اوپک علیه تحریم بنیان‌گذاران
گروه انرژی|
محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک روز گذشته برای نخستین بار نسبت به تحریم اعضای این سازمان توسط امریکا واکنش نشان داد و این مساله را عامل اختلال در بازار نفت دانست. این موضع‌گیری بی‌سابقه بود، زیرا با وجود اینکه سران هر دو کشور ایران و ونزوئلا زمانی که با تحریم‌های امریکا مواجه شدند به اوپک نامه نوشتند و خواستار موضع‌گیری این سازمان شدند، اوپک با این استدلال که وارد مسائل سیاسی نمی‌شود، از موضع‌گیری اجتناب کرد. برخی بر این باور هستند که اوپک به این دلیل تصمیم به موضع‌گیری علیه تحریم اعضای خود گرفته است که اکنون که مشخص شده است یکی از اهداف امریکا از این تحریم‌ها، بهره‌برداری حداکثری این کشور از شرایط و کاهش سهم و نفوذ اوپک بر بازار نفت است. موضع‌گیری کوتاه محمد بارکیندو علیه تحریم ایران و ونزوئلا با جدال لفظی اوپک و ترامپ که رییس‌جمهور امریکا هفته پیش آن را کلید زد همزمان شده است. ترامپ چند روز پیش در راستای توییت‌های ضد اوپک خود انتقاداتی را علیه قیمت نفت و اوپک که از نظر او قیمت را بالا نگاه داشته است مطرح کرد.
دیروز رویترز در خبری کوتاه نوشت که محمد بارکیندو دبیرکل اوپک اعلام کرد که تحریم‌های امریکا علیه کشورهای عضو این سازمان، تلاش‌ها برای متوازن کردن بازار را به چالش می‌کشد. محمد بارکیندو، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، ابراز نگرانی کرد که تحریم‌ها علیه 2 عضو بنیانگذار این سازمان (ایران و ونزوئلا) ممکن است تلاش‌ها برای بازگرداندن توازن و تثبیت بازار نفت را با چالش روبرو کند. این نخستین واکنش اوپک به تحریم اعضای اصلی این سازمان از سوی ایالات متحده امریکا محسوب می‌شود. پیش از این، بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران و نیکولاس مادورو، رییس‌جمهور ونزوئلا در نامه‌های جداگانه‌ای به اوپک خواستار موضع‌گیری این سازمان درباره تحریم‌های نفتی امریکا علیه خود شده بودند. با این وجود، این اولین واکنش اوپک علیه تحریم‌ها است. این دو کشور از اعضای پایه‌گذار اوپک هستند.وزیر نفت ایران نامه خود را خردادماه امسال، کمی پس از آنکه دونالد ترامپ تصمیم به خروج از برجام و بازگرداندن تحریم‌های نفتی ایران گرفت، خطاب به سهیل‌المزروعی، وزیر نفت امارات متحد عربی نوشت که در آن زمان ریاست اوپک را بر عهده داشت. زنگنه در این نامه از اوپک خواسته بود که که بر اساس ماده 2 اساسنامه اوپک، از ایران در برابر تحریم‌های امریکا حمایت کند. در ماده 2 اساسنامه اوپک به حفظ منافع اعضا به صورت فردی و جمعی تأکید شده است.پاسخ سهیل المزروعی، رییس وقت اوپک به این درخواست وزیر نفت ایران دلگرم‌کننده نبود. وی در آن زمان با بیان اینکه در نشست آتی این سازمان نمی‌توان موضوع تحریم‌های امریکا علیه ایران را در دستور کار اصلی قرار داد، پیشنهاد داده بود که یا موضوع در نشست 5 ماه بعد (نوامبر 2018 یا آبان‌ماه 1397) مطرح شود و یا در آخر نشست ماه ژوئن (تیرماه 1397) توسط جمهوری اسلامی ایران مطرح شده و نظر اعضا اخذ شود. المزروعی تأکید کرده بود که این پیشنهاد نمی‌تواند به عنوان دستورکار اصلی نشست ماه ژوئن بین وزرای اوپک قرار گیرد.نیکولاس مادورو، رییس‌جمهور ونزوئلا نیز در بهمن‌ماه امسال، درست یک روز پس از آنکه امریکا تحریم‌هایی را علیه شرکت ملی نفت این کشور اعمال کرد، به محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک نامه نوشت و خواستار حمایت این سازمان از صادرات نفت خود شد. مادورو در نامه مورخ 29 ژانویه خود به دبیرکل اوپک نوشته بود: کشور ما امیدوار است تا همبستگی و حمایت کامل کشورهای عضو اوپک و کنفرانس وزرای این سازمان را در مبارزه‌ای که ما در حال حاضر با مداخله خود سرانه امریکا در امور داخلی ونزوئلا داریم، دریافت کند. من به دنبال حمایت و همکاری قاطعانه شما برای محکوم کردن مشترک این مصادره بی‌شرمانه اموال مهم یکی از اعضای اوپک هستم.رییس‌جمهور ونزوئلا در ادامه این نامه نوشته بود: اوپک باید کمک کند تا راه‌حل‌های بالقوه‌ای را بر مبنای تأثیر این اقدام بر بازار جهانی انرژی و خطری که این اقدام برای دیگر کشورهای عضو این سازمان دارد مشخص کنیم. اما سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که ونزوئلا یکی از اعضای بنیانگذار آن است از صدور هر گونه بیانیه رسمی در این خصوص امتناع کرد. این سازمان همواره بر این مساله تاکید داشته است که رویکرد اوپک عدم مداخله در اختلافات سیاسی است که پای یکی از اعضای این سازمان نیز در آن دخیل باشد و دغدغه این سازمان سیاست نفتی است نه مسائل سیاسی.
افزایش فشار سیاسی بر اوپک
اظهارنظر محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک درباره آسیب‌های تحریم‌های امریکا علیه 2 عضو این سازمان در شرایطی مطرح می‌شود، که طی هفته گذشته جدال لفظی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا و اوپک درباره قیمت و حجم تولید نفت شدت گرفته است. دوشنبه هفته گذشته ترامپ در حساب توییتری خود از قیمت‌های بالای نفت گلایه کرد و خطاب به اوپک نوشت که این سازمان باید درک کند که دنیا تحمل این قیمت‌ها را ندارد. این توییت ترامپ باعث کاهش قیمت نفت در روز سه‌شنبه شد.روز سه‌شنبه خالد الفالح، وزیر نفت عربستان سعودی در پاسخ به توییت رییس‌جمهور امریکا، اطمینان داد که توافق کاهش تولید نفت این سازمان بطور کامل اجرا خواهد شد و از احتمال تداوم این توافق تا پایان سال 2019 سخن گفت. همزمان یک منبع آگاه در اوپک نیز در گفت‌وگو با رویترز اظهارنظر‌های مشابهی را در رابطه با تمدید توافق کاهش تولید نفت مطرح کرد. این اظهارنظرها سبب شد که قیمت نفت روز چهارشنبه باز هم در کانال صعود قرار بگیرد و به قیمت‌های پیش از توییت دونالد ترامپ نزدیک شود.
عربستان سعودی که به دلیل کاهش قیمت نفت با کسری بودجه روبرو شده است، به منظور افزایش قیمت جهانی این حامل انرژی، علاوه بر اجرای صد درصد تعهد 400 هزار بشکه‌ای خود در توافق کاهش تولید اوپک پلاس، تولید نفت خود را 500 هزار بشکه در روز بیش از این تعهدات کاهش داده است.همچنین اعضای اوپک قرار است در ماه آوریل (فروردین سال 1398) یک نشست اضطراری برای بررسی وضعیت بازار نفت برگزار کنند. روز گذشته محمد بارکیندو، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تأکید کرد که ماه آوریل سال جاری میلادی زمان مناسبی برای ارزیابی بازار و تصمیم‌گیری متناسب با این ارزیابی‌هاست. به نظر می‌رسد که موضوع اصلی این نشست گفت‌وگو درباره تمدید توافق کاهش تولید نفت تا انتهای سال 2019 باشد. نشست رسمی معمول اوپک روز 25 ژوئن (4 تیرماه سال 1398) برگزار خواهد شد.
عزم اوپک راسخ‌تر می‌شود؟
دیروز وزیر نفت نیجریه، یکی دیگر از اعضای اوپک نیز ضمن اعلام پایبندی این کشور در ماه فوریه (بهمن‌ماه) امسال به توافق کاهش عرضه اوپک و غیراوپک، اظهار کرد: اوپک برای دفاع از بازار، باید کمی مقتدرتر و مصمم‌تر باشد.
خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد که امانوئل ایبه کاچیکو، وزیر نفت نیجریه بیان کرد: این کشور سهم خود از توافق کاهش تولید سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش را در ماه فوریه سال 2019 میلادی اجرا کرده است. وزیر انرژی عربستان سه‌شنبه هفته پیش گفته بود که اوپک به دنبال ارتقای پایبندی اعضا به توافق اوپک پلاس از 83 درصد به 100 درصد است.کاچیکو افزود: ما در عمل از ماه فوریه، بطور مبنایی به توافق کاهش تولید کشورهای عضو و غیرعضو اوپک پایبند هستیم. نوسان‌های قیمت به آن معناست که اوپک باید برای دفاع از بازار، کمی مقتدرتر و مصمم‌تر باشد.بر اساس برآورد منابع ثانویه، نیجریه در واقع در ماه ژانویه سال 2019 میلادی تولید روزانه نفت خود را 52 هزار بشکه افزایش داد و به یک میلیون و 792 هزار بشکه در روز رساند، اما کاچیکو اعلام کرد این کشور در ماه فوریه این سال به سهمیه تولید روزانه یک میلیون و 685 هزار بشکه توافقی خود پایبند بوده است.وزیر نفت نیجریه همچنین اعلام کرد که اگر لازم شود کاهش تولید ادامه یابد، این کشور به چالش کشیده خواهد شد، زیرا قرار است یک میدان نفتی جدید در نیجریه تا ماه دسامبر سال جاری میلادی به بهره‌برداری برسد.کاچیکو گفت: هر چقدر که از شاخص‌های مورد توافق فراتر رویم، بیشتر به چالش کشیده می‌شویم. ما باید همه پولی را که می‌توانیم، برای کشور به دست بیاوریم.
