اسپانیا به عصر دیکتاتوری بازمیگردد؟
گروه جهان|
پس از چهار دهه برقراری دموکراسی در اسپانیا، راستهای افراطی بار دیگر شانس ورود به عرصه سیاست این کشور را پیدا کردهاند. بر اساس نظرسنجیها، در انتخابات سراسری یکشنبه حزب راست افراطی «ووکس» که آشکارا از عصر دیکتاتوری فرانکو حمایت میکند وارد پارلمان خواهد شد.
به نوشته استریتتایمز، نظرسنجیها همچنین از پیروزی پدرو سانچز نخستوزیر سوسیالیست، در انتخابات حکایت دارد؛ اما در عین حال نشان میدهد که او نمیتواند اکثریت پارلمان را برای شکل دادن دولت بهتنهایی به دست آورد. سانچز طبق یک سناریوی خوشبینانه میتواند تنها با اتحاد با حزب چپگرای پودموس رهبر چهارمین اقتصاد بزرگ منطقه یورو باقی بماند.
بر اساس نظرسنجیها، در انتخابات یکشنبه حزب کارگران سوسیالیست به رهبری سانچز اسپانیا بیشترین آرا را به دست خواهد آورد، اما هیچ یک از احزاب موفق نخواهند شد تا اکثریت کرسیهای پارلمان را کسب کنند. بهگزارش روزنامه الپایس، سوسیالیستها 30 درصد، حزب محافظهکار مردم حدود 20درصد، حزب «مردم» با گرایش راست میانه و حزب پوپولیست متمایل به چپ «پودموس» حدود 14درصد و حزب ووکس 11درصد آرا را به دست خواهند آورند. این سومین انتخابات عمومی در اسپانیا در چهار سال اخیر است و از هر 10نفر رایدهنده، چهار نفر گفتهاند مردد هستند و هنوز برای اینکه به چه کسی رای بدهند، تصمیم نگرفتهاند.
پدرو سانچز نخستوزیر چپگرای اسپانیا، گفته ترس این را دارد که پابلو کاسادو رهبر حزب راستگرای مردم، بتواند با حزب ووکس یک ائتلاف برنده را شکل دهد. اگر چنین ائتلافی ایجاد شود، این ائتلاف بخشی از یک جنبش گستردهتر راست افراطی در برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا است که باعث شد تا اعضای این گروهها به دولت ورود پیدا کنند. سانچز اخیرا در جمع ۳ هزار نفری از طبقه کارگر در حومه مادرید گفته بود: «هیچ کسی چنین شانسی را برای ترامپ قائل نبود که رییسجمهور شود اما شد. هیچکسی فکر نمیکرد ژاییر بولسونارو رییسجمهوری برزیل شود اما او هم حالا رییس دولت است.»
حزب ووکس با مهاجرت، همگرایی و جامعه چندفرهنگی مخالف است و همچنین میگوید که باید از میزان خودمختاری مناطق از جمله کاتالونیا کاسته شود. اعضای حزب ووکس همچنین آشکارا حمایتشان را از دیکتاتوری فاشیستی چهار دههای فرانسیسکو فرانکو که در دهه 1970 پایان یافت، اعلام کردهاند. تلاش این حزب برای محکم کردن جای پای خود در پارلمان اسپانیا با سرمایهگذاری روی ریشههای هویتی منطقهای بوده است. این حزب وعده داده قانون مرتبط با حافظه تاریخی مصوب 2007 را در صورت به قدرت رسیدن لغو خواهد کرد؛ قانونی که در آن به مناطق مختلف استانی در اسپانیا دستور داده شده که نمادهای دوران نظامیگری و در قدرت بودن فرانکو باید از اماکن عمومی حذف شوند. 12 نماینده حزب ووکس که 2013 تشکیل شد و شعارش «بازگشت دوباره به اسپانیای بزرگ» است در انتخابات سال گذشته به پارلمان اندلس راه یافتند. الجزیره نوشته: «شاید مهمترین لحظه برای حزب ووکس انتخابات یکشنبه نباشد؛ مهمتر از آن شهرداریها هستند. در صورتی که اعضای این حزب بتوانند کنترل شهرداری مادرید و والنسیا و دیگر شهرهای بزرگ را به دست گیرند قدرتش تثبیت خواهد شد.»
دلایل اقبال عمومی به افراطیها
به اعتقاد ناظران، ناتوانی سوسیالیستها برای تحقق وعدههای اقتصادی از جمله اشتغالزایی و بحران مهاجرت از جمله دلایل پیروزی راستهای افراطی بوده است. الجزیره در این باره نوشته: «مالدونادو که تا پیش از این اهل سیاست نبود به این حزب تازه و جنجالی پیوسته است. او گفته «وقتی برای اولینبار به جلسه حزب ووکس رفته جای کافی حتی برای پارک کردن خودرو وجود نداشته است و مردم از تمام گروههای سنی حضور داشتهاند؛ حتی کهنسالانی که نمیتوانستند خوب پیادهروی کنند. حتی افرادی بودند که پرچم دوره فرانکو را در دست داشتند. سیاست در اینجا همیشه جنگ قدرت میان احزاب سنتی راست و چپ بوده است. آنان درگیر فساد هستند و به وضع کارگران فقیری چون او توجه نمیکنند.» بسیاری میگویند به حزب ووکس رای میدهند چرا که به نظرشان سیاستهای مهاجرتی باعث تضعیف وضعیت اقتصادی اسپانیا شده است.
در واقع حزب ووکس کارزار خود را با سرمایهگذاری روی احساس ترس از مهاجران و بیگانهستیزی آغاز کرد و تلاش کرد با تحریک احساسات ملیگرایانه و نوستالژیک به جای تاکید بر سیاست حمایت مردم را جلب کند. در این میان، رسانههای اجتماعی نقش مهمی در رساندن صدای حزب ووکس به مردم اسپانیا داشتهاند. تا پیش از انتخابات قبلی در ماه دسامبر آنان حتی ساختار معمولی یک حزب سیاسی را نیز نداشتند. آنان در تلویزیون و در بحثها حضور نداشتند و تنها در رسانههای اجتماعی بودند و هیچکس نمیتوانست پیشبینی کند که تا این اندازه محبوبیت کسب کنند. آنان در سال 2015 تنها 60 عضو داشتد و ظرف مدت یک سال بعد در آن منطقه تعداد اعضای آن حزب به بیش از هزار نفر افزایش یافت. این بالاترین رشد تعداد اعضای حزب درمنطقه و در کل اسپانیا است. در اینستاگرام آنان حزبی هستند که بیشترین طرفدار را دارند. یکی دیگر از علل اقبال به این حزب عصبانیت مردم محلی از مذاکرات و رایزنیهای احزاب چپ اسپانیا با جداییطلبان کاتالان است. این موضوع رایدهندگان جنوب را خشمگین کرد. همچنین، رایدهندگان میگویند پروندههای فساد اداری و مالی و موضع احزاب سنتی در قبال آنان را به این نتیجه رسانده که این احزاب علاقهای به تغییر وضعیت موجود ندارند بلکه خواستار حفظ این وضعیت هستند. مساله دیگر قانون موسوم به حافظه تاریخی است. دولت تحت رهبری سوسیالیستها در 2007 قانونی را تصویب کرد که در آن سرکوبگری دوره فرانکو محکوم، و حذف نمادهای آن دوران از فضاهای عمومی مطرح شده بود. دولت سانچز بودجهای 15میلیون یورویی را نبش گورهای جمعی و شناسایی قربانیان فرانکو در نظر گرفته است، اقدامی که مخالفتهایی را برانگیخته و حزب ووکس هم وعده داده که جلوی نبش قبر این گورهای جمعی را خواهد گرفت.