آسیب شدید سیل به زیرساخت ها

گروه راه و شهرسازی|

در پی وقوع سیل در شمال، غرب و جنوب غرب کشور که منجر به تخریب ۴۰۰ پل و آسیب به 5 هزار دستگاه پل و ۱۱ هزار کیلومتر راه شده است،‌ تدوین طرح جامع حفاظت از سیل در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت. در برخی برآوردهای اولیه، ارزش ریالی خسارات وارده بر زیرساخت ها ۲۰۰۰ میلیارد تومان محاسبه شده است.

سال 98 درحالی آغاز شد که سیل و باران شدید از روزهای پایانی سال 97، استان های گلستان و مازندران را درگیر کرده بود و سایر استان های کشور هم در معرض وقوع سیلاب شدید بودند.

سامانه بارشی که از غرب کشور وارد شده بود اغلب استان های کشور را درگیر باران، تگرگ و سیل کرد و در این میان نبود مدیریت مناسب، عدم لایروبی رودخانه ها و بی توجهی مسافران و مردم به هشدارهای سازمان هواشناسی و ... موجب جان باختن بیش از 60 نفر از هموطنانمان و همچنین خسارات فراوان به زیرساخت استان های گلستان، مازندران، لرستان، خوزستان و ...  شد.

البته آمارهای متفاوتی از سوی مسئولان وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی درباره حجم خسارات وارده به زیرساخت ها، راه ها و جاده های کشور منتشر شد اما نکته مشترک تمام این آمار خسارات بالای وارد شده به جاده های اصلی کشور و حتی تخریب کامل برخی جاده ها بود که احداث و ترمیم آنها می تواند هزینه مالی بالایی را در سال جاری به دولت وارد کند.

   نوشدارو پس از مرگ سهراب

حال با سپری شدن روزهای پر التهاب وقوع سیلاب در کشور و فروکش کردن تب و تاب سیل، وزیر راه و شهرسازی از ضرورت در دستورکار قرار گرفتن الزامات و دستورالعمل‌هایی در شهرسازی برای جلوگیری از وقوع اتفاقاتی مشابه روزهای اخیر خبرداد، طرحی که باید پیش از این و قبل از وقوع سیلاب و وارد شدن خسارات بالای جانی و مالی در دستور کار قرار می‌گرفت.محمد اسلامی افزود: مهندسی رودخانه و طرح جامع حفاظت از سیل باید در دستور کار قرار گیرد درواقع باید به کمک هیأت دولت دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هایی را در راستای شهرسازی صحیح به کار بگیریم.به گزارش مهر، اسلامی اظهار کرد: یکی از نکات مهم در زمینه وقوع سیل، بحث عدم تعرض به رودخانه‌ها و حریم رودخانه‌ها و جلوگیری از ساخت و ساز در نقاط آسیب پذیر است.

او ادامه داد: استحکام بخشیدن به سازه‌های ساختمانی در نقاطی که احتمال خطر بیشتری دارد هم باید در دستور کار قرار گیرد ضمن اینکه لایه روبی رودخانه‌ها و لایه روبی سدها از دیگر نکات مهم است و همواره این مسائل مطرح بوده است.

اسلامی درباره حادثه وقوع سیل در برخی استان‌های کشور، گفت: حجم سیلاب و بارش‌های امسال نسبت به دوره بلند مدت ۵۰ ساله غیرقابل پیش بینی بود.

به گفته وزیرراه و شهرسازی، پل‌ها و سازه‌هایی که برای هدایت آب است را با آن حداکثری که در دوره ۵۰ ساله و بلند مدت اتفاق افتاده، طراحی کرده اند در حالی که سیلی که امسال رخ داده است، ۳ برابر پیش بینی بوده و نکته دوم این است که اکثر رودخانه‌ها لایه روبی نشده بود که اگر لایه روبی شده بود چنین نمی‌شد.

اسلامی با اشاره به سقوط تعدادی از پل‌ها، ادامه داد: این پل‌ها، پل‌هایی است که آب از هر جهت گوناگون به آن برخورد کرده است. این پل‌ها آسیب دید و تعداد زیادی از پل‌ها خراب شدند.

این عضو کابینه دولت دوازدهم گفت: رودخانه سه اندازه دارد، نخست، اندازه بستر رودخانه است، دوم اندازه حریم رودخانه و سوم اندازه بستر طغیانی است اما این سه مسیر به دلیل عدم کنترل، عدم نظارت و عدم پیشگیری در زمان خودش مشکلاتی را ایجاد کرد و متأسفانه باور کردیم که بستر طغیانی هیچ وقت اتفاق نمی‌افتد.

او اضافه کرد: باور کردیم که در خشکسالی رفته ایم و هیچ وقت دیگر از خشکسالی خارج نمی شویم تا جایی که در مسیل ها راه و خیابان ساختیم و به همین دلیل ساخت و ساز در مسیر رودخانه مشکلاتی را به همراه آورد. به طور مثال، همین اتفاقی که در شیراز رخ داد و آب در مسیر خودش آمده است اما مسیل‌ها را راه و خیابان کرده ایم؛ آب راه خودش را به سمت رودخانه می‌رفت اما مسیر آب را اشغال کرده ایم که از این پس کسی نباید به خود اجازه دهد و تغییر و تحول در مسیر دهد.

اسلامی گفت: مطابق گزارش وزارت نیرو در حال حاضر بیش از ۷۳ درصد مخازن سدها پر شده اند و اکنون در تر سالی هستیم، بنابراین نباید سهل انگارانه با این موضوع برخورد کنیم.

وزیرراه و شهرسازی اضافه کرد: تغییر سرانه‌های بی رویه و غیر مجاز که اتفاق می‌افتد این روزها خودش را نشان می‌دهد و وزارت راه و وزارت کشور باید کنترل کنند.

اسلامی بیان کرد: برای داشتن شهرسازی بهتر، باید معماری گذشته را رعایت کنیم، مانند ساخت و سازهایی که در شهرهای شمالی کشور بود و هیچگاه طبقه اول ساختمان طبقه سکونت نبود و همواره تمام خانه‌ها در سطحی بالاتر با داشتن چند پله ساخته می شد.

   بررسی‌های فنی تخریب راه‌ها در سیل

وزیرراه و شهرسازی با بررسی تخریب های وارده به راه ها در اثر سیلاب های اخیر گفت: کمیته فنی برای ساخت راه‌ها باید شناسایی و وضعیت آسیب پذیری را بررسی کند و بعد از تعطیلات بررسی‌های فنی را درباره تمام راه‌هایی که در سیل آسیب دیدند، انجام می دهیم.

اسلامی بیان کرد: مهمترین اقداماتی که در حال حاضر باید انجام دهیم این است که مسیر عبور و مرور مردم را با ساخت جاده‌های فرعی و موقت هموار سازیم، ۵۰۰ نقطه ریزش و رانش کوه وجود داشت که خاک‌برداری‌ها را انجام دادیم تا رفت و آمدها آسان شود.

او گفت: تمام مسیرهایی که پل‌های آن آسیب دیده است به صورت عبور موقت برقرار کردیم و برای تمام راه‌هایی که با سیل از بین رفته بود مسیر جایگزین باز کرده ایم.

   جاده ترانزیتی جنوب، کامل تخریب شد

درحالی که وزیرراه و شهرسازی از بررسی وضعیت آسیب پذیری راه ها و جاده های کشور گفت و آمار دقیقی در این زمینه بیان نکرد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل گفت: مسیر ۶۰ کیلومتری خرم آباد ـ پلدختر به عنوان بخشی از محور ترانزیتی جنوب به شمال کاملا تخریب شده و امکان بازسازی آن در کوتاه مدت وجود ندارد.خیرالله خادمی در گفت و گو با مهر، درباره آخرین وضعیت راه‌های تخریب شده در اثر سیلاب اظهارکرد: میزان آسیب دیدگی راه‌ها در استان لرستان به دلیل شدت سیلاب بسیار بالا است و با توجه به اینکه گستردگی بارندگی در کل استان بوده، همه راه‌های استان دچار خسارت شده و تخریب در بخش زیرساخت‌ها اعم از جاده‌های اصلی و روستایی به شدت گسترده است.او افزود: در سرتاسر محور خرم آباد به معمولان سپس پلدختر که در حاشیه رودخانه‌های کشکان و سیمره قرار داشته و سال‌ها محور اصلی ترانزیتی جنوب به شمال کشور بود، ده‌ها پل ‌تخریب کامل یا تقریباً تخریب شده و تمام جاده اصلی ترانزیتی حدفاصل خرم آباد تا پلدختر به طول ۶۰ کیلومتر تخریب شده و آثاری از جاده باقی نمانده است؛ همچنین سیلاب جسم جاده، پاشنه جاده و حتی شانه خاکی را تخریب کرده است.او یادآور شد: در حال حاضر دیگر امکان احیای جاده ترانزیتی سابق در این استان وجود ندارد و سیلاب جسم جاده را شسته و با خود برده و دیگر جاده‌ای وجود ندارد. تنها راه این است که در آینده این جاده به مرور بازسازی شود اما در کوتاه مدت نمی‌توانیم این کار را بکنیم به خصوص که این جاده یکی از مهم‌ترین جاده‌های کشور در بخش ترانزیت همچنین جاده دسترسی استان لرستان به ایلام محسوب می‌شود.

   اولویت های بازگشایی راه ها

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بازگشایی مسیرهای اصلی و سپس راه‌های فرعی آسیب دیده از سیل لرستان را در دستور کار دادیم، گفت: زیرساخت‌های حمل و نقلی تمام شهرستان‌های این استان به خصوص راه‌های روستایی دچار مشکل و آسیب دیدگی هستند اما بیشترین محور کار در حال حاضر در محدوده شهرستان پلدختر و احیای راه اصلی ترانزیتی این مسیر است.خادمی با بیان اینکه برآورد قبلی خسارات به زیرساخت‌ها ۲۵۰ میلیارد تومان بود که این برآوردها بعد از بازدید مجدد نزدیک به ۵۰۰ میلیارد تومان شد، گفت: بیشتر خسارات وارده به ابنیه سنگین مانند پل‌ها یا تونل‌ها بوده و به نظر می‌رسد دو برابر همین میزان تا هزار میلیارد تومان اعتبار جدید برای احداث زیرساخت‌های جدید در استان سیل زده لرستان نیاز داریم. ‌

   بیشترین طول راه آسیب‌دیده در مازندران

نگاهی به اظهارات مسوولان وزارت راه و شهرسازی نشان می دهد که بیشترین طول راه آسیب دیده در کشور مربوط به استان مازندران است، در همین رابطه،‌ معاون وزیر راه و شهرسازی با اعلام این خبر، درباره میزان خسارت وارد آمده به شبکه راهی و ابنیه‌ها در جریان وقوع سیل در استان‌های مختلف افزود: بیشترین طول راه آسیب‌دیده مربوط به استان مازنداران به‌طول 2089 کیلومتر و خسارت 170 میلیارد تومان است.

شهرام آدم‌نژاد در گفت‌وگو با ایلنا افزود: طول راه‌های آسیب‌دیده ناشی از جریان سیل شامل راه‌های شریانی،  اصلی، فرعی و روستایی حدود 12.576 کیلومتر است ضمن اینکه 6896 دستگاه ابنیه فنی هم آسیب دیده‌اند. او گفت: تنها در بخش شبکه راهی چیزی حدود 1560 میلیارد تومان خسارت برآورد شده است.   

معاون وزیر راه و شهرسازی درباره محل تامین این خسارت‌ها گفت: در مرحله رفع بحران در مناطق سیل‌زده هستیم و روزهای آینده پس از انجام عملیات و اقدامات مورد نیاز برای عادی‌سازی شرایط، به این موضوعات هم رسیدگی خواهد شد.

آدم نژاد افزود: همچنین بیشترین خسارت وارد آمده به ابنیه فنی مربوط به استان گلستان است که چیزی حدود 56 میلیارد تومان برآورد شده است.

   احتمال افزایش خسارت 2 هزار میلیارد تومان

در شرایطی که معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی از خسارت حدود 1560 میلیارد تومانی سیل به راه ها و جاده‌های کشور خبر داده است، اما مدیرکل ابنیه فنی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از تخریب ۴۰۰ پل و آسیب به ۵۰۰۰ دستگاه پل، ۱۱ هزار کیلومتر راه در بارندگی‌ نوروزی و سیلاب‌ خبر داد و گفت: که احتمال افزایش خسارت راه‌ها تا ۲۰۰۰ میلیارد تومان هم وجود دارد. به گزارش ایلنا، شعبانعلی خاوری با اشاره به وجود ۳۷۰ هزار پل و انواع آب‌‌رو در کشور اظهار کرد: در بارندگی‌های نوروزی امسال، ۴۰۰ دستگاه از انواع پل‌ها در راه‌های روستایی تخریب شده و پنج هزار دستگاه پل هم آ‌سیب جدی دیده است. این مقام مسئول ادامه داد: در بارش‌های اخیر و وقوع سیلاب، نزدیک به ۱۱ هزار کیلومتر از راه‌های کشور با درصدهای مختلف تخریب شده‌اند و مجموع خسارتی که تاکنون تخمین زده شده، ۱۶۰۰ میلیارد تومان است. خاوری با اشاره به اینکه آسیب به ابنیه فنی و راه‌ها در اکثر استان‌های کشور همه گیر بوده است، تصریح کرد: با این حال برخی استان‌ها آسیب بیشتری دیده‌اند، به طوری که آسیب در استان‌های لرستان و گلستان بسیار زیاد و در استان‌های مازندران، خوزستان و خراسان شمالی قابل توجه بوده است. او افزود: در آذربایجان غربی ۱۳۹ دستگاه، در اصفهان ۱۷۳ دستگاه، در ایلام ۳۹۵ دستگاه،در خراسان جنوبی ۹۷۴ دستگاه، در خراسان شمالی ۳۷۸ دستگاه، در خوزستان ۲۴۶ دستگاه، در کهگیلویه و بویراحمد ۳۵۰ دستگاه و در گلستان ۳۷۳ دستگاه پل آسیب دیده‌اند و در لرستان نیز با توجه به اینکه هنوز آب فروکش نکرده، آمار جمع‌‌‌آوری نشده است. مدیرکل ابنیه فنی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای افزود: به همین دلیل لازم است دولت منابع قابل توجهی را به بازسازی راه‌های و ابنیه آسیب‌‌دیده تخصیص دهد که سازمان راهداری و حمل‌ و نقل جاده‌ای بتواند تخریب‌ها را با کیفیت بالا و سرعت مطلوب بازسازی کند.