بیکاری پنهان رانندگان تاکسی پایتخت

 گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری |

راننده‌ای که فکر می‌کند میزان کرایه بیشتر از مبلغ پرداختی است و مسافری که گمان می‌برد راننده پول اضافه از او می‌گیرد. دعوای بین مسافر و راننده تاکسی تصویر عادی و هر روزه شهروندان تهرانی در خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌های شهر است. البته این موضوع بیشتر درباره تاکسی‌های گردشی اتفاق می‌افتد و تاکسی‌های خطی که نرخ مصوب دارند، کمتر با این مشکل مواجه می‌شوند. اما مشکلات رانندگان تاکسی فقط به کرایه محدود نمی‌شود. با به هم ریختن اوضاع اقتصادی و افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، مشکلات این قشر زحمت کش نیز دو چندان شده است. بسیاری از رانندگانی که برای تعویض تاکسی کهنه خود اقدام کرده بودند اکنون دیگر توانایی پرداخت قسط‌های خود را ندارند، بسیاری حتی قادر به تحویل خودروی جدید نیستند و از سوی دیگر افزایش قیمت قطعات خودرو دردسری تازه برای آنان است.

به گزارش «تعادل»، متوسط سن ناوگان تاکسی در تهران 6 تا 8 سال است و بر اساس آمار از میان 80 هزار تاکسی در شهر تهران 27 هزار تاکسی فرسوده هستند. طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده از ابتدای سال ۹۵ با همکاری دستگاه‌های مختلف آغاز شد، اما به دلیل عدم همکاری شرکت‌های خودروساز مدتی متوقف ماند و سال گذشته از ۴ هزار و ۵۰۰ متقاضی طرح نوسازی تنها هزار و ۵۰۰ دستگاه خودروی جدید از شرکت‌های خودروسازی به متقاضیان داده شد.از سوی دیگر هر چند سازمان تاکسیرانی اعلام کرده که برخی قطعات را با قیمت پایین در اختیار رانندگان تاکسی قرار می‌دهد، اما ظاهرا اخذ این قطعات از تاکسیرانی شرایط سختی دارد و بسیاری موفق نشده‌اند تا قطعات مورد نیاز خودروی خود را با تخفیف از تاکسیرانی تامین کنند.

  نبود مسافر، مشکل تازه

اما این فقط یک روی ماجرا است. شاید بتوان گفتن اکنون مهم‌ترین مشکل تاکسیران‌ها، نبود مسافر است. با پیشرفت تکنولوژی و اینترنتی شدن تاکسی‌ها باعث شد، تاکسی‌های گردشی از قافله عقب بمانند و هر روز بیشتر از روز قبل کاسبی آنها کساد شود. البته در برهه‌ای استفاده از تاکسی‌های اینترنتی به دلیل قیمت بسیار پایینی که داشتند با اقبال عمومی مواجه شد اما بعد از اینکه این تاکسی‌ها قیمت‌ها را افزایش دادند توجه مردم به سمت مترو و اتوبوس بیشتر شد. با وجود این وقتی قرار است برای رسیدن به مقصد چند تاکسی عوض کرد به دلیل بالا بودن کرایه تاکسی به‌صرفه‌تر این است که با پرداخت هزینه کمی بیشتر، تاکسی اینترنتی گرفته و با آرامش و دردسر کمتر به سوی مقصد رفت.

از سوی دیگر، شهرداری نیز قصد دارد تا با توسعه مترو، شهروندان را به استفاده از این وسیله حمل و نقل عمومی سوق دهد و در همین راستا چندی پیش سه ایستگاه از خط هفت مترو افتتاح شد که شرق و غرب تهران را به هم متصل می‌کند.به همین دلیل هر روز از تعداد مسافران تاکسی کاسته می‌شود و شاید تاکسی‌هایی را در سطح خیابان دیده باشید که در ساعات غیر پیک گوشه خیابان درحال شطرنج بازی کردن هستند، یا دور هم جمع شده چایی می‌خورند و گپ می‌زنند.

از سوی دیگر، بیکاری در جامعه باعث شده است تعداد زیادی از افراد به سمت مسافرکشی گرایش پیدا کنند و مسافرکش‌های شخصی بلای جان تاکسی‌ها شده‌اند. در شرایطی که به دلیل شرایط بد اقتصادی بسیاری از شهروندان که قبلا از تاکسی استفاده می‌کردند، ترجیح می‌دهند از وسایل عمومی‌تر مانند اتوبوس و مترو استفاده کنند و از تعداد مسافران کاسته شده، مسافربرهای شخصی نیز شرایط را برای رانندگان تاکسی سخت کرده‌اند.تمام این عوامل باعث شده تا میزان درآمد تاکسیران‌ها کاهش یابد و به‌شدت زیر فشار مشکلات اقتصادی قرار بگیرند.در واقع رانندگان تاکسی قربانی شرایط اقتصادی و اجتماعی محیط‌اند و نیاز است مسوولان توجه بیشتری به این قشر داشته باشند.

 79 هزار تاکسی در پایتخت

به گفته «علیرضا قنادان» مدیرعامل سازمان تاکسیرانی در پایتخت کشور ۷۹ هزار تاکسی وجود دارد. از این تعداد نزدیک به ۳۴ هزار دستگاه، تاکسی خطی و ۱۷ هزار دستگاه، تاکسی گردشی و حدود ۲۴ تا ۲۵ هزار دستگاه، تاکسی تلفنی هستند. تعدادی تاکسی ویژه نیز در ترمینا‌ل‌ها و پایانه‌ها مشغول هستند.بر همین اساس تهران روزانه میزبان حدود ۲۰ میلیون سفر درون شهری است.

از سوی دیگر، شورای شهر هر سال درصدی به کرایه تاکسی‌ها اضافه می‌کند اما از آنجا که این مورد به درستی اطلاع‌رسانی نمی‌شود، ۶ ماه طول می‌کشد تا موضوع برای مردم جا بیفتد. افزایش کرایه تاکسی‌ها در این وضعیت قطعا بدون درگیری مسافران با رانندگان تاکسی نیست و می‌طلبد که شورای شهر راهکار مناسبی برای آن بیندیشند و در این زمینه اطلاع‌رسانی مناسب انجام شود تا رانندگان از این بابت دچار مشکل نشوند.

البته با وجود سختی‌های کار تاکسی در شهری مانند تهران که ترافیک سرسام آور و آلودگی هوا در کنار نزاع همیشگی بر سر کرایه روح و روان رانندگان را آزار می‌دهد، اما رفتار رانندگان نیز خالی از انتقاد نیست و شاید مهم‌ترین این انتقادها به نوع برخورد آنها در روزهای بارانی و برفی بر می‌گردد. رانندگان معمولا ترجیح می‌دهند در این روزها که مردم بیشتر به خدمات آنها نیاز دارند در خانه بمانند بنابراین همواره در روزهای بارانی شاهد نبود تاکسی در سطح شهر هستیم.برخی رانندگان نیز از شرایط موجود سوءاستفاده کرده و فقط حاضر به جابه‌جایی مسافر به شکل دربستی می‌شوند آن هم با کرایه‌های بسیار بالا و غیر متعارف. این موضوع باعث عدم اعتماد بین مردم و رانندگان شده است که باید برای آن چاره‌ای اندیشیده شود.

 تهران از تاکسی اشباع شده است

همچنین برخی معتقدند، تعداد تاکسی‌های تهران متناسب با تعداد جمعیت شهر نیست و باید تاکسی‌های بیشتری وارد خیابان شود. این در حالی است که محمدعلی کرونی دبیر کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران به «تعادل» گفت: سال‌هاست که تهران از تاکسی‌ها اشباع شده و حدود سه سال است که مجوز تاکسی صادر نمی‌شود. حتی به دلیل نبود مسافر در برخی خطوط درخواست ابطال آنها وجود دارد و در آینده نزدیک شاهد ابطال و جمع‌آوری برخی خطوط تاکسیرانی خواهیم بود.

برای مقایسه تعدادتاکسی‌ها در تهران با دیگر شهرها خوب است بدانیم تهران، بعد از مکزیکوسیتی با ۹۹ هزار تاکسی، بزرگ‌ترین ناوگان تاکسیرانی شهری را در جهان دارد. جمعیت تهران در روزها ۱۲ میلیون و در شب ۸ میلیون نفر است، اما در شانگهای و پکن که حدود ۲۰ میلیون نفر جمعیت دارند ۶۰ هزار تاکسی در شهر وجود دارد. بنابراین تهران در خاورمیانه و شمال آفریقا بزرگ‌ترین ناوگان تاکسیرانی را دارد. بعد از تهران، قاهره با تعدادی کمتر از ۷۰ هزار تاکسی و استانبول با ۲۸ هزار دستگاه در رده‌های بعدی قرار دارند. حتی شهری مثل نیویورک هم ۱۳ هزار تاکسی دارد یعنی یک‌ششم شهر تهران.

۲۷ هزار تاکسی تهران فرسوده است

مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران از فرسوده بودن ۲۷ هزار تاکسی در پایتخت خبر داد. به گزارش مهر، علیرضا قنادان در نشستی خبری با اشاره به گزارش عملکرد این سازمان در سال ۹۷ گفت: در سال ۹۸-۹۷ سرویس مدارس ساماندهی شد و بیش از ۲۰ هزار سرویس تحت پوشش نظارت سازمان تاکسیرانی قرار گرفت. در حال حاضر، رانندگان سرویس مدارس دارای پروفایل الکترونیکی هستند و استعلام سوابق راننده تاکسی از طریق اپلیکیشن «روبیکا» و «سایت سازمان تاکسیرانی» امکان پذیر است.به گفته قنادان ۴۴۰ پیمانکار سرویس مدرسه نیز ساماندهی شده و پروانه تخصصی اخذ کرده‌اند. در سال آینده نیز برای ارتقای کیفیت خدمات برنامه‌های ویژه‌ای در دستور کار قرار دارد.

او با اشاره به استقبال سازمان تاکسیرانی از فضای استارت آپی قانونمند گفت: پس از «کارپینو» استارت آپ «کابین» وارد شد و بر اساس دستورالعمل سازمان تاکسیرانی فعالیت قانونمند خود را آغاز کرد. همچنین، با شرکت «الوپیک» در مورد سرویس الکترونیکی با اولویت تاکسی‌ها به توافق رسیدیم و در صورتی که ناوگان غیر تاکسی باشد باید در سامانه سازمان تاکسیرانی ثبت شود.

او با اشاره به خدمات رفاهی تاکسیرانی به جامعه تاکسیرانان عنوان کرد: سال گذشته با توجه به افزایش نرخ لاستیک موفق شدیم ۶۰ هزار حلقه لاستیک را با نرخ دولتی بین تاکسیرانان توزیع کنیم. همچنین، بیمه تکمیلی رانندگان تاکسی نیز به صورت رایگان انجام شد.قنادان با اشاره به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در مورد نوسازی تاکسی‌ها گفت: بر اساس این برنامه تاکسی‌های زیر ۳ تا ۵ سال جایگزین تاکسی‌های فرسوده می‌شوند. این طرح در دولت در حال بررسی است و از شرکت‌های سرمایه‌گذاری در تأمین ناوگان تاکسیرانی استفاده می‌کنیم.