نسخه اشتباه تصمیم سازان برای اقتصاد

تعادل|

«حال صنعت خوب نیست». این هشداری بود که روز گذشته از سوی رییس پارلمان بخش خصوصی در جمع اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران مخابره شد. به گفته غلامحسین شافعی، در صورت ادامه روند کنونی نزول تولیدات صنعتی در کشور، شاهد بیکاری گسترده خواهیم بود. «تصمیمات سوء مدیریتی» و «بی توجهی به نظرات نخبگان و صاحب نظران» مهم‌ترین عواملی بود که شافعی در آسیب‌شناسی از افول وضعیت صنایع از آن یاد کرد، افولی که به نبود افقی روشن برای بخش‌های مولد کشور بدل شده است. بخش دیگری از نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز با ارایه گزارش‌هایی در مورد سهم بخش خصوصی در اقتصاد کشور، بررسی عملکرد 9 ماهه اتاق ایران و گزارش جامع راهبردی دوره هشتم سپری شد. همچنین در این نشست بودجه پیشنهادی سال 98 مورد تصویب قرار گرفت.

  برنامه‌ریزی برای بازگشت به مسیر توسعه

چهل و چهارمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صبح روز گذشته برگزار شد. رییس اتاق ایران در این نشست گفت: ریشه مشکلات امروز اقتصاد، تنها در یک مورد خلاصه نمی‌شود بلکه کشور با مجموعه‌ای از عوامل روبرو است. به گفته غلامحسین شافعی، دعوت از نخبگان، صاحبان دانش و تجربه به صورت انفرادی در حوزه‌های تصمیم‌گیری نمی‌تواند موفقیت در اتخاذ تصمیمات صحیح و راهبردی در راستای توسعه کشور را تضمین کند. در واقع دعوت از افراد دارای صلاحیت باید همراه با تمرکز آنها و اتخاذ تصمیمات توسعه کشور برآمده از جمع خرده دانش‌ها و تجربیات آنها باشد. شافعی تاکید کرد: برای رسیدن به توسعه، به برآیند خرده دانش‌ها و تجربیات نخبگان برای تصمیم‌گیری و مستقل بودن آنها از ذی‌نفعان و گروه‌های ضد توسعه نیازمندیم. با چنین ترکیبی است که می‌توان به کاستن از خطاهای راهبردی، تجهیز تصمیمات به دانش توسعه و عدم تکرار اشتباهات، امید داشت. به اعتقاد رییس پارلمان بخش خصوصی کشور، ساختار فعلی تصمیم‌گیری اقتصادی کشور دچار واگرایی است. او تصریح کرد: راهبری مسیر توسعه اقتصادی کشور نیازمند اصلاح و بازبینی است. باید بدانیم تا زمانی که نتوانیم اقتصاد خود را اصلاح کنیم امنیت نیز می‌تواند دستخوش مخاطراتی قرار گیرد و پارامترهای اجتماعی هم به تبع آن دچار افت و نزول شود. شافعی خاطرنشان کرد: بدون برنامه‌ای عالمانه برای توسعه اقتصاد، صنعت کشور به جای اینکه ارزآور باشد به صنعتی ارزبر تبدیل می‌شود که مدام نیازمند واردات ماشین‌آلات و مواد اولیه است و بخش کشاورزی نیز به اتلاف منابع آبی دچار شده و حیات و زیست جمعی را به خطر می‌اندازد. بخش بازرگانی و خدماتی نیز به جای اینکه در مسیر حمایت از بخش‌های تولیدی و صادراتی قرار گیرد در خدمت توزیع و مصرف کالاهای خارجی قرار می‌گیرد. رییس پارلمان بخش خصوصی کشور اولین اقدام برای تقویت سرمایه اجتماعی و بازگشت اطمینان به جامعه را برگرداندن اعتماد به بخش‌های تولیدی کشور عنوان کرد و افزود: در شرایطی که تحریم‌ها، فروش نفت و ارزآوری را محدود و کل حیات جمعی را متأثر ساخته، تکیه بر بخش‌های مولد اقتصاد می‌تواند موجب بهبود شرایط شود. فشارهای اقتصادی تحریم‌ها به‌شدت هزینه‌های تولید را برای بخش‌های مولد اقتصاد بالا برده است و در کنار آثار سوء تحریم‌ها، تصمیمات اشتباه نیز مزید بر علت شده و عرصه را برای فعالیت‌های بخش حقیقی اقتصاد تنگ‌تر از گذشته کرده است. او نداشتن افق روشن برای بخش‌های مولد را خطری جدی برای اقتصاد برشمرد و گفت: همانطور که می‌دانیم وضعیت صنعت در سال جاری مناسب نبوده است و چنانچه این روند ادامه یابد، شاهد بیکاری گسترده در کشور خواهیم بود. بیکاری در کنار تورم‌های فزاینده می‌تواند به نابسامانی‌های اجتماعی دامن بزند و بروز چنین اتفاقی به معنای اثرگذاری تحریم‌هاست. شافعی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در آستانه انتخابات دوره نهم اتاق‌های کشور قرار داریم، تشریح کرد: این انتخابات فرصتی برای تجدید قوای بخش خصوصی کشور است. باید توجه داشت که شرایط پیش‌رو، مسوولیت اتاق را بیشتر می‌کند.

   «هدفمندی» به «هدرمندی» تبدیل شد

در بخش دیگری از این نشست، رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق ایران با بیان اینکه هدفمندی در بخش تولید اجرا نشد و یارانه‌ای به این بخش پرداخت نشد، گفت: هدفمندی در عمل به «هدرمندی» تبدیل شد. علی شمس اردکانی که در نطق پیش از دستور نشست هیات نمایندگان اتاق ایران سخن می‌گفت، بیان کرد: لایحه اصلاح ساختاری قیمت انرژی و تبدیل مابه التفاوت صرفه جویی مصرف سوخت به سرمایه تحت قانون هدفمندی یارانه‌ها مطرح و تصویب شد، اما هیچ‌گاه اجرایی نشد.  از آن سو، رحیم جلیلی، دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز در نطق پیش از دستور خود به موضوع «توسعه صنعت نمایشگاهی ایران، راهکاری جهت توسعه اقتصادی کشور» پرداخت و گفت: نمایشگاه ویترین اقتصادی هر کشوری محسوب می‌شود و برای جذب سرمایه‌گذاری، افزایش درآمد ملی و اشتغال زایی موثر است. به گفته او، ایران اکنون دارای 32 مرکز نمایشگاهی است که هشت مرکز آن عضو انجمن نمایشگاهی جهان هستند. از سوی دیگر، محمود تولایی، عضوی دیگر از هیات نمایندگان اتاق ایران نیز به ارایه گزارشی از کمیسیون کار اتاق ارایه کرد و گفت: این کمیسیون نوپا فعالیت‌های گسترده‌ای در ارتباط با مباحث مختلفی از جمله مالیات بر ارزش افزوده، مشاغل سخت و زیان‌آور و تامین اجتماعی داشت. او همچنین از تصویب قانون صندوق مکانیزه فروش خبر داد. پدرام سلطانی نایب‌رییس اتاق ایران نیز گفت: فرآیند خصوصی‌سازی توسط دولت هیچ اثر مثبتی بر بخش خصوصی نداشته است و اگر هم در سال 93 نقش بخش خصوصی بزرگ جلوه داده‌شده است، به این دلیل بوده که در آن سال قیمت نفت جهانی با کاهش همراه بود. سلطانی تصریح کرد: واقعیت این است که اگر سهم اقتصاد معیشتی را از 47 درصد نقش بخش خصوصی در اقتصاد کم و با بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا مقایسه کنیم، درمی‌یابیم که سهم بخش خصوصی بنگاهی در اقتصاد ایران بسیار کم و چیزی در حدود 20 درصد است.

از آن سو، علیرضا اشرف دبیرکل اتاق ایران، کارنامه 9 ماهه اتاق ایران را از فروردین تا آذرماه سال جاری قرائت کرد. به گفته او، در 9 ماه نخست سال جاری، اتاق میزبان 1010 نشست با حدود 57 هزار و 500 نفر بوده است؛ همچنین کارکنان و مدیران اتاق در این دوره، بیش از 2000 ساعت آموزش برای استقرار سیستم‌های مدیریت کیفیت را طی کرده‌اند. در ادامه بودجه پیشنهادی اتاق ایران در سال 98 ارایه شد که بر اساس را‌ی‌گیری انجام شده، 80 درصد از اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران، موافقت خود را با این بودجه پیشنهادی اعلام کردند.