ورود تلگراف به ایران
«منت خدای را عز ّ وجل که طاعتش موجب قربت است و به شکراندرش مزید نعمت...» این نخستین جمله‌ای بود که «عباسعلی خان دنبلی» درروز 27 اسفند سال 1236 هجری شمسی به عنوان نخستین پیــام مخابــره شــده توســط تلگــراف در ایــران از مدرســه دارالفنون به کاخ ییالقی ناصرالدین‌شاه ارسال کرد. اغراق نیســت اگر بگوییم که ورود فناوری‌های مدرن ارتباطی به ایران، در هر دوره‌ای نقش مهمی در شکل‌دهی به رخدادها و حوادث تاریخی ایفا کرده است. ورود تلگراف به ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود، هرچند که برخی‌ها نظیر «میرزا ملکم‌خان» مدعی بودند که ایشان عامل اصلی ورود تلگراف به ایران بودند، اما حقیقت آن اســت که میل شــخص «ناصرالدین‌شاه» از یکســو و تمایل امپراتوری بریتانیا از ســوی دیگر مهم‌ترین عواملــی بودند که باعث شــدند حدود 10 ســال بعد از اتصال خطوط تلگــراف در اروپــا و امریکا، پــای این ابزار ارتباطی به ایران باز شود
روزنامــه وقایــع اتفاقیــه در روزهای آخر اســفند سال 1236 و در شــماره 372 خود، از رویداد ســیم کشــی تلگراف در مدرسه دارالفنون و موفقیت‌آمیز بــودن آن خبر داد. پــس از این اتفاق، قرار شــد که از کاخ ســلطنتی تا باغ‌الله زار، سیم تلگراف متصل شود و پس از آن، نقاط دیگر نیز دارای تلگراف شدند. از برقــراری تلگراف در ایــران، در مرحله اول انگلیسی‌ها سود بردند تا ایرانیان، چرا که آنان با اتصال خطوط مخابراتی هند و اروپا، نه تنها با مستعمره خود، هندوستان، ارتباط برقــرار کردنــد و آن را ســرعت بخشــیدند، بلکه با ساختن تلگراف خانه‌هایی در ایران و فرســتادن مامور بــه کشــور، نفوذ خــود را روزبه‌روز در ایران، توسعه دادند. عباسعلی خان دنبلی به عنوان نخستین ایرانــی‌ای بود کــه زبان مــورس را آموخت و نخستین‌بار نسبت به ارســال پیام از طریق تلگــراف اقــدام کــرد. او که بعدها رســما اســتخدام اداره پست و تلگراف درآمد برای ارسال پیام به ایســتگاه‌های مختلف ارسال تلگراف در نقاط گوناگون کشور اعزام می‌شد. یکســال بعد، یکــی از معلمان اتریشــی دارالفنون به نام «موسیو کرشش» با نظارت و اهتمام «علیقلی میرزا اعتضادالسلطنه» ریاســت دارالفنــون، عمــارت گلســتان را از طریــق تلگــراف بــه بــاغ‌الله زار متصــل کــرد. اجــرای ایــن طرح آغــاز پروژه توســعه خطــوط تلگراف در ایــران بود کــه دامنه آن به شــهرهای مختلف ایران رسید. سلطانیه زنجان نخســتین شهرســتانی بود کــه از این امکان برخوردار شد. هرچند که اتصال نقاط مختلف کشــور از طریق تلگراف مورد اقبال حکومت قرار داشــت اما این رخداد خالی از حساســیت هــم نبــود.در طــول دوره قاجار چنــد مورد تـلـاش برای ایجاد مســیرهای خودســرانه تلگرافــی بــا مخالفــت صریــح حکومــت مواجه شد. به همین خاطر و برای قانونمند کردن روال توسعه خطوط تلگراف کتابچه و دســتورالعمل رسمی برای تلگرافچی‌ها منتشر شــد و اعتضادالســلطنه جوانانی را بــرای یادگیــری قواعد ایــن کار بــه پاریس فرستاد. همچنین نخستین تیم تکنیسین تلگراف برای آموزش و یادگیری تعمیرات اولیــه بــه تفلیــس اعــزام شــدند. درســال 1277 نخستین محموله سیم و تجهیزات راه انــدازی خطــوط تلگــراف بــا حمایــت « امیرنظــام گروســی» از پاریــس و لنــدن خریداری شــد. در طول دو سال بعد از این اتفاق، خطوط تلگرافی به گیلان هم رسید. از ســوی دیگر انگلســتان نیز که به دلیل نیازهــای سیاســی و اقتصــادی از یکســو و شــورش مردم هند از ســوی دیگر به ارتباط تلگرافــی بــا لنــدن نیاز مبــرم داشــت، پس از موافقــت نکــردن ایــران با ایجــاد خطوط مســتقل تلگرافــی ســعی کــرد تــا بطور خودســرانه از امکانــات ایران بــرای مخابره پیــام اســتفاده کند.
