مردم به ریسک بازار ارز توجه کنند

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|

عبدالناصر همتی در یادداشتی اینستاگرامی نوشت: اقدام اخیر دولت امریکا در رابطه با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، آخرین نشانه شکست سیاست آن کشور در فشار علیه ملت ایران و تحریم‌های مالی و پولی طی یک‌سال گذشته، به خصوص شکست سنگین دهه اول فروردین ۹۸ است، اگر امید جدی به موفقیت سیاست‌های گذشته داشت طبیعتا به این کار خطرناک متوسل نمی‌شد.

به گزارش «تعادل»، رییس کل بانک مرکزی در ادامه تاکید کرد که بانک مرکزی به همراه دولت برنامه‌های خود از جمله دسترسی‌های ارزی پایدار، ایمن وتحریم ناپذیر را با قدرت پیش می‌برد و این اقدام نیز تأثیر پایداری در بازارها ندارد. لیکن، همان‌گونه که قبلا تأکید کردم از چند روز پیش مراکزی به پیشواز رفته و با القای جو روانی برای افزایش نرخ ارز، به تدریج عمدتا در کانال‌های اعلام نرخ، قیمت‌های بالاتر برای ارز اعلام شد. بانک مرکزی در بازار ارز حضور جدی دارد و همچون گذشته توصیه می‌کند که مردم به ریسک این بازار توجه کنند. همتی افزود: تمامی تلاش بانک مرکزی استمرار پایدار ثبات اقتصادی کشور در این دوره گذار تحریم‌ها و ایجاد بستر مناسب برای رونق تولید و شکوفایی اقتصاد است. از سوی دیگر، برخی کارشناسان با اشاره به اقدامات اخیر امریکا، اثر آن بر بازار را ارزیابی کرده‌اند. همچنین مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز اعلام کرد که با قرار گرفتن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی، شانس تصویب FATF در مجمع تشخیص کاهش یافته است.

   روندهای بازار ارز در سال ۹۸

مرتضی ایمانی‌راد استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی نیز با بررسی شرایط بازار ارز گفت: بر اساس تحلیل‌های اقتصادی و شرایط تحریمی سال جاری، روندهای مختلفی در بازار ارز قابل پیش‌بینی است. اول، بازار ارز التهابات سال گذشته را نخواهد داشت ولی باز این بازار همراه با التهاب خواهد بود. به عبارت دیگر ارز نوسان کمتری نسبت به سال گذشته دارد. این التهابات عمدتا از ناحیه تغییر در حوزه و سیاست‌های تحریمی شکل خواهد گرفت.  دوم، اخبار سیاسی و تحریمی به‌شدت بازار ارز را ملتهب می‌کند. بنابراین ارز در سال جاری بیشتر یک متغیر سیاسی است تا اقتصادی. به عبارت دیگر نرخ ارز به‌شدت از تحولات سیاسی سال ۹۸ تاثیر می‌پذیرد. سوم، دلار در سال جاری دارای روندی صعودی با شیب کم خواهد بود، مگر اینکه اتفاق سیاسی پیش‌بینی نشده‌ای اتفاق بیفتد. به عبارت دیگر دلار دارای نوسانات کاهنده و بالا‌رونده خواهد بود، ولی روند عمومی آن به سمت افزایش خواهد بود.

چهارم، پیش‌بینی می‌شود بانک مرکزی، در مقایسه با سال گذشته، قدرت کمتری در کنترل بازار داشته باشد. پنجم، کنترل‌های بانک مرکزی روی بازار پول و ارز بیشتر خواهد شد و این کنترل‌ها در شرایط پر التهاب ممکن است به حساب‌های پس‌انداز هم کشیده شود، هر چند که احتمالش بسیار کم است. ششم، احتمال افزایش بیشتر یورو و ین ژاپن نسبت به دلار امریکا وجود دارد. هر چند که افزایش یورو با موانع جدی مواجه است و بنابراین افزایش محدودی خواهد داشت.

هفتم، بازار دلار کماکان بازار کنترل شده‌ای خواهد بود و بنابراین تقاضای سوداگری بیشتر به سمت طلا حرکت خواهد کرد. بنابراین شکل‌گیری حباب در بازار طلا بسیار محتمل است.

هشتم، کماکان بازار ارز و طلا رشد‌یابنده‌ترین بخش‌های بازاری در سال جاری خواهند بود. نهم، کاهش قیمت دلار از نظر اقتصادی غیرمحتمل است ولی با گفت‌وگوهای سیاسی امکان کاهش دلار تا ده هزار تومان هم هست. هر چند که احتمال گفت‌وگوهای سیاسی با امریکا بسیار کم است.

دهم، ارز در سال جاری همانند سال قبل راهبر اقتصاد ایران است و بنابراین برای فهم اقتصاد ایران باید تحولات بازار ارز مورد توجه قرار گیرد. یازدهم، اگر کسی به درآمد ارزی دسترسی داشته باشد سال جاری برایش پر از فرصت است، بنابراین بهترین استراتژی برای افراد و شرکت‌ها دسترسی به درآمدهای ارزی از طریق فعالیت‌های بین‌المللی است.

   روند افزایش نرخ بازار

روز سه‌شنبه 20 فروردین 98 بازار ارز و طلا به روند افزایش قیمت ادامه داد. در این راستا، صرافی‌های مجاز بانک مرکزی قیمت خرید هر دلار امریکا را ۱۴ هزار و ۸۰ تومان و قیمت فروش آن را ۱۴ هزار و ۱۸۰ تومان اعلام کرده‌اند که نسبت به روز دوشنبه افزایش حدود ۵۰۰ تومانی داشته است.قیمت خرید یورو نیز در این صرافی‌ها ۱۵ هزار و ۵۸۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۵ هزار و ۶۸۰ تومان اعلام شده که نرخ یورو نیز نسبت به روز قبل با افزایش ۳۰۰ تومانی همراه بوده است.

به گزارش «تعادل»، برای سومین روز متوالی قیمت ارز در بانک و صرافی صعودی بود و دلار ۵۰۰ تومان گران شد.بانک‌ها هر دلار امریکا را ۱۳ هزار و ۷۷۱ تومان و هر یورو را ۱۵ هزار و ۵۱۶ تومان خریداری می‌کردند. این در حالی است که قیمت خرید دلار در روز دوشنبه در بانک‌ها ۱۳ هزار و ۲۹۵ تومان و یورو ۱۴ هزار و ۹۳۱ تومان بود.

همچنین بانک‌ها پوند را با افزایش قیمت ۱۸ هزار و ۱۰ تومان خریداری می‌کنند. یوروی مسافرتی نیز در شعب ارزی بانک‌ها ۱۶ هزار و ۲۹۶ تومان بود که با احتساب کارمزد بانک مرکزی و بانک عامل به حدود ۱۶ هزار و ۶۰۰ تومان می‌رسد.

روز سه‌شنبه نرخ لحظه‌ای دلار در سامانه سنا با 480 تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه به 14180 تومان رسید و یورو نیز با نرخ 15680 تومان معامله شد . همچنین سامانه سنا میانگین نرخ ارز برای روز دوشنبه 19 فروردین 98 را برای دلار 13695، یورو 15423، پوند 17422، درهم 3744، لیر ترکیه 2535 و یوآن 2080 تومان اعلام کرده که افزایش قابل توجه نسبت به روزهای قبل داشته است.

در بازار آزاد نیز قیمت دلار در بازار معاملات نقدی به 14550 تومان، لیر ترکیه 2600، درهم 3985، یورو 16400 تومان رسید و در بازار سلیمانیه و هرات نیز نرخ دلار بین 14400 تا 14600 تومان معامله شد.

به دنبال آن نرخ اونس جهانی نیز 1297 تا 1302 دلار در نوسان بود که بر این اساس، قیمت طلا و سکه نیز افزایش یافت و قیمت هر گرم طلای 18 عیار با 26 هزار تومان افزایش به 477 هزار، مظنه مثقال 17 عیار 2 میلیون و 65 هزار تومان، سکه گرمی 950، ربع سکه 1 میلیون و 830 هزار، نیم سکه 2 میلیون و 830 هزار، سکه طرح جدید با 180 هزار تومان افزایش به 5 میلیون و 105 هزار تومان داد و ستد شد.

در بازار ارز رسمی نیز بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را اعلام کرد که براساس آن نرخ ۲۲ ارز از جمله یورو و پوند نسبت به روز دوشنبه افزایش و قیمت ۱۶ واحد پولی دیگر کاهش یافت. نرخ دلار و ۸ ارز دیگر نیز ثابت بود. بر‌اساس اعلام بانک مرکزی هر دلار امریکا برای سه‌شنبه ۲۰ فروردین ماه ۹۸ بدون ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین روز جاری هر پوند انگلیس با ۵۹ ریال افزایش ۵۴ هزار و ۹۲۹ ریال و هر یورو نیز با ۱۶۲ ریال رشد ۴۷ هزار و ۳۲۴ ریال ارزش‌گذاری شد.

روند افزایش قیمت از عصر روز شنبه شروع شده بود و روز یک‌شنبه نرخ لحظه‌ای دلار در سامانه سنا را به 13500 و نرخ یورو را به 15400 تومان افزایش داد. صرافی‌های مجاز بانکی نیز نرخ فروش دلار را با 300 تومان افزایش نسبت به روز شنبه 13500 و یورو را 15500 تومان اعلام کردند و نرخ خرید دلار را 13400 و نرخ خرید یورو را 15400 تومان ثبت کرده‌اند. نرخ دلار نقدی نیز در بازار با 200 تومان افزایش نسبت به روز شنبه به قیمت 13700 تومان داد و ستد شد.

روز دوشنبه نیز صرافی‌های مجاز بانک مرکزی قیمت خرید هر دلار امریکا را ۱۳ هزار و ۵۹۰ تومان و قیمت فروش آن را ۱۳ هزار و ۶۹۰ تومان اعلام کرده‌اند که نسبت به روز یک‌شنبه افزایش حدود ۲۰۰ تومانی داشته است. قیمت خرید یورو نیز در این صرافی‌ها ۱۵ هزار و ۲۹۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۵ هزار و ۳۹۰ تومان اعلام شده است که نرخ یورو نیز با افزایش ۹۰ تومانی همراه بوده است.

   دلار مرز ۱۴ هزار تومانی را لمس کرد

به گفته فعالان، آنچه موجب حرکت افزایشی دلار در روزهای اخیر شده است، بیشتر از ناحیه نوسانات نرخ حواله درهم بوده است. در کنار این، علامت بازارهای موازی مانند سکه تمام نیز در افزایش خریدهای بازار ارز موثر بوده است. روز دوشنبه نیز معامله‌گران بازار ارز از همان ابتدای روز چشم به آغاز معاملات درهم داشتند و پس از آنکه در ابتدای روز درهم از مرز ۳ هزار و ۸۰۰ تومان عبور کرد، خریدها در بازار ارز داخلی بالا رفت و قیمت برای لحظاتی به مرز ۱۴ هزار تومانی رسید.

با بازگشت قیمت درهم از نزدیکی محدوده ۳ هزار و ۸۳۰ تومان به ابتدای مرز ۳ هزار و ۸۰۰ تومانی، فضای بازار ارز داخلی تا حدی آرام شد ولی از ساعت ۲ بعدازظهر بر‌اساس اظهارات فعالان حواله درهم سرعت رشد بیشتری گرفت و حتی از سطح ۳ هزار و ۸۵۰ تومانی عبور کرد. این اتفاق موجب شد که حدود ساعت ۴ بعدازظهر قیمت دلار نه‌تنها بالای ۱۴ هزار تومان معامله شود، بلکه در معاملات فردایی رقم ۱۴ هزار و ۵۰ تومانی نیز ثبت شود.

به گفته فعالان، حجم اسکناس نقدی روز دوشنبه در بازار پایین آمده بود و تنها عرضه‌کننده بازار صرافی‌های منتخب بانکی بودند. این صرافی‌ها در ساعات ابتدایی روز قیمت فروش دلار را ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان تعیین کردند. در روزهای اخیر صرافی‌های بانکی بیشتر از آنکه جهت‌دهنده‌ای به قیمت بازار باشند، خود دنباله‌رو روند بازار بوده‌اند.

افزون بر عامل بیرونی درهم، در روزهای اخیر احتمال اقداماتی از سوی امریکا دیگر عاملی بوده است که معامله‌گران بازار پیرامون آن جوسازی کرده‌اند. از نظر برخی فعالان بازار این موضوع نشان‌دهنده آن است که سطح تنش‌ها بین امریکا و ایران به زودی پایین نخواهد آمد.

با وجود افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر، برخی معامله‌گران باور دارند، قیمت طی روزهای آتی با اصلاح مواجه خواهد شد. از نظر آنها، بازاری که بدون اصلاح قیمت افزایش پیدا می‌کند، خطرناک است و هر لحظه ممکن است معامله‌گر را با ضررهای هنگفتی مواجه کند. در نتیجه این دسته انتظار دارند معامله‌گران حرفه‌ای برای جلوگیری از این خطر، بخشی از خریدهای خود را به فروش برسانند. در مقابل افزایشی‌ها باور دارند هر گونه اصلاح قیمتی موقت خواهد بود.

   سومین رشد کانالی سکه

سکه تمام بهار آزادی در سومین روز جدی بازار در سال جدید، یک کانال قیمتی دیگر را فتح کرد. روز گذشته، سکه تمام بهار آزادی ۸۰ هزار تومان افزایش قیمت را تجربه کرد و با عبور از کانال ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومانی به بهای ۴ میلیون و ۹۲۰ هزار تومان رسید.

البته رشد سکه در این روز کمی کمتر از روز یک‌شنبه بود و برخی آن را نشانه‌ای بر افزایش تدریجی احتیاط معامله‌گران دانستند و عنوان کردند ممکن است بازار به‌زودی در مسیر اصلاح قیمتی قرار بگیرد.

عده‌ای از فعالان بازار سکه باور داشتند مرز ۵ میلیون تومانی در بازار سکه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و معامله‌گران سعی کرده‌اند در آستانه این مرز با احتیاط بیشتری خرید و فروش‌های خود را صورت دهند.

در مقابل افراد دیگری در بازار باور داشتند، سکه در روزهای ابتدای هفته با سرعت بیشتری رشد کرده بود و همین موضوع موجب شد که در روز سوم هفته میزان افزایش آن از سایر بازارها کمی محدودتر باشد.

   آمادگی طلاسازان ایرانی برای صادرات به عراق و سوریه

رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی ایران با اشاره به توافقات اخیر با عراق، از آمادگی طلاسازان برای صادرات محصولات و مشارکت در تولید آن با این کشور خبر داد.

سیدحجت شفایی در گفت‌وگو با ایبِنا با اشاره به برگزاری همایش تجاری ایران و عراق در اتاق بازرگانی ایران که با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهور ایران و عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق برگزار شد، اظهار داشت: دولت عراق فضایی را به عنوان نمایشگاه دایمی در اختیار ایران قرار داده و غیر از آن نیز اتاق بازرگانی ایران ساختمان بزرگ و مجهزی را در این کشور خریداری کرده تا تشکل‌های اقتصادی برای تبادلات خود از آن با طرف‌های عراقی استفاده کنند.

وی با اشاره به آمادگی طلاسازان ایرانی برای صادرات محصولات خود و مشارکت در تولید آن با عراق گفت: ظرفیت‌های خوبی برای صادرات طلا به عراق و همچنین ترانزیت آن به سوریه از طریق این کشور وجود دارد و طرف عراقی نیز تمایل بالایی برای این موضوع از خود نشان داده است.

رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی ایران ادامه داد: در حال حاضر کشورهای ترکیه و امارات در بحث صادرات طلا به کشور عراق وارد شده‌اند اما عراقی‌ها به دلیل حمایت ایران از این کشور در زمان مبارزه با داعش تمایل بیشتری برای همکاری با کشورمان دارند.

شفایی خاطرنشان کرد که ممنوعیتی در زمینه صادرات طلای ساخته شده به عراق وجود ندارد اما عمده‌ترین چالش مربوط به مسائل بانکی می‌شود که بعد از برطرف شدن آن می‌توان صادرات و همکاری در تولید را آغاز کرد.

   بانک مرکزی چین ۱۱.۲ تُن طلا خرید

از سوی دیگر، بانک مرکزی چین در ماه گذشته میلادی با خرید ۱۱.۲ تُن طلا مجموع ذخایر طلای خود را به یک‌هزار و ۸۹۴ تُن رساند که گامی دیگر در راستای تضعیف امپراتوری دلار محسوب می‌شود.

به گزارش اسپوتنیک، بانک مرکزی چین در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد چین برای چهارمین ماه متوالی ذخایر طلای خود را افزایش داد. در همین حال ذخایر طلای چین در ماه گذشته میلادی یعنی مارس ۱۱.۲ تُن روند صعودی به خود گرفت. همچنین چین در ماه دسامبر سال ۲۰۱۸ میلادی، ژانویه و فوریه سال جاری میلادی هم به ترتیب ۹.۹۵ تُن، ۱۱.۸ تُن و ۱۰ تُن طلا به ذخایر خود افزوده بود.

بانک مرکزی چین اعلام کرد ذخایر فعلی طلای این کشور یک‌هزار و ۸۹۴ تُن است. چین بزرگ‌ترین تولید‌کننده و مصرف‌کننده طلا در جهان محسوب می‌شود و به خرید طلا در راستای روی گرداندن از دلار امریکا تغییر استراتژی داده است.

همچنین دیگر کشورها از قبیل روسیه و ژاپن هم به فروش ذخایر دلار امریکا و اوراق خزانه داری ایالات‌متحده روی آورده‌اند و یکی از دلایل آن ضعیف بودن سرمایه‌گذاری در این حوزه است. به گفته تحلیل گران بازار بورس روند کند رشد اقتصاد جهانی و بلاتکلیفی‌ها در حوزه جنگ تجاری میان چین و امریکا نقش جدی در افزایش ذخایر طلای چین محسوب می‌شود. البته چین از اکتبر ۲۰۱۶ میلادی تا نوامبر ۲۰۱۸ میلادی اقدام به انتشار آمار ذخایر طلای خود نکرده بود.

در ماه ژانویه سال جاری میلادی بر اساس آمار شورای جهانی طلا چین به عنوان ششمین دارنده بزرگ ذخایر طلای جهان بود. همچنین بلومبرگ انگلیسی گزارش کرد، اگر چین روند انباشت شمش‌های طلا با سطح فعلی را در سال ۲۰۱۹ میلادی ادامه دهد، ممکن است تا پایان سال جاری میلادی به رتبه پنجم برسد و روسیه را با ذخایر ۲ هزار و ۱۴۹ تُن طلا پشت سر می‌گذارد.

   وضعیت دستمزدها در امریکا، دلار را کاهشی کرد

 به دنبال انتشار آمار رشد ضعیف دستمزدها در امریکا، ارزش دلار در برابر بسیاری از همتایانش کاهش یافت.

به گزارش رویترز، شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد با ۰.۳۵ درصد کاهش به ۹۷.۰۲۳ واحد رسید تا بزرگ‌ترین کاهش خود از بیستم ماه مارس تاکنون را تجربه کند. علاوه بر فشار ارزهای وابسته به گروه‌های کالایی نظیر دلار کانادا و استرالیا، اسکناس سبز در معاملات روز سه‌شنبه تحت تأثیر کاهش سفارشات کالاهای بادوام و کاهش رشد سطح دستمزدها در امریکا وارد محدوده نزولی شد. شین کادوتا، استراتژیست ارزی در بانک «بارکلی» گفت: قدرت دلار در اواخر هفته گذشته به اوج خود رسید اما از آن زمان این ارز بهانه‌ای برای افزایش مجدد نداشته است.

به دنبال رشد قیمت نفت و عبور پر قدرت آن از کانال ۷۰ دلاری، دلار کانادا با ۰.۵ درصد افزایش به ازای ۱.۳۳۱۴ واحد در هر دلار مبادله شد. دلار استرالیا نیز ۰.۳ درصد افزایش یافت تا هر دلار استرالیا به ۰.۷۱۲۱ دلار امریکا برسد.

یورو نیز پس از دو کاهش متوالی با ۰.۴ درصد افزایش به‌ازای ۱.۱۲۵۶ دلار مبادله شد. پوند در کشاکش جدال بین دولت و مجلس این کشور بر سر چگونگی خروج از اتحادیه اروپا به ازای ۱.۳۰۶۲ دلار معامله شد. در برابر همتای ژاپنی نیز دلار در مسیر نزولی گام نهاد به گونه‌ای که هر دلار با ۰.۲ درصد کاهش نسبت به روز قبل به ازای ۱۱۱.۴۵ ین مبادله شد. بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله وزارت خزانه‌داری امریکا افزایش یافت و به ۲.۵۱۸ درصد رسید تا بیش از پیش از قعر پانزده ماهه اخیر خود در اواخر ماه مارس فاصله بگیرد. همچنین هر دلار به ازای ۶۹.۶۷۴۱ روپیه هند، ۱.۳۵۴۲ دلار سنگاپور، ۰.۹۹۸۷ فرانک سویس و ۶.۷۱۳۹ یوان چین مبادله شد.