شهرداری تهران، تشنه سودآفرینی زیرمجموعههای اقتصادی
گروه راه و شهرسازی|آزاده کاری|
تامین منابع مالی در شهرداری تهران از مشکلاتی است که محمدعلی نجفی، شهردار سابق از آن پرده برداشت و اکثر اعضای شورای شهر نیز در صحبتها و تذکرات خود بر این موضوع تاکید دارند. هر چند در زمان شورای پنجم از میزان بدهیهای شهرداری رونمایی شد اما قالیباف نیز کمبود منابع مالی در شهرداری را تکذیب نکرده و در صحبتهای خود عنوان کرد که برای پرداخت حقوق کارمندان مجبور به استقراض از بانک شهرشده است. یکی از راهحلهای شورای چهارم برای حل مشکل مالی شهرداری فروش مجموعه نمایشگاهی شهرآفتاب و فروشگاههای زنجیرهای شهروند بود. روز چهارم مهر 95 بود که شورای شهر تهران در یک جلسه غیرعلنی تصمیمی مهم درخصوص واگذاری بخشی از داراییهای شهر تهران به بخش خصوصی گرفت. در این مصوبه قرار بر این شد تا بخشی از سهام فروشگاه شهروند و مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب در قبال بدهی شهرداری به بانک شهر به این بانک واگذار شود. این مصوبه شورای شهر در همان برهه جنجالهای بسیاری به پا کرد و واکنشهای زیادی را از سوی موافقان و مخالفان آن برانگیخت چراکه این نوع واگذاری املاک به بانکها میتواند به راحتی به بحث بنگاهداری بانکها دامن بزند.
مطابق با تصمیم اولیه شورای شهر تهران که به امضای 17 عضو رسیده بود، قرار شد معادل 60 درصد از سهام فروشگاههای شهروند در ازای بدهی مجموعه شهرداری به بانک شهر واگذار شود. طبق اعلام مدیران بانک شهر قرار بر این شده بود که بخشی از بدهی شهرداری به بانک شهر از طریق واگذاری سهام فروشگاه شهروند، مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب و خط 6 و 7 مترو پرداخت شود. به موجب این تصمیم مقرر شده بود که بخشی از سهام فروشگاههای شهروند به میزان 40 درصد شهرداری تهران و 60 درصد بانک شهر و همچنین مدیریت بهرهبرداری از نمایشگاه شهر آفتاب به بانک شهر بابت بدهیهای شهرداری به این بانک در قالب تهاتر واگذار شود که در پی این امر بانک مرکزی نیز درخصوص این مصوبه شهری واکنش نشان داد و با آن مخالفت کرد.
با وجود مخالفتها اما قالیباف بر تصمیم خود اصرار داشت و روز دوشنبه 9 مرداد 1396 در خبری عنوان کرد که بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران فروشگاههای شهروند و شهرآفتاب به بانک شهر واگذار خواهد شد اما عمر مدیریت 12 ساله قالیباف بر شهرداری به پایان رسید و او نتوانست این ایده خود را عملی کند و درنهایت واگذاری این دو مجموعه به شورای پنجم و دوره جدید مدریت شهری کشانده شد و به دلایل مختلف از جمله مخالفت بانک مرکزی در نهایت با تصمیم محمدعلی نجفی، شهردار وقت واگذاری شهر آفتاب به بانک شهر منتفی شد.
به گزارش« تعادل»، مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب که از آن به عنوان بزرگترین سایت نمایشگاهی کشور و نیز خاورمیانه یاد میشود حال و روز خوبی ندارد و عدم استقبال دولت و سازمانهای دولتی باعث شده تا این مجموعه آن طور که انتظار میرفت نتواند در تامین منابع شهرداری تاثیرگذار باشد و برعکس شهرداری ناچار است روزانه مبالغ سنگینی برای نگهداشت آن هزینه کند.
بر اساس مصوبه شورای دوم شهر تهران در سال ۱۳۸۴، مقرر شد شهر نمایشگاهی جدیدی در جنوب تهران احداث شود و نمایشگاه بینالمللی تهران به آن مکان منتقل شود و برای اولینبار در دوران شهرداری محمود احمدینژاد احداث این طرح کلید خورد.مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب در جنوب تهران، در کنار عوارضی آزادراه تهران- قم، در مجاورت آرامگاه امام خمینی (ره) و در ضلع جنوبی دانشگاه شاهد واقع شده است. مساحت کل نمایشگاه حدود ۱۳۸ هکتار است. این مجموعه دارای یک ورودی شرقی از طریق اتوبان تهران – قم و یک ورودی از کمربندی شهر آفتاب است. از اهداف ساخت این پروژه میتوان به کاهش بار ترافیک شهر تهران، کاهش فاصله شمال و جنوب شهر و تبدیل نمایشگاه به یکی از پایگاههای اقتصاد و درآمد شهر تهران اشاره کرد.
فروردین ماه ۹۵، با افتتاح ایستگاه متروی شهرآفتاب، راه برای برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران و سایر نمایشگاههای مهم در این مجموعه هموار شد.اما هنوز مخالفتها بر سر احداث و ادامه ساخت این مجموعه ادامه داشت.محمد مهدی تندگویان، عضو شورای چهارم همان موقع با انتقاد از هزینه بالای ساخت این مجموعه عنوان کرد: «ساخت نمایشگاه شهر آفتاب 1300 میلیارد تومان هزینه دربر داشت؛ این نمایشگاه 35 هزار متر فضای سرپوشیده و بیش از یکهزار متر فضای باز دارد و هر روزی که در شهر آفتاب، نمایشگاهی برگزار نشود، خیانت به مردم است.» غلامرضا انصاری، عضو دیگر شورای چهارم نیز دراعتراض به هزینه ساخت نمایشگاه گفته بود: «ساخت همین شهر آفتاب متری ۱۰۰ میلیون تومان آب خورده است. اگر به جای آهن در آن از طلا و نقره استفاده میشد هزینهاش کمتر از این میشد. نهایت باید متری ۳ تا ۵ میلیون تومان برای ساخت آن هزینه میشد».
چندی پیش نیز محمد رئوف قادری، مدیرعامل نمایشگاه شهر آفتاب در واکنش به این سوال که با توجه به بحرانهای مالی شهرداری چطور میخواهد فازهای دوم و سوم یعنی 75 درصد باقیمانده شهر آفتاب را تکمیل کند، تصریح کرد: تفاهماتی با وزارت صنعت و معدن برای انتقال نمایشگاهها از داخل شهر به نمایشگاه بینالمللی شهر آفتاب فراهم شده است. فروش شهر آفتاب به هیچوجه در دستور کار نیست و با 12 گروه خارجی و داخلی مذاکراتی صورت گرفته است. برای ما براساس رویکرد شهرداری آنچه اولویت دارد این است که از منابع و سرمایهگذاری داخلی و خارجی برای تکمیل شهر آفتاب استفاده کرده و به بودجه عمرانی شهرداری دست نزنیم.
این صحبتها در حالی عنوان میشود که در سال 95 تنها 10 نمایشگاه در این مجموعه برگزار شد. سال 96 امید میرفت با برگزاری نمایشگاه کتاب در شهرآفتاب برای دومین بار زمینه جنب و جوش این مجموعه فراهم شود اما این رویا نیز تعبیر نشد و پس از برگزاری سی امین دوره نمایشگاه کتاب تنها چند نمایشگاه محدود در 6 ماهه اول سال این نمایشگاه برگزار شد تا کم کم زمزمه غروب شهرآفتاب بر سر زبانها بیفتد؛ آنهم غروب نمایشگاهی که قرار بود به عنوان یک رقیب نمایشگاهی برای کشورهای منطقه خلیج فارس و نیز آسیای میانه باشد.
اواخر فروردین امسال مسوولان شهرداری تهران از شناسایی 200 پروژه سرمایه پذیر و آمادگی این نهاد برای برگزاری نمایشگاهی از این طرحهای سرمایهپذیر در مقیاس بینالمللی طی یک ماه آینده (از اواخر فروردین) خبر دادند که به نظر میرسید شهر آفتاب نیز یکی از این پروژههاست که البته تاکنون خبری مبنی بر تحقق این وعده هنوز منتشر نشده است.طی این مدت مدیر نمایشگاه بینالمللی شهرآفتاب نیز در مصاحبههای مختلف از تدوین راهبردهایی برای شهرآفتاب خبرداد که در صورت تحقق آنها مجموعه نمایشگاه بینالمللی شهرآفتاب نه تنها به عنوان قطب نمایشگاهی ایران بلکه خاورمیانه مطرح خواهد شد و برنامههای دوره قبلی بازگو شد اما در عمل شاهد اتفاق خاصی در این حوزه نبودیم.
حذف از فهرست فروش شهرداری
چند روز پیش نیز محمد سالاری، رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران از حذف شرکت شهروند و شهر آفتاب از لیست فروش شهرداری خبر داد. سالاری در این باره به تعادل گفت: کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر در یکی از تبصرههای بودجه پیشنهاد داده بودند که برای تسهیل تامین اعتبار خطوط مترو و حل مشکلات حمل و نقلی، مصوبه شورای چهارم مبنی بر فروش نمایشگاه شهر آفتاب و فروشگاه شهروند عملیاتی شود. من با این موضوع مخالفت کردم که منجر به حذف این دو محل از لیست فروش شهرداری شد. سالاری دلایل مخالفت خود را چنین تشریح کرد: شورای پنجم باید تکلیف خود را در برابر نمایشگاه شهر آفتاب روشن کند اما تصمیمگیری در خصوص آن نیاز دارد تا همه ابعاد موضوع از جنبههای مختلف مورد بحث و بررسی جدی قرار گیرد و در نهایت تصمیم به فروش یا عدم فروش آن گرفته شود. اینکه به یکباره فروش آنها را در تبصرهها بگنجانیم، رویکرد پختهای نیست بلکه استراتژی شهر باید حفظ چنین امکانی باشد. البته چنانچه بتواند در راستای تامین منابع درآمدی پایدار کمک کند. وجود چنین مجموعهای اگر به درآمدزایی مناسب برسد برای اداره شهر تهران یک ضرورت است .
عدم همکاری سازمانهای دولتی
او تاکید کرد: نگرانی که اکنون در شورا و شهرداری وجود دارد این است که بخشی از این سازههای مجموعه ساخته شده و مجموعهای از بناها در یک طرح قابل توجه و دارای پیوست مطالعاتی نسبی احداث شده است.اما متاسفانه دولت و باقی سازمانهای دولتی همکاری لازم را برای برگزاری نمایشگاههایشان در این مجموعه نمایشگاهی ندارند و این امر باعث شده تا این مجموعه بلاتکلیف بماند و هر روز و هرماه نیز مبلغ قابل توجهی از محل منابع درآمدی شهر برای نگهداشت آن هزینه شود.بنابراین اعضای شورا و حتی شهرداری باید جلسات تخصصی با مدیران دولتی برگزار کنند تا اکنون که قرابت فکری و سیاسی بین مدیریت شورا و دولت وجود دارد و شهردار نیز در جلسات هیات دولت حضور دارد، چرایی عدم همکاری را مورد برررسی قراردهند و این موضوع را از دولت مطالبه شود.
سالاری تاکید کرد: هنوز فازهایی از نمایشگاه آفتاب اجرایی نشده و رقم قابل توجهی برای تکمیل این فازها نیاز است، در حالی که شهرداری تهران نیز مشکل منابع درآمدی دارد و در این رابطه شهرداری تهران بلاتکلیف مانده است. هزینه قابل توجهی از محل عوارض شهروندان صرف ساخت این پروژه شده و از دولت و شورای ترافیک شهر تهران توقع میرود در برگزاری نمایشگاه در این مکان سختگیریهای بیشتری انجام دهند تا هم تهران کمتر شاهد مشکل ترافیک باشد و هم برای شهر کسب درآمد شود.
او با بیان اینکه این مجتمع نمایشگاهی اشکالاتی داشت که این اشکالات تا حد زیادی برطرف شده است، تصریح کرد: ولی همچنان دولت، سازمانها و نهادها از این ظرفیتی که توسط شهرداری ایجاد شده در برگزاری فراگیر نمایشگاهها همکاری نکردهاند.
رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر با بیان اینکه شهرداری در راستای ایفای مسوولیتپذیری اقتصادی خود چنین مجموعهای را در مبادی دروازهای شهر تهران ایجاد کرد، گفت: از آن جایی که برگزاری نمایشگاه در نمایشگاه بینالمللی تهران، مصلی و مناطق مرکزی شهر باعث ایجادترافیک شدید و نارضایتی شهروندان میشود جای تعجب دارد که دولت از این مجموعه استقبال نمیکند.امیدوارم دولت و سازمانهای دولتی و خصوصی با شهرداری همراهی کرده تا بتوانیم این مجموعه را برای شهر حفظ کنیم تا محل درآمدهای آن در اراده شهر و ماموریت شهری هزینه شود.
تعیین طرح جایگزین در صورت فروش
به گفته سالاری چنانچه وضعیت به همین منوال باقی بماند قطعا مدیریت شهری نیز انگیزه لازم برای نگهداری مجموعه شهر آفتاب را به شکل کنونی نخواهد داشت و به فکر فروش آن میافتد.او با بیان اینکه چنانچه به هر دلیلی تلاشهای ما منجر به ایجاد درآمدهای پایدار در این مجموعه نشده و تصمیم به فروش گرفتیم، باید برای طرح جایگزین آن فکر کنیم، تصریح کرد: باید به مردم اعلام کنیم که این مجموعه را با این رقم فروخته و هزینه آن را صرف ماموریتهای اولویتدار شهری که مهمترین آنها توسعه حمل و نقل شهری و کاهش ترافیک است، هزینه خواهیم کرد. باید برای فروش آن برنامه داشته باشیم و درباره برنامهها به شهروندان اطلاعرسانی کنیم. اینکه بدون برنامه، بدون طرح جایگزین و بدون اینکه تکلیف خود را در آینده نزدیک بدانیم اقدام به فروش مجموعه شهر آفتاب کنیم، به ضرر شهر خواهد بود و به همین دلیل با فروش آن مخالف هستم.
نمایشگاه شهر آفتاب هنوز بطور کامل تکمیل نشده و تکمیل آن نیاز به هزینه بسیار دارد و در شرایط فعلی که به گفته سالاری درآمدزایی نداشته و بلاتکلیف رها شده است، قطعا نمیتوان انتظار داشت شهرداری برای تکمیل آن اقدام کند و برعکس ناچار است هر روز مبالغ زیادی را صرف نگهداشت آن کند. سالاری در پاسخ به اینکه چند درصد از ظرفیت نمایشگاه تاکنون تکمیل شده است، توضیح داد: این مجموعه نمایشگاهی 275 هکتار از اراضی منطقه شهر آفتاب را شامل میشود که 138هکتار آن فعلا به تملک شهرداری درآمده است. 137 هکتار هم با وجود اینکه معامله انجام شده و با وجود دارا بودن مبایعه نامه اما معارض دارد .شهرداری در حال مذاکره است تا 125 هکتار دیگر نیز به این مجموعه اضافه شود. برای این مجموعه 15سالن نمایشگاهی، دو مرکز تجارت جهانی، دو هتل پنج ستاره و مراکز خدماتی، اداری و رفاهی طراحی شده است.از 120 هزار متر مربع در نظر گرفته شده برای سالنهای نمایشگاهی تاکنون 32 هزار متر مربع یعنی فقط سه سالن ساخته شده است.سالن ملل نیز در دو طبقه و با زیر بنای 8 هزار متر مربع و به ارتفاع 24 به عنوان ساختمان ورودی بازدیدکنندهها ساخته شده است.
سالاری در ادامه به بیان بخشهای مختلف مجموعه و درصد تکمیل آنها پرداخت و گفت: قراراست مراکز تجارت جهانی با زیر بنای 76 هزار متر مربع شامل سالنهای نمایشگاهی، مدیریت خدمات تجاری، نمایندگیهای معتبر داخلی و خارجی ساخته شود که تاکنون فقط یک مرکز آن با پیشرفت فیزیکی 100 درصد در حال ساخت است.مراکز اقامتی نیز در فضایی بالغ بر 160 هزارمتر مربع با دو هتل پنج ستاره، یک هتل آپارتمان به همراه فضاهای جانبی آن از دیگر طرحهای این پروژه است که هنوز ساخته نشده است. ساختمانهای اداری ساخته شده اما متاسفانه هنوز تجهیز نشده است.ساختمان مرکز همایشهای بینالمللی نیز قرار است در زمینی به مساحت 22 هزار مترمربع ساخته شود که آن هم هنوز استارت نخورده است. هیچ کدام از ساختمانهای جانبی هم که در کنار سالنهای اصلی نمایشگاه در نظر گرفتهاند، ساخته نشده است. بخشی از تجهیزات مانند موتورخانه ساخته شده و بخش دیگر به دلیل وجود نواقص در کار و نیز نبود اعتبار آماده نشدهاند.
هزینه مورد نیاز برای تکمیل شهر آفتاب
رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر پنجم در پاسخ به اینکه تکمیل کامل این مجموعه چه میزان هزینه نیاز دارد، عنوان کرد: برآورد جدید در این خصوص انجام نشده و برآوردها مربوط به سال 95 است. بر این اساس، برآورد هزینه اجرایی تکمیل افق نمایشگاهی شهرآفتاب در بخش ساختمان 3هزار و 182 میلیارد تومان و برآورد هزینه در بخش محوطهسازی 300میلیارد تومان برآورد شده که مجموعا 3هزار و 482 میلیارد تومان میشود که این مبالغ بر اساس برآورد مهندس مشاور در سال 95 است و قطعا دراین مدت این ارقام افزایش قابل توجهی یافته است.
بنابراین با توجه به افزایش قیمتها و نیز با توجه به تورمی که حاصل این بحران اقتصادی است باید مجددا این میزان مورد ارزیابی قرار گیرد. همانطور که قبلا هم اشاره کردم روزانه نیز مبلغ قابل توجهی هزینه نگهداشت این مجموعه است.
ظرفیت درآمدزایی شهروند بیشتر است
فروشگاههای شهروند یکی دیگر از منابع درآمدی شهرداری تهران محسوب میشود که در لیست فروش شهرداری قرار داشت. شرکت خدماتی کالای شهروند در آبان ۱۳۷۲ تأسیس شد. نخستین فروشگاه این مجموعه در سال ۱۳۷۳ در میدان آرژانتین و تحت عنوان «فروشگاه بیهقی» افتتاح شد. این فروشگاه دارای 44 شعبه در سطح شهر تهران، لواسان، پرند و مارلیک کرج است . سالاری در پاسخ به سوالی در خصوص فروشگاه شهروند و فروش آن توضیح داد: فروشگاه شهروند اکنون درآمد حداقلی برای شهر تهران دارد اما ظرفیت درآمدزایی فروشگاههای زنجیرهای شهروند بسیار بیشتر از میزان فعلی است.اگر بنا باشد که فروشگاه شهروند حفظ شود و فروش نرود، باید ساز وکار بهرهبرداری و مدیریت آنها مورد تجدید نظر قرارگیرد تا بتوانیم شاهد درآمدزایی خوب این مجموعه باشیم. صرفا به دنبال درآمدزایی با هر قیمت و با هرتبعاتی نیستیم. شهرداری به عنوان نهاد عمومی و در راستای ایفای نقش اقتصاد شهری سعی دارد تا در همین فضای بحرانی اقتصاد کشور بتواند به بهترین شکل درآمدزایی کند.اکنون موضوع فروش شهرآفتاب و شهروند از لیست شهرداری حذف شد و باید ببینیم که چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا شهرداری قادر خواهد بود این مجموعهها را به درآمد پایدار برساند یا خیر؟ رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران تاکید کرد: ما اعتقادی به فروش این سرمایههای شهر نداریم و باید این پروژهها برای کسب درآمد پایدار در شهرداری حفظ شود.
پاسخگویی به حقوق عمومی
سعید سادات نیا، کارشناس شهری نیز در گفتوگو با «تعادل» عنوان کرد: فرودگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قرار بود یکی از بزرگترین فرودگاههای بینالمللی برای تبادل سفر بین غرب و شرق باشد که با توجه به تحریمها نقش خود را از دست داده است. شهر پرند در جوار فرودگاه نیز بارگذاریها و مسائل خودش را دارد. در فضای بین این دو شهرداری فضایی را برای برپایی نمایشگاههای بینالمللی احداث کرده است.هر شهری نیاز به یکسری حقوق عمومی دارد که این حقوق عمومی را حاکمیت و دولت محلی باید به شکلی در مقیاسهای مختلف تعیین کنند.
این کارشناس شهری با بیان اینکه شهر تهران مادر شهر و پایتخت کشور است و بخش بزرگی از فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی در این شهر رخ میدهد، گفت: ساخت چنین مجموعه بزرگی در نزدیکی این شهر منطق خاص خودش را دارد اما مهم این است که چگونه میتوان از ظرفیتهای آن استفاده کرد به گونهای که پاسخگوی نیازهای بخش عمومی باشد. اینکه مدیریت کنونی روال را بر هم زده و فعلا تصمیم بر حفظ این مجموعه است اتفاق مثبتی به شمار میآید زیرا نمایشگاه شهر آفتاب به مثابه ثروت عمومی است که میتواند برای شهرداری درآمدزا باشد.
او با تاکید بر اینکه شهرداری باید بتواند راهی برای درآمدزا کردن این مجموعه پیدا کند، تصریح کرد: در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا نیز سایتهای نمایشگاهی و حتی مراکز بزرگ خرید در بیرون از شهرها احداث میشوند اما دسترسیها و تسهیل تردد مردم از مرکز شهر به حاشیهها نیز مورد توجه قرار دارد.زمانی که مردم درنمایشگاهها میگذرانند معمولا بیشتر از سه ساعت است و بنابراین برای آنها به صرفه است که با وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو تا محل برگزاری نمایشگاه بروند. جذب شهروندان به حضور در نمایشگاههای بیرون از شهر نیازمند مدیریت و برنامهریزی صحیح، ارایه خدمات مناسب و وجود حمل و نقل عمومی مناسب است.
این کارشناس شهری درباره دلایل عدم استقبال شهروندان از برگزاری نمایشگاه کتاب در مجموعه شهرآفتاب گفت: نمایشگاه کتاب مخاطبان محدودی دارد و عجیب نیست که نسبت به نمایشگاههای بینالمللی دیگر کمتر مورد استقبال واقع شود.نمایشگاه کتاب یک اتفاق فرهنگی و مختص لایههای خاص اجتماعی است بنابراین عدم استقبال از نمایشگاه کتاب دراین مجموعه چندان غیرعادی نیست. اما برگزاری نمایشگاه خودرو با استقبال خوبی رو به رو شد.نکته مهم در این مجموعه ساخت هتل است که هر چند هنوز کار ساخت آن شروع نشده اما در صورت تکمیل به دلیل نزدیکی به فرودگاه میتواند تاثیر خوبی در برپایی نمایشگاهها داشته باشد.همچنین میتواند پشتیبان خوبی برای شهر پرند باشد و برای ساکنان این شهر اشتغال ایجاد کند.
او با تاکید بر اینکه شهرداری باید برای رسیدن به درآمدزایی مجموعه شهرآفتاب برنامه داشته باشد، عنوان کرد: متاسفانه در زمینه برنامهریزی بسیار ضعیف هستیم. شهر تهران نیاز به آمایش سرزمین دارد و در مرحله بعد نیازمند طرحهای کالبدی منطقهای و شهری هستیم. اگر این سلسله مراتب رعایت شود کمکم مشکلات حل میشود.سادات نیا در پاسخ به اینکه برخی کارشناسان مخالف حضور شهرداری در چنین طرحهای بزرگ و بینالمللی هستند، گفت: برعکس معتقدم شهرداری باید برای اقتصاد شهر تلاش کند و در واقع مدیریت یکپارچه شهری به معنای این است که دست شهرداری را برای ایجاد درآمدهای پایدار باز بگذاریم.
برش
محمد سالاری
عضو شورای شهر تهران
نگرانی که اکنون در شورا و شهرداری وجود دارد این است که بخشی از این سازههای مجموعه ساخته شده و مجموعهای از بناها در یک طرح قابل توجه و دارای پیوست مطالعاتی نسبی احداث شده است.اما متاسفانه دولت و باقی سازمانهای دولتی همکاری لازم را برای برگزاری نمایشگاههایشان در این مجموعه نمایشگاهی ندارند و این امر باعث شده تا این مجموعه بلاتکلیف بماند و هر روز و هرماه نیز مبلغ قابل توجهی از محل منابع درآمدی شهر برای نگهداشت آن هزینه شود
برش
سعید ساداتنیا کارشناس شهری
در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا نیز سایتهای نمایشگاهی و حتی مراکز بزرگ خرید در بیرون از شهرها احداث میشوند اما دسترسیها و تسهیل تردد مردم از مرکز شهر به حاشیهها نیز مورد توجه قرار دارد.زمانی که مردم درنمایشگاهها میگذرانند معمولا بیشتر از سه ساعت است و بنابراین برای آنها به صرفه است که با وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو تا محل برگزاری نمایشگاه بروند. جذب شهروندان به حضور در نمایشگاههای بیرون از شهر نیازمند مدیریت و برنامهریزی صحیح، ارایه خدمات مناسب و وجود حمل و نقل عمومی مناسب است