تشدید تنگنای مالی در شهرداری تهران

گروه راه و شهرسازی |

 محمد سالاری، رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران گفت: شهرداری به لحاظ منابع درآمدی در بدترین وضعیت خود در تاریخ شهرداری قرار دارد.

به گزارش تعادل، پیش از این نیز بارها مسوولان وحتی اعضای شورای شهر درباره ورشکسته بودن شهرداری هشدار داده بودند و حالا با گذشت یک سال و نیم از فعالیت شورای شهر، رییس کمیسیون معماری شهرسازی عنوان می‌کند شهرداری در بدترین وضعیت خود در تاریخ شهرداری قرار دارد. سوال اینجاست که آیا شهرداری و شورای شهر طی یک سال و نیم گذشته می‌توانسته‌اند شهرداری را از بن بست خارج کنند؟

 سعید سادات نیا، کارشناس شهری در گفت و با «تعادل» در پاسخ به این سوال، با اشاره به سند تغییر و تحولی که محمدعلی نجفی اولین شهردار شورای پنجم در 26 دی 96 در صحن شورا خواند، گفت: این گزارش 500 صفحه‌ای به روشنی نشان‌دهنده وضعیت نامناسب شهرداری است. میزان فساد و ‌قراردادهای صوری آن قدر زیاد است که واقعا جای حرف باقی نمی‌ماند و مشخص است که شهرداری نمی‌تواند از پس 56 هزار میلیارد تومان بدهی، تامین حقوق 68 هزار نفر نیرو که فقط 25 هزار نفر کارت ورود می‌زدند، خانه‌ها و املاک شهرداری که به دوستان و آشنایان واگذار شده یا به ثمن بخس فروخته شده و تعهداتی که برای شهرداری ایجاد شده، ‌برآید. هزاران مشکل دیگر باعث شده تا فقط معجزه بتواند شهرداری را از این وضعیت نجات دهد. در طول این 12 سال با اخذ وام و واگذاری املاک 121 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کردند اما می‌بینیم که هیچ آورده‌ای برای شهر نداشته است. البته این بدان معنا نیست که وضعیت شهرداری درست شدنی نیست اما قطعا به زمان طولانی نیاز دارد. سادات نیا در این باره گفت: همان‌طور که بارها عنوان کرده‌ام یکی از مهم‌ترین راه‌های برون رفت شهرداری از این وضعیت، کاهش تمرکز تامین بودجه از محل فروش تراکم است. از سوی دیگر باید روش‌هایی اتخاذ شود تا درآمدهای پایدار در جهت منافع عمومی شهر ایجاد شود.شهری مانند تهران نیازمند ارایه خدماتی به شهروندان است که این خدمات نیاز به هزینه دارد. متاسفانه در دوره مدیریت قبلی روش‌های مناسب تامین درآمدی وجود نداشت و تمام تمرکز شهرداری مبتنی بر تراکم فروشی و فروشی شهر بوده و همه‌چیز بر اساس رانت اداره می‌شده است. وی ادامه داد: تغییر روش از سمت رانت و فساد و تخلف به روش‌های پایدار و سالم و سیستماتیک تامین هزینه‌ها نیاز به زمان دارد. به این منظور باید از نیروهای متخصص استفاده کرد. برنامه‌ریزی، هدف و فکر داشت تا به نتیجه برسد. باید دید آیا چرخش نگرش در شهرداری به وجود آمده است که به نظر من این چرخش ایجادشده اما اینکه تا چه اندازه موفق بوده است به عوامل مختلفی بستگی دارد. اینکه نیروهای مخالف همان‌ها که باعث شدند آقای نجفی مجبور به استعفا شود و شرایطی را فراهم کردند تا کسی جرات نکند درباره فساد تیم قبلی حرفی بزند، تا کجا سنگ اندازی می‌کنند مهم است.چرا تیم مدیریت قبلی حاضرنشد جواب سند تغییر و تحول را بدهد و فقط به پاسخ‌های کلی بسنده کردند. این سند تحویل دادگستری شد و حال از خبرنگاران انتظار می‌رود این پرونده را دنبال کنند و ببینند به کجا رسیده است.

اما محمد سالاری عضو شورای شهر معتقد است شورای دوره چهارم نسبتا موفق بود ولی شورای شهر فعلی با وجود اینکه شهرداری به لحاظ منابع درآمدی در بدترین وضعیت خود در تاریخ شهرداری قرار دارد، سعی کرد به یکسری راهبردهای مبنایی و اساسی ورود کند که تغییر رویه‌ای در نگاه‌های غلطی بود که در فضای تصمیم‌گیری شهرداری وجود داشت.

  تسری‌دادن شفافیت در همه حوزه‌ها

سالاری با  بیان اینکه یکی از راهبردها و تغییر رویه‌ای که به آن اشاره کردم شفاف‌سازی و تسری‌دادن شفافیت در همه حوزه‌هاست، تصریح کرد: تغییر در نحوه انعقاد قراردادهای پیمانکاری در سطح مناطق، واگذاری املاک یا فروش و تهاتر آنها، پرداخت حقوق و مزایا، تصمیم‌گیری‌ در حوزه شهرسازی و معماری در شوراهای معماری مناطق، تصمیم‌گیری‌هایی که شورا در حضور خبرنگاران اتخاذ می‌کند، فرآیند تصمیم‌گیری در کمیسیون‌های تخصصی که مبتنی بر استفاده از نظرات خرد جمعی است از جمله مواردی بود که ممکن است در ظاهر منجر به یکسری پروژه‌های ملموس و قابل مشاهده توسط مردم مانند ساخت پل و اتوبان نشود، ولی تأثیرشان در توسعه پایدار شهر، کاهش فساد و رانت و اصلاح امور و مصحلت شهر و شهروندان بیشتر است.

رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران گفت: مواردی که به آن اشاره کردم از رویه‌هایی است که قابل بازگشت نیست. در گذشته شاهد بودیم که مجموعه گسترده‌ای از پروژه‌ها در مناطق و سازمان‌ها تعریف می‌شدند فارغ از اینکه نیاز شهر باید مبتنی بر پیوست مطالعاتی باشد ولی در حال حاضر این اقدامات تا حد زیادی متوقف شده است البته هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله وجود دارد.

او با بیان اینکه امیدوارم با توجه به تصویب برنامه پنج ساله سوم بتوانیم آثار و تبعات بسیار خوبی را در شهر شاهد باشیم، اظهار کرد: اساسا نهادینه کردن رویکرد توسعه انسان‌محور در شورای پنجم به صورت جدی آغاز شده است و توجه به فضاهای عمومی، حفاظت و صیانت از باغات به صورت جدی در دستور کار است. در این رابطه با وجود مشکلات و چالش‌های درآمدی که داشتیم بالاخره مصوبه برج‌باغ‌ها لغو شد؛ باغات بهم پیوسته کن و فرحزاد که چند صد هکتار مساحت دارند را در این دوره توانستیم در شورای عالی شهرسازی پیگیری و مصوب کنیم تا صیانت شوند. امیدوارم در سال‌های آتی شاهد افزایش دامنه اختیارات شهروندان و فضاهای شهری باشیم و شهر را از خودرو محوری به سمت انسان محوری سوق دهیم. پایه‌گذاری‌های لازم در یکسال و نیم گذشته و در برنامه پنج ساله محقق شده و در سال جدید اقدامات خوبی را آغاز خواهیم کرد.

  افزایش ۱۰ برابری درآمدها از پسماند

حوزه پسماند یکی از حوزه‌هایی است که می‌تواند برای شهرداری بسیار پردرآمد باشد اما به دلیل وجود مافیا و رانت فراوان معمولا این درآمدها در جیب افراد دیگری سرازیر می‌شود. البته شورای پنجم از زمان آغاز به کار تصمیم گرفت تا این حوزه را ساماندهی کند و فعالیت‌هایی هم در این خصوص انجام داد اما به نظر تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری دارد.

حجت نظری، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران یکی از بخش‌هایی که شهرداری در آنها موفق بوده است را حوزه پسماند عنوان کرد و گفت: عملا درآمد شهرداری از این حوزه به خاطر انتظام بخشی و نظم دادن بالغ بر 10 برابر شده است. پیمانکار همان پیمانکار است اما اقدامات صورت گرفته شهرداری نرخ پایه مزایده را افزایش داد و پیمانکار نیز با اشتیاق وارد مزایده شد. این امر نشان می‌دهد که توانسته‌ایم در نظم دادن و مدیریت حوزه پسماند نسبت به دوره گذشته بهتر عمل کنیم که عواید آن به شهر خواهد رسید.

او با بیان اینکه خیلی اوقات شاهد انتظارات متفاوتی از سوی مردم هستیم، گفت: به عنوان مثال پرسیده می‌شود چرا در دوره جدید پل یا اتوبانی ساخته نشده این در حالی است که به خاطر دارم در ایام منتهی به انتخابات یکی از بزرگ‌ترین نقد‌هایی که به مدیریت شهری سابق می‌شد مربوط به حجم زیاد ساخت و ساز و میزان پل و اتوبان بود. همچنین برای حل مشکل ترافیک باید به راه‌های دیگری روی آورد؛ به نظر می‌رسد توانسته‌ایم زیر ساخت‌های لازم را فراهم کنیم و امیدوارم در یکی دو سال پیش رو نتایج کارهایی که آغاز کرده‌ایم، مشاهده شود.

نظری اظهار کرد: در حوزه فرهنگی و اجتماعی در سال 97 آن طور که باید اقبال نداشتیم و نتوانستیم به وظایف مان به نحو احسن عمل کنیم. البته در حوزه زیر ساخت اتفاقات خوبی رخ داد که امیدوارم بتوانیم با تخصیص بودجه‌های حوزه این بخش را در سال 98 به اتمام برسانیم. مشخصاً باید به مجتمع فرهنگی رازی که معروف به مجموعه طغرل است، اشاره کنم که اگر در سال 97 بودجه آن کامل تخصیص پیدا می‌کرد می‌توانستیم از آن بهره‌برداری کنیم اما نشد ولی پیشرفت خوبی داشت. امیدواریم در سال جاری بودجه آن کاملا تخصیص یابد اگر این اتفاق رخ دهد نه فقط در جنوب تهران بلکه در سطح شهر نیز یکی از مجموعه‌های فرهنگی زبانزد خواهد بود.

عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: امیدوارم بتوانیم در حوزه زیر ساخت بودجه‌هایی که برای حوزه فرهنگی و اجتماعی از جمله گذر موسیقی و نمایش است  را به سرانجام برسانیم و شاید با انجام این دست فعالیت‌ها بتوانیم در حوزه برنامه‌ای و در بخش فرهنگی و اجتماعی موفق باشیم.