هر گردشگر، یک تبلیغگر

بازاریابی گردشگری در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند راهی برای رونق صنعت توریسم بگشاید و در این عرصه ما می‌توانیم از ظرفیت جهانگردهای مستقل و اینفلوئنسرهای اجتماعی در فضای مجازی جهت نشر تصویر حقیقی ایران و مردمش بهره ببریم.

در مبحث بازاریابی گردشگری، تبلیغات یکی از عناصر مهم محسوب می‌شود.  ایرنا، با بیان این مطلب در گزارشی آورد: مقاصد توریستی با صرف هزینه و سرمایه‌گذاری می‌توانند گردشگران را به خود جذب کنند. دولت‌ها و آژانس‌های گردشگری عموما نقش محوری در معرفی مقاصد توریستی دارند. به‌طور مثال سفارتخانه‌ها می‌توانند با برنامه‌های گوناگون در معرفی فرهنگ کشور خودشان و مقاصد توریستی نقش ایفا کنند یا آژانس‌هایی گردشگری با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری با جوامع هدف ارتباط برقرار کنند.  یکی از ضعیف‌ترین عملکردهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خصوص سیاستگذاری برای بازاریابی گردشگری است. در واقع این سازمان از پتانسیل‌های بازاریابی برای رونق گردشگری غافل است زیرا هنوز مسوولان به این نتیجه نرسیده‌اند که ایران را چه طور به جهانیان معرفی کنند. در صورتی که دشمنان ایران با حداکثر توان رسانه‌ای و تبلیغاتی دایما روی ایران هراسی مانور می‌دهند.  فعالان عرصه گردشگری در جهان به این باور رسیده‌اند که تبلیغات در گردشگری هزینه بر نیست بلکه سرمایه‌گذاری بلندمدتی برای تغییر افکار عمومی جهان است که می‌تواند در توسعه گردشگری کشوری در بلندمدت نقش اساسی داشته باشد.

چنین باوری در کشور همسایه شمال غربی ما، به باوری ثابت در تمام سیاستگذاری‌ها تبدیل شده است و هر قدمی را در صنعت توریسم بر پایه تبلیغات و ایجاد انگیزه جهت سفر به ترکیه بر می‌دارند.

استمرار و توسعه بازاریابی گردشگری و تبلیغات پی‌در‌پی در قالب‌های مختلفی چون برگزاری نمایشگاه و جشنواره‌های بین‌المللی، تولید فیلم‌های سینمایی و فیلم‌های کوتاه یا مستند، عکس و... می‌تواند احساس اعتماد به مقصد گردشگری را ایجاد کند و در وهله بعدی ایجاد انگیزه برای سفر می‌کند. به عبارتی در این فرآیند بازاریابی، یک غریبه و ناشناس نسبت به یک مقصد از این طریق به یک آشنا، مسافر و بعد مبلغ سفر به آن مقصد تبدیل می‌شود.

با افزایش تاثیر رسانه‌های اجتماعی در شکل‌دهی به افکار عمومی، یک مقصد گردشگری باید از رسانه‌های اجتماعی مثل شبکه‌های تلویزیونی برای نشر تصاویر زیبا و جذاب مقاصد توریستی بیشترین بهره را ببرد. بطور مثال، تبلیغات کوتاه از مقاصد گردشگری در شبکه‌های خبری بین‌المللی می‌تواند چشم مخاطبان را به خود خیره و برای سفر ایجاد انگیزه کند.

حال اگر مسوولان سازمان میراث فرهنگی توان تاثیرگذاری بر اذهان جهانی و پرداخت هزینه‌های سنگین برای تبلیغات در رسانه‌ها را ندارند، می‌توانند از بسترهای رایگان مثل شبکه‌های اجتماعی برای تبلیغات استفاده کنند.

فضای مجازی یکی از تاثیرگذارترین و در عین حال مهیاترین بسترها برای تبلیغات گردشگری است چون عکس و محتوا در کنار هم می‌تواند در گستره وسیعی بازنشر شود. همچنین، در بازار رقابتی جذب گردشگر، عموما روحیات ملل مختلف و حتی تفاوت‌های جنسی و سنی در بازدید هرمکانی متفاوت است. این ذائقه متفاوت نیازمند تبلیغات مختلف در راستای علائق آنان است تا تصویر ذهنی از یک مقصد توریستی برایشان ساخته شود. در این فرآیند، شبکه‌های اجتماعی تاثیرگذاری بسیاری در تبلیغ مقصد گردشگری دارند.  طبق تحقیقی که در سال 2011 روی رفتار کاربران فیس‌بوک صورت گرفت مشخص شد که 52 درصد کاربران این شبکه اجتماعی بر این باورند با دیدن تصاویر تعطیلات دوستان‌شان، به رزرو سفر خاصی ترغیب شده‌اند. همچنین 34 درصد مسافران اروپایی بیان داشته‌اند تصمیم آنها به سفر تحت تاثیر کسانی بوده‌اند که به صورت آنلاین سفرشان را به اشتراک گذاشته‌اند.  هر گردشگر خارجی می‌تواند با اشتراک تجربیاتش از سفر به ایران، مُبلغ گردشگری ما باشد و باتوجه به اینکه امروز بیشتر افراد در یکی از شبکه‌های اجتماعی مثل توییتر، یوتیوب، اینستاگرام و... عضو‌ند، می‌توانند تحت تاثیر تجربیات سفرهای آنان قرار گیرند.

مسوولان سازمان میراث فرهنگی می‌توانند با استفاده از این ظرفیت و اینفلوئنسرهای گردشگری و کوله گردهایی بین‌المللی که تجربه‌های سفرشان را با دیگران در اشتراک می‌گذارند، در ترویج چهره واقعی و مقاصد گردشگری ایران در جهان اقدام کنند. اینفلوئنسرهای اجتماعی و کوله‌گردها می‌توانند با سفر به ایران و درک واقعیات کشور ما، آگاهی عمومی مخاطبان‌شان را درباره ایران بالا ببرند. همانطور که عنوان شد، اگر چنین افرادی تصاویر مورد علاقه شان از ایران را در شبکه‌های اجتماعی در اشتراک بگذارند، موجب ترویج آن تصویر در میان طرفداران و فالوئرها می‌شود. اگر جوانی به طبیعت‌گردی علاقه‌مند است، با نشر هر محتوایی تصویری از طبیعت، می‌تواند تحت تاثیر آن قرار گیرد.  سازمان میراث فرهنگی می‌تواند در قالب پروژه‌های مختلف تبلیغی از چنین افرادی دعوت کند. این قالب می‌تواند همایشی با تورهای ایرانگردی رایگان برای آنان باشد یا در قالب جشنواره‌هایی به جهانگردها، مستندسازان، اینفلوئنسرهای اجتماعی، کوله‌گردها و ... فراخوان دهند تا در بهترین تولیدات در قالب عکس، متن، فیلم کوتاه و ... در شبکه‌های مجازی برای یک جایزه نقدی رقابت کنند.

استفاده از افراد مهم و اثرگذار مستقل در شبکه‌های اجتماعی برای انعکاس واقعیات ایران به جهان می‌تواند وضعیت گردشگری کشور را از رخوت کنونی جدا کند؛ تحولی که علاوه برآورده‌های اقتصادی از نظر سیاسی نیز واکنشی موثر برابر حجم گسترده ایران‌هراسی علیه کشورمان خواهد بود.