شمارش معکوس برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی
گروه بانک و بیمه |
طی دو هفته اول فروردین 98 و همچنین روزهای پایانی سال 97، نرخ دلار و سکه و طلا با ثبات نسبی همراه بود و نسبت به پایان سال 97 تغییرات چندانی نداشت. به‌طوری که روز پنج شنبه 15 فروردین 98، نرخ فروش دلار در صرافی‌های مجاز بانکی به 13200 و نرخ فروش یورو به 15200 تومان رسید. همچنین نرخ خرید دلار 13100 و نرخ خرید یورو در صرافی‌ها 15100 تومان داد و ستد شد.
به گزارش تعادل، بر اساس نرخ میانگین ارز در آخرین روز کاری سامانه سنا در سال 98 یعنی 11 فروردین ماه نرخ دلار 13 هزار و 299تومان، یورو 15 هزار و 198 تومان و پوند 17 هزار و 224 تومان، درهم 3664، یوآن 2094 و لیر ترکیه2543 تومان اعلام شده است.
در معاملات بازار آزاد روز پنجشنبه ۱۵ فروردین ۹۸ نیز، نرخ دلار آزاد 13400، یورو 15250، درهم 3650 تومان اعلام شد. همچنین قیمت سکه طرح جدید به ۴ میلیون و ۶۵۶ هزار تومان رسید. همچنین قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم، ۴ میلیون و ۵۲۷ هزار تومان، نیم سکه ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و ۶۴۹ هزار تومان و سکه یک گرمی 880 هزار تومان شد. همچنین روز پنج شنبه هر اونس طلا در بازارهای جهانی، ۱۲۹۰ دلار و ۸۰ سنت و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز، ۴۲۸ هزار و ۳۰۰ تومان و مظنه مثقال 17 عیار نیز 1 میلیون و 856 هزار تومان قیمت خورد. روز جمعه 16 فروردین نیز نرخ اونس جهانی به 1289 دلار رسید و پیش بینی می‌شود که هفته جاری با ثبات نسبی قیمت طلا و سکه همراه باشد.
پیش‌بینی قیمت طلا در سال ۹۸
همچنین رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر درباره وضعیت بازار سکه و طلا در سال ۹۸ اظهار کرد: از اکنون نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی داشت. محمد کشتی‌آرای افزود: باید دید برنامه‌های سال ۹۸ بر کدام اولویت قرار است، تدوین شود و سیاست‌های اقتصادی شامل چه مواردی خواهد شد؛ بنابراین نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از وضعیت بازار سکه و طلا در سال ۹۸ داشت. وی تاکید کرد: بر اساس پیش‌بینی‌ها قیمت جهانی طلا می‌تواند تا ۵درصد افزایش داشته باشد زیرا در سال ۲۰۱۹ شاهد کاهش ۵درصدی میزان استخراج طلا در دنیا خواهیم بود که این مساله بر قیمت اونس جهانی تاثیرگذار خواهد بود.
شمارش معکوس برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی
در شرایطی که رییس‌کل بانک مرکزی سیزدهم اسفندماه ۹۷ اعلام کرد که بازار متشکل ارزی قرار است از فروردین ۹۸ راه‌اندازی شود. حال اگر این وعده به حقیقت بپیوندد، اکنون همتی دو هفته دیگر فرصت خواهد داشت. این در حالی است که راه‌اندازی بازار متشکل ارزی در ایران قصه درازی دارد. بارها و بارها تلاش شده تا این بازار به عنوان محلی برای نقل و انتقالات اسکناس ارز و جلوگیری از نوساناتی که گاه کل اقتصاد ایران را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد، راه‌اندازی شود و حتی‌الامکان، شرایطی را فراهم آورد که جلوی عملیات سفته‌بازانه در بازار ارز گرفته شود. واقعیت آن است که اقتصاد ایران اکنون به مرحله‌ای رسیده که دیگر تاب یک جهش ارزی دوباره را ندارد و اگر مقدمات مدیریت بازار ارز به شکل اقتصادی و منطقی خود، با موفقیت فراهم نشود، دردسرهای زیادی گریبانگیر آن خواهد شد.
وعده‌هایی که محقق نشد
کمتر کسی روزهای تلخ بازار ارز در سال ۹۷ را از یاد برده است. روزهایی که هر قدر هم که دلارهای ذخیره شده کشور به بازار تزریق می‌شد، اقتصاد همچون سیاهچاله، آن را می‌بلعید و اثری مثبت از آن بر جای نمی‌ماند. اما بالاخره بانک مرکزی توانست با به‌کار‌گیری چند ترفند کاملاً اقتصادی و منطقی، بازار ارز را از تلاطمات اینچنینی نجات داده و زمینه‌ساز ایجاد آرامش و خداحافظی با تلاطم شود.
اما در این میان، یکی از ایده‌هایی که این آرامش را اندکی پایدارتر می‌کند، راه‌اندازی عملیاتی و مبتنی بر ساز و کارهای اقتصادی بازار متشکل ارزی است. بازاری که وعده راه‌اندازی آن، دو مرتبه از سوی عبدالناصر همتی، رییس‌کل تازه‌نفس بانک مرکزی در سال ۹۷ داده شده است. اگرچه قبل از آن هم چندین بار وعده راه‌اندازی و مصوبات مرتبط با بازار متشکل ارزی، از سوی دولت داده شده بود؛ اما دست‌کم دو بار از سوی شخص رییس کل بانک مرکزی، راه‌اندازی این بازار با اعلام زمان و تاریخ اعلام شد. دوم بهمن ماه ۹۷ بود که عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی با حضور در برنامه تیتر امشب به عنوان سومین گفت‌وگوی تلویزیونی خود، از راه‌اندازی بازار متشکل ارزی ظرف دو هفته آینده (یعنی ۱۷ بهمن‌ماه ۹۷) خبر داد. او در این برنامه اعلام کرد: در حالی که نرخ‌ها در سامانه سنا ثبت می‌شود؛ ولی هنوز هم بازار متشکل ارزی نداریم؛ اقدامات لازم را انجام دادیم و فکر می‌کنم تا یکی، دو هفته آینده این بازار را عملیاتی کنیم. وی ادامه داد: بازار متشکل ارزی برای اسکناس است که به صورت نقد و الکترونیکی، برای خریدهای عمده و خرد فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه بازار متشکل ارزی برای خرید و فروش عمده اسکناس صرافی‌ها و بانک‌ها طراحی شده است، افزود: بانک مرکزی نیز از طریق بانک‌های عامل، بازیگردان اصلی این بازار خواهد بود. وعده دوم رییس کل بانک مرکزی برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی، ۴۱ روز بعد یعنی درست ۱۳ اسفندماه بود که بار دیگر وی در گفت‌وگوی تلویزیونی که به منظور تشریح جزییات ادغام بانک‌های نظامی انجام شده بود، اعلام کرد که مقدمات راه‌اندازی این بازار فراهم شده اما صلاح بر این است که راه‌اندازی آن در فروردین ماه سال ۹۸ صورت گیرد. همتی با بیان اینکه بازار متشکل ارزی آماده راه‌اندازی است، گفت: صلاح بر این است که این بازار از اواسط فروردین ماه کار خود را آغاز کند. او همچنین بر این نکته تاکید کرد که «بازار متشکل ارزی تقریباً آماده است و تمام کارهای زیرساختی آن انجام شده است. می‌توانیم در این دو هفته باقی مانده از سال ۹۷ آن را اجرایی کنیم و مصوبات را از شورای پول و اعتبار گرفته‌ایم؛ ولی صلاح است از نیمه دوم فروردین کلید اجرای رسمی را بزنیم.»
کارکرد بازار
بازار متشکل ارزی، بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار و به منظور ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارا، تشکیل خواهد شد تا ارزها در آن به صورت نقد، مطابق مقررات این مصوبه و سایر مقررات مرتبط با آن، در بستر الکترونیکی مورد معامله قرار گیرند. ساختار این بازار، بر اساس مطالعات و بررسی‌های انجام‌شده در بانک مرکزی و جلسات کارشناسی با بانک‌ها و صرافی‌ها تهیه و مجمع موسس این شرکت، بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار در تاریخ ١٨ دی ماه سال ۹۷ آغاز به کار کرده است. مدل کلی بازار به نحوی طراحی شده است که در فاز اول، معاملات نقدی ارز (اسکناس) راه‌اندازی و سایر روش‌های معاملات ارزی در مراحل بعد گسترش می‌یابد. این بازار، کارگزار محور بوده و عملیات مدیریت بازار توسط تشکلی خود انتظام انجام شده و بر اساس دستورالعمل‌های مصوب بانک مرکزی فعالیت خواهد کرد. ضمناً سیستم سفارشات و معاملات (Order Driven) مبتنی بر سفارش خواهد بود. در این میان، بر اساس ارزیابی‌های فنی، سامانه معاملات ICE که یکی از زیرساخت‌های استاندارد در چارچوب‌های معاملاتی است جهت استفاده به عنوان زیر ساخت معاملاتی تعیین گردیده و زیرساخت سخت افزاری نیز انتخاب و نهایی شده است.
سهامداران بازار متشکل ارزی
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس در نامه‌ای به اداره نظارت بر ناشران فرا بورسی سازمان بورس، اعلام کرد که هیچ‌گونه معامله‌ای از بازار متشکل ارزی، در بازار سرمایه انجام نخواهد شد و فرابورس تنها سهامدار است. در بخشی از نامه ارسالی از سوی هامونی آمده است: ساختار بازار متشکل ارزی، بر اساس مطالعات و بررسی‌های انجام شده در بانک مرکزی و جلسات کارشناسی شده با بانک‌ها و صرافی‌ها تهیه شده و عملیات مدیریت بازار توسط تشکلی خود انتظام انجام می‌گردد.
