«سوچی» به جای «ورشو»
گروه ایران|
کمتر از 24 ساعت بعد از برگزاری اجلاس ورشو که در غیاب کشورهای مهم اروپایی و منطقه‌ای از منظر تحلیلگران بیشتر به یک بالماسکه سطح پایین شبیه بود تا اجلاسی که اولویت‌های مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی در آن مطرح شود؛ روسای جمهور کشورهای ایران، روسیه، ترکیه در سوچی جمع شدند تا ادامه مسیر همکاری‌های مشترکی را که پیش از این برای افزایش چتر امنیتی سوریه در پیش گرفته بودند، امتداد بخشند. رییس‌جمهوری ایران که صبح روز پنجشنبه تهران را به مقصد سوچی روسیه ترک کرده بود ضمن شرکت در این اجلاس سه جانبه با روسای جمهوری کشورهای روسیه و ترکیه دیدار و گفت‌وگو کرد؛ دیدارهایی که در آن ضمن بررسی ابعاد و زوایای گوناگون آتش بس در سوریه، راهکارهای عملیاتی برای برون رفت از چالش‌هایی که تحریم‌های امریکا در اقتصاد کشورها ایجاد می‌کند؛ مورد بررسی و تبادل نظر قرار دادند.
روحانی با برشمردن ۵ محور کاربردی برای بازگرداندن امنیت و ثبات به سوریه، تداوم مبارزه با تمامی گروه‌های تروریستی در سوریه تا ریشه کن شدن آنها را ضروری دانست و تاکید کرد: گفت‌وگوهای سوری-سوری با هدف ایجاد صلح بادوام در سوریه باید بدون دخالت خارجی ادامه یابد و استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور و عدم دخالت در امور داخلی سوریه در هر شرایطی مورد احترام قرار گیرد.
روحانی عصر پنجشنبه در اجلاس سه جانبه روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در سوچی، همچنین جامعه بین‌المللی را برای کمک به مردم سوریه در بازگشت آوارگان و پناهندگان به موطن خود و شروع بازسازی این کشور فرا خواند و این نکته را مورد تاکید قرار داد که حضور نیروهای خارجی از جمله امریکایی‌ها که بدون اجازه دولت قانونی سوریه در آن کشور حضور دارند باید هر چه سریع‌تر خاتمه یابد. روحانی اقدامات خودسرانه رژیم صهیونیستی در تجاوز به سرزمین سوریه را حرکتی در مسیر به مخاطره انداختن صلح و امنیت بین‌المللی دانست و بر ضرورت مقابله جامعه بین‌المللی با آن، تاکید کرد.
چشم‌انداز صلح پایدار در سوریه
روحانی در بخشی از سخنان خود در این اجلاس تاکید کرد: «ما در سوچی گرد هم آمده‌ایم تا با ارزیابی راه طی شده، نسبت به آینده تصمیمات مهمی اتخاذ کنیم که می‌تواند ملت سوریه را در ترسیم آینده خود به دور از هرگونه فشار و دخالت خارجی یاری کند. اصول مشترک مورد تاکید ما ادامه مبارزه با تروریسم تا ریشه کنی این بلای خانمان‌سوز، گفت‌وگو، مصالحه، کاهش تنش، استمرار روند سیاسی و اصلاح قانون اساسی، بازگشت آوارگان، تبادل بازداشت‌شدگان و بازسازی سوریه است؛ سوریه‌ای آزاد و مستقل، سوریه‌ای که نه مورد تهدید دیگران باشد و نه پایگاهی علیه دیگران، سوریه‌ای به دور از اشغال و تهدید خارجی و مبرای از تروریسم، سوریه‌ای متحد، منسجم با حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی و سوریه‌ای که تک تک فرزندان آن از حقوق ذاتی، طبیعی و شهروندی خود برخوردار باشند. و در این مسیر، فقط و فقط سوری‌ها نسبت به آینده خود تصمیم می‌گیرند و دیگران نباید اجازه یابند تا در امور داخلی آنها دخالت کنند.»
او در ادامه گفت: «تا این مرحله، همکاری ما توانسته است آتش جنگ و کشتار بی‌رحمانه چند ساله در سوریه را تا حد زیادی خاموش و گفت‌وگوی بین طرفین اختلاف را جایگزین تفنگ و گلوله کند و اینک پس از هفت سال و اندی از آغاز بحران، جز در مناطق معدودی از کشور، در اکثر مناطق این سرزمین کهن، امنیت و ثبات برقرار شده است، امنیت و حاکمیتی که ضرورت دارد در چارچوب مقررات بین‌المللی و با اجتناب از وقوع بحرانی انسانی در مناطق ادلب و شرق و شمال فرات، نیز گسترش یابد.»
رییس‌جمهوری با اشاره به ضرورت برخورد با گروه‌های تروریستی و حامیان آنها گفت: تروریست‌ها نه در این کشور و نه در هیچ جای دیگری در این کره خاکی، نباید احساس امنیت کنند و حامیان آنها نباید تصور کنند که از برگه تروریسم می‌توانند در معادلات داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به سود خویش بهره برند. متاسفانه دولت امریکا در ادامه اقدامات غیرقانونی خود، هنوز از تروریست‌های مستقر در عراق و سوریه حمایت و از آنها در جهت منافع خود بهره‌برداری می‌کند. گزارشات موثقی وجود دارد که نشان می‌دهد امریکا به تروریست‌های داعش در نقل و انتقال در داخل سوریه و همچنین انتقال بعضی از آنها به افغانستان کمک می‌کند. »
روحانی با اشاره به ادعاهای ایالات متحده برای خروج نیروهایش از منطقه گفت: « این تصمیم امریکا چنانچه بازیچه سیاست‌های داخلی امریکا و مورد تجدید نظر قرار نگیرد، خبر مبارکی برای مردم سوریه است و ضروری است هر چه سریع‌تر عملی شود و حاکمیت دولت سوریه در مناطق شرق و شمال فرات، همچون بقیه سرزمین سوریه گسترش یابد. این مهم باید با حفظ حقوق آحاد مردم و اهالی این منطقه و ازجمله مردمان کرد که سالیان دراز در این سرزمین زیسته‌اند و جزیی جدانشدنی و همیشگی از ملت سوریه هستند صورت گیرد.
رییس‌جمهوری با اشاره به مطالبات ترکیه در خصوص ادلب گفت: «البته، باید به نگرانی‌های دولت ترکیه نیز پرداخته شود. ما این نگرانی‌ها را درک می‌کنیم اما معتقدیم همکاری با دولت قانونی سوریه و استقرار و حضور نیروهای سوری در مرزهای بین‌المللی سوریه، پایدارترین راه جهت رفع این نگرانی‌ها است. .»
پوتین: توجه ترکیه به امنیت مرزهایش با سوریه را درک می‌کنیم
رییس‌جمهوری روسیه نیز می‌گوید که مسکو توجه ترکیه به تأمین امنیت مرزهایش با سوریه را درک می‌کند و در این مساله، بر اساس “وجود یک توافق مناسب “ میان آنکارا و دمشق عمل می‌کند.
به گزارش روسیا الیوم، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه در کنفرانس خبری مشترکی که پس از نشست سران سه جانبه روسیه، ایران و ترکیه در سوچی برگزار شد، گفت: ما بر اساس وجود توافق مناسبی میان ترکیه و سوریه عمل می‌کنیم و این توافق بر اصول همکاری در مبارزه با تروریسم تاکید کرده است و می‌توان از آن به عنوان زمینه‌ای برای همکاری در حال حاضر استفاده کرد.
وی با تاکید بر اینکه تماس‌های مداوم و همکاری فعال در این زمینه میان مسکو و آنکارا در سطوح اطلاعاتی و نظامی برقرار است، گفت که اگر این هماهنگی ادامه یابد، موفقیت را تضمین می‌کند. پوتین ادامه داد: اما در پایان کار، ما معتقدیم که تمامیت ارضی سوریه تضمین خواهد شد و خطر تروریسمی که رییس‌جمهور ترکیه در مورد آن صحبت کرده است، زدوده می‌شود. وی همچنین به توافق منعقد شده آدانا میان ترکیه و سوریه در سال ۱۹۹۸ اشاره کرد. اما رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه چندین بار در سخنان خود گفته است که این توافق به کشورش حق مداخله نظامی در شرق فرات را می‌دهد تا حمله جدیدی علیه یگان‌های مدافع خلق کرد صورت بگیرد.
با این حال رییس‌جمهوری ترکیه پس از دیدار با همتایانش از روسیه و ایران گفت که امید به دستیابی به راه‌حلی سیاسی برای بحران سوریه هیچ‌وقت مثل اکنون قوی نبوده است.
رییس‌جمهوری روسیه همچنین درباره خروج نیروهای امریکایی از سوریه آنچنان که دونالد ترامپ، همتای امریکایی‌اش گفته است، خاطرنشان کرد که «ما متوجه تغییر خاصی در این زمینه و خروج نیروهای امریکایی از سوریه نشده‌ایم. »
پوتین گفت که ترامپ سعی دارد تا به قول‌های انتخاباتی‌اش مبنی بر خروج نیروهای امریکایی جامه عمل بپوشاند اما به دلیل مسائل سیاسی داخلی همواره موفق به اجرای آنها نیست.
این در حالی است که فرمانده نیروهای مرکزی امریکا در خاورمیانه یکشنبه گذشته گفته بود خروج نیروهای امریکایی از سوریه ظرف چند هفته آغاز می‌شود.
اردوغان نیز در این باره گفت: صحبت‌هایی مبنی بر خروج نیروهای امریکایی از سوریه در ماه آوریل یا مه آتی صورت گرفته است اما هنوز هیچ چیز مشخص نیست.
بیانیه مشترک روسای جمهوری ایران روسیه و ترکیه
روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه در بیانیه‌ای مشترک، بر پایبندی مستحکم و مستمر خود به حاکمیت ملی، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی سوریه و همچنین اهداف و اصول منشور ملل متحد تأکید کردند.
۱- وضعیت میدانی کنونی در سوریه را مورد بحث قرار دادند، تحولات پس از آخرین نشست خود در تهران مورخ ۷ سپتامبر ۲۰۱۸ را مورد ارزیابی قرار دادند و بر عزم خود مبنی بر تقویت همکاری‌های سه جانبه در سایه توافقات خود تاکید کردند.
۲- بر پایبندی مستحکم و مستمر خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و همچنین اهداف و اصول منشور ملل متحد تأکید کردند.
۳- تصریح نمودند که این اصول باید از سوی همگان مورد احترام قرار گیرد و هیچ اقدامی، فارغ از عامل/عاملان آن، نباید این اصول را تضعیف نماید.
۴- تمامی تلاش‌ها به منظور ایجاد واقعیات جدید در صحنه میدانی به بهانه مبارزه با تروریسم را مردود شمرده و اراده خود برای ایستادگی در برابر مقاصد تجزیه طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و همچنین امنیت ملی کشورهای همسایه را ابراز نمودند.
۵- در این زمینه، تصریح نمودند که تصمیم ایالات متحده مبنی بر خروج نیروهایش از سوریه، درصورت اجرا، گامی به منظور کمک به تقویت ثبات و امنیت در کشور در پایبندی نسبت به اصول فوق‌الذکر خواهد بود.
۶-وضعیت ناحیه کاهش تنش ادلب را بطور مفصل بررسی کردند و محکومیت و نگرانی جدی خود در ارتباط با تلاش‌های سازمان تروریستی «هیات تحریر‌الشام» برای گسترش کنترل بر این منطقه را ابراز نمودند.
۷- وضعیت در شمال شرق سوریه را مورد بحث قرار دادند و توافق کردند فعالیت‌های خود را به منظور اطمینان از امنیت، ایمنی و ثبات در این مناطق از جمله بر پایه توافقات موجود با احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور هماهنگ نمایند.
۸- بر این باور خود تصریح نمودند که منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی نمی‌تواند داشته باشد
۹- بر عزم خود برای تسهیل راه‌اندازی کمیته قانون اساسی در اسرع وقت ممکن از جمله از طریق توافق بر سر ترکیب آن و نیز ارایه توصیه‌هایی برای تدوین آیین کار بر پایه فعالیت سه ضامن تاکید کردند.
۱۰- از انجام موفقیت آمیز دومین آزادی متقابل بازداشت‌شدگان در چارچوب تلاش‌های گروه کاری مربوطه استقبال کردند.
۱۱- بر نیاز به ادامه تمامی تلاش‌ها برای کمک به تمامی سوری‌ها به منظور اعاده به زندگی عادی و صلح‌آمیز و نیز تسکین آلام آنها تأکید کردند.
۱۲- بر اهمیت ایجاد شرایط لازم به منظور بازگشت ایمن و داوطلبانه آوارگان و اشخاص بی‌خانمان شده داخلی به اقامتگاه‌های اصلی خود در سوریه تاکید کردند.
۱۳- توافق نمودند به نمایندگانشان مسوولیت برگزاری نشست بعدی بین‌المللی سوریه در آستانه را در آوریل ۲۰۱۹ واگذار کنند.
۱۴- علاوه بر موضوع سوریه، تحولات اخیر در جهان و نیز همکاری‌شان در زمینه‌های مختلف را مورد بحث قرار داده و تصمیم گرفتند همکاری مشترک اقتصادی و بازرگانی شان را گسترش دهند.
۱۵- اقدام تروریستی اخیر در ایران (استان سیستان وبلوچستان) را محکوم کردند. رییس‌جمهور فدراسیون روسیه جناب آقای ولادیمیر پوتین و رییس‌جمهوری ترکیه جناب آقای رجب طیب اردوغان به خانواده‌های قربانیان تسلیت گفته و با مردم و دولت جمهوری اسلامی ایران ابراز همدردی کردند.
۱۶- تصمیم گرفتند نشست سه جانبه سران بعدی را در جمهوری ترکیه به دعوت رییس‌جمهور ترکیه جناب آقای رجب طیب اردوغان برگزار نمایند.
۱۷- روسای جمهوری ایران و جمهوری ترکیه تشکر صمیمانه خود را به جناب آقای ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور فدراسیون روسیه به منظور میزبانی نشست سه جانبه سران در سوچی ابراز نمودند.
