بحران ونزوئلا؛ ارتش علیه ارتش

گروه جهان|

 یک روز پس از گزارش‌های ضد و نقیض درباره وقوع کودتا در ونزوئلا، دونالد ترامپ کوبا را تهدید کرد در صورتی که نیروهایش را از ونزوئلا خارج نکند، این کشور را محاصره و تحریم تجاری خواهد کرد. نیکلاس مادورو رییس‌جمهوری ونزوئلا، در پی چندین ساعت آشوب و درگیری خشونت‌آمیز در خیابان‌های کاراکاس از پیروزی بر مخالفان گفته است. در این میان دبیرکل سازمان ملل متحد خواستار خویشتن‌داری حداکثری در ونزوئلا به منظور جلوگیری از خشونت‌ها شده است.

رسانه‌های خبری گزارش دادند، در پی دعوت سه‌شنبه خوان گوایدو رهبر مخالفان، چند هزار نفر در خیابان‌های کاراکاس دست به تظاهرات زدند در حالی که شماری از نظامیان مسلح نیز آنان را همراهی می‌کردند. این تظاهرات به خشونت گرایید و بین تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی وفادار به رییس‌جمهوری و شبه‌نظامیان طرفداران دولت درگیری روی داد. در همین راستا دونالد ترامپ تهدید کرد در صورتی که کوبا سربازان خود را از ونزوئلا خارج نکند این کشور را محاصره و تحریم تجاری کامل خواهد کرد.

جان بولتون مشاور امنیت ملی دولت امریکا، نیز مدعی شده این نیروهای کوبایی هستند که مادورو را در قدرت نگاه داشته‌اند. با این حال میگوئل دیاز کانل رییس‌جمهور کوبا با انتشار توییتی به تهدید ترامپ پاسخ داده و گفته: «ما با قدرت تهدید ترامپ برای اعمال محاصره جامع و کامل علیه کوبا را رد می‌کنیم. هیچ سرباز یا عملیات نظامی از جانب کوبا در ونزوئلا وجود نداشته و دیگر دروغ بس است. “

وزیر خارجه امریکا نیز اواخر روز سه‌شنبه مدعی شده بود که مادورو آماده خروج از ونزوئلا به مقصد کوبا بوده اما روسیه او را از این کار منصرف کرده است. مایک پمپئو گفته: «مادورو هواپیمایش روی باند بود. بنا به اطلاعات ما او آماده بود برود اما روس‌ها به او گفتند بماند.» سخنان مایک پمپئو در حالی بیان می‌شود که خیابان‌های ونزوئلا روز سه شنبه به‌دنبال فراخوان خوان گوایدو، رهبر مخالفان دولت صحنه درگیری بین نیروهای امنیتی و مخالفان بود.

 تحولات روز سه‌شنبه

چند ماه پیش خوان گوایدو خود را ناگهان رییس‌جمهور موقت ونزوئلا نامید و مادورو را رییس‌جمهور غیرقانونی توصیف کرد. تقریبا اکثر کشور‌های غربی گوایدو را به رسمیت شناختند و خواستار برکناری مادورو شدند. اما با وجود این حمایت گسترده خارجی، گوایدو هنوز نتوانسته رقیب خود را از میدان به در کند. از این رو، صبح سه‌شنبه گوایدو جسورانه‌ترین اقدام خود را انجام داد. او در میان تعدادی از اعضای نیرو‌های مسلح ونزوئلا در پایگاه هوایی لاکارلوتا ظاهر شد و خواستار خیزش نظامی علیه مادورو شد. علاوه بر این، از مردم خواست در حمایت از نظامیان، به خیابان‌ها بیایند. تعدادی از مردم در حمایت از گوایدو به خیابان‌ها ریختند و با نیرو‌های امنیتی وابسته به مادورو درگیر شدند. اندکی بعد، نیرو‌های دو طرف به سمت یکدیگر تیراندازی کردند. همزمان با این تحولات، گوایدو در توییتی عملیات خود را برای برکناری مادورو اعلام کرد و نوشت: «مردم ونزوئلا پایان غصب (قدرت) را آغاز کردند. در این لحظه، من با یگان‌های مهم نظامی نیرو‌های مسلح‌مان دیدار و مرحله نهایی عملیات آزادی را آغاز می‌کنم.» دولت مادورو به سرعت به این ادعا پاسخ داد. جورج رودریگز، سخنگوی دولت، در پاسخ به اظهارات گوایدو اعلام کرد که برخی از اعضای «خائن» ارتش ونزوئلا در کودتای ناکام گوایدو شرکت کرده‌اند و دولت مشغول خنثی کردن کودتای آنان است. گوایدو ادعا می‌کند که از حمایت نیرو‌های نظامی برخوردار است. در مقابل، مادورو این را تکذیب می‌کند. گفته می‌شود یکی از عواملی که احساسات هواداران گوایدو را تهییج کرد، آزادی لئوپولدو لوپز، زندانی سیاسی معروف ونزوئلایی، توسط نیرو‌های نظامی طرفدار گوایدو است. ظاهرا دولت مادورو موفق شده جدی‌ترین تلاش گوایدو را خنثی کند. چرا که برخی گزارش‌ها حاکی از آن است تعدادی از نظامیان حامی گوایدو به سفارتخانه‌های کشور‌های دیگر در کاراکاس پناه برده‌اند و خود گوایدو نیز به همراه لوپز کاراکاس را ترک کرده است. اوتاویو ریگو باروس، سخنگوی ریاست‌جمهوری برزیل اعلام کرد که ۲۵ نظامی ونزوئلایی با پناه بردن به سفارت برزیل در ونزوئلا درخواست پناهندگی کرده‌اند

به‌گزارش فرارو، ونزوئلا از چندماه پیش وارد یک بحران سیاسی ادامه‎دار شده و هنوز پایانی برای آن قابل تصور نیست. اپوزیسیون به رهبری گوایدو هر نوع گفت‌وگو با مادورو را رد می‌کنند و فقط خواستار کناره‌گیری او هستند. در این میان، امریکا به عنوان مهم‌ترین حامی گوایدو، به دقت اوضاع ونزوئلا را رصد می‌کند. مقامات امریکا تلاش می‌کنند از طریق تهدید و تطمیع ارتش ونزوئلا را از مادورو جدا کنند. در ماه‌های اخیر، ارتش به مهم‌ترین عامل اثرگذار در تحولات ونزوئلا تبدیل شده است. کاخ‌سفید تلاش‌های زیادی برای نزدیک کردن ارتش به گوایدو کرده، اما در این راه موفقیت چندانی به دست نیاورده است. بنابراین، اعلام عملیات نظامی برای برکناری مادورو احتمالا آخرین تحرک گوایدو خواهد بود که یا او را به قدرت می‌رساند یا اینکه او را برای مدت طولانی از صحنه سیاسی ونزوئلا حذف خواهد کرد.