مقصر تخریب خانه مادری «سایه» کیست

خانه مادری هوشنگ ابتهاج ملقب به سایه سرانجام تخریب شد. عضو شورای شهر رشت درباره تخریب خانه مادری هوشنگ ابتهاج توضیحات و انتقادهایی را مطرح کرد. رضا رسولی، عضو شواری شهر رشت، در پی تخریب خانه مادری این شاعر پیشکسوت اظهار کرد: خانه زادگاه شاعر معاصر ما هوشنگ ابتهاج در دهه ۳۰ و ۴۰ نوسازی شده است؛ اما به لحاظ مکان رویداد حائز اهمیت بسیار زیادی است. در واقع این‌ خانه‌ای که استاد در آن‌جا به دنیا آمده، دو پلاک بوده و بعدها نیز یکی از آنها به دو پلاک دیگر تفکیک شده است. یعنی سه پلاک کنار هم بود و هست و کل این سه پلاک یک خانه اعیانی و زادگاه این شاعر است. یکی از این پلاک‌ها نیز در دهه ۳۰-۴۰ بازسازی شده و بنای جدیدی در آن ساخته شده است یا اینکه بنای قبلی مرمت کلی شده که دقیق نمی‌دانم. اما چیزی که مهم است، این محل میراث‌ مکان‌رویداد است. در همه دنیا محلی که شاعر جلیل‌القدر یا هنرمند ملی به دنیا آمده باشد، قابلیت ثبت دارد. او با بیان اینکه خرید و احیای خانه ابتهاج از 4 سال گذشته مطرح بوده است، افزود: مالک خانه خود گیلانی نیست و شاید عرقی هم نسبت به این موضوع نداشته باشد. او از 4 سال گذشته به دنبال مجوز تخریب خانه بود که ما بطور اتفاقی متوجه این ماجرا شدیم و جلو آن را گرفتیم. بارها با مدیر میراث آن زمان و مدیر فعلی جلسه گذاشتیم تا خانه را با عنوان مکان‌رویداد ثبت کنند تا ما بتوانیم خانه را خریداری کنیم.   رسولی در ادامه اظهار کرد: متأسفانه میراث در طول زمان بارها گزارش خلاف واقع داده است، این را با اطمینان خاطر می‌گویم و متوجه تبعات عمومی آن هستم. میراث بارها گزارش داده که این مکان فاقد ارزش تاریخی است و هیچ اتفاق خاصی در آن نیفتاده است. گزارش‌های ضد و نقیضی که متأسفانه شاید بیشتر به دلایل سیاسی توسط میراث داده شد. او در عین حال بیان کرد: البته ممکن است در کل پشت این ماجرا زد و‌بندی وجود داشته باشد که من این موضوع را نمی‌توانم قضاوت کنم.  او سپس گفت: در آخرین جلسه‌ای که با مدیرکل جدید داشتیم او قول داد مراحل ثبت را شروع کند اما دوباره جواب صددرصد متناقضی با آن‌چه در جلسه رسمی داشتیم، ارایه داد؛ «همانطور که گفتیم این‌جا (خانه مادری ابتهاج) خبری نبوده است». همه اسناد و مدارک و نامه‌های میراث موجود است که می‌توانم آنها را ارایه بدهم.   این عضو شورای شهر سپس درباره خرید این‌ خانه توسط شهرداری توضیح داد: شورای شهر رشت با ۱۱ رای (بدون مخالف) خرید و مرمت این‌ خانه را تصویب کرد و طی دو سال گذشته یک‌بار دو و نیم میلیارد و یک‌ بار هم چهار میلیارد تومان بودجه برای این موضوع درنظر گرفت. اما ما نمی‌توانیم خانه را بخریم مگر اینکه خانه در طرح باشد یا میراث روی آن دست گذاشته باشد که میراث به دلایلی روی آن دست نگذاشت. مالک نیز حقوق مدنی دارد و کسی نمی‌تواند حقوق مدنی او را نادیده بگیرد. اینکه یک بار بگویی ملکت را می‌فروشی او هم بگوید نه نمی‌فروشم، کاملا طبیعی است. تا محدودیت، اصرار و همراهی‌ای از جانب میراث وجود نداشته باشد، نمی‌توان مذاکره کرد. ما نمی‌توانیم به زور ملک کسی را بخریم. دوستان میراث باید مسیر ثبت را طی می‌کردند و من اصلا نمی‌دانم تا کجا رسیده‌اند.

در آخرین جلسه شهرداری نماینده میراث گفته است این مکان هیچ ارزش تاریخی‌ ندارد و شما ملزم به صدور پروانه هستید. میراث مدعی است که این بنا، بنایی نیست که استاد ابتهاج در آن به دنیا آمده باشد، من هم این را تأیید می‌کنم، اما مساله ما فقط این نیست، مکان‌رویداد تعریف دیگری دارد و میراث هم بهتر می‌داند. به نظرم دوستان خواسته‌اند از زیر بار مسوولیت دربروند و به قول معروف با این قضیه روبرو نشوند.  او سپس اظهار کرد: صبح جمعه، ۲۳ فروردین متوجه تخریب این خانه شدم و به شهرداری رفتم و دیدم که بر اساس نامه‌های متعدد میراث، صورت‌جلسه و اسناد و مدارک، روند قانونی تخریب خانه، بعد از سه سال ‌و خرده‌ای که جلویش را گرفته بودیم، طی شده است. البته مالک به مراجع قضایی مراجعه کرده بود.