدید یا شناسنامه و یا پاسپورت، اجازه خرید و فروش و یا خدمات در حوزه ارز ممکن است، این قبیل اقدامات در کاهش نوسانات ارز قطعاً مؤثر خواهد بود. بشارتده، دو راهکار برای خروج از وضعیت کنونی پیشنهاد کرد و گفت: اولین راه، افزایش نرخ بهره بانکی است تا بحران فروکش کرده و از التهاب حاضر کاسته شود که البته این کار خود باعث کاهش نرخ رشد اقتصادی شده و نرخ بیکاری را افزایش خواهد داد، اما اگر نرخ بهره پایین در نظر گرفته شود پول از بانک‌ها به سمت بازار ارز روانه خواهد شد.

  دلیل التهابات عرضه کالای اساسی

بشارتده با اشاره به التهابات اخیر کالاهای اساسی خاطرنشان کرد: با توجه به گزارش‌ها و آمارهای واصله از دولت می‌توان پی برد که نگرانی در خصوص تأمین کالاهای اساسی و ذخایر موجود آن وجود نداشته باشد.

استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران به برخی آمارها اشاره و اظهار کرد: ۵۴ درصد افزایش واردات موبایل، ۵۰ تا ۷۷ درصد افزایش قطعات خودرو، ۲۶ درصد واردات دانه‌های روغنی، ۳۷ درصد افزایش واردات گوشت، ۲۰ درصد افزایش واردات ذرت و ۴۲ درصد افزایش واردات جو در نیمه اول سال جاری نسبت به مورد مشابه در سال گذشته نشانگر تأمین نیاز و ذخیره سازی مناسب کالاها است. وی، عدم نظارت در شبکه توزیع را علل اصلی نوسانات بازار معرفی کرد و گفت: تأمین نیاز صورت گرفته و انبارها نیز مملو از ذخایر شده اند اما تا زمانی که نظارت در توزیع کالا وجود نداشته باشد مشکل نوسانات بازار کالاهای اساسی حل نخواهد شد.

  ترمز دلار کشیده شد

دلار که روز گذشته در بالاترین سطح ثبت‌شده خود در سال ۲۰۱۹ قرار گرفته بود، در معاملات روز  چهارشنبه و با افزایش امیدواری‌ها نسبت به رسیدن توافق تجاری بین آمریکا و چین اندکی کاهش قیمت داشت. شاخص دلار با عقب‌نشینی از رکورد بالای ۹۷ واحدی خود، به سطح ۹۶.۶۵ واحد رسید.