«حسام لشگر» را بیخانمان کردند
فاتحه خانه «حسام لشگر» را در بافت تاریخی بازار تهران «بازار پاچنار» خواندند و به زور تاریخ، فقط به باقی ماندن سر در این خانه تاریخی رضایت دادند تا جای خانه، مجتمع تجاری پنج طبقه خود را در کوچه پس کوچههای بازار بالا ببرند! در پرونده ثبتی سال ۸۴ مُهر ثبت ملی روی آن خورده تا از آن به بعد رفتارها با یادگار باقی مانده از «حسام لشگر» طبق قوانین ثبت ملی باشد. اما حدود ۱۰ سال بعد با شکایت مالک بنا و درخواست خروج از ثبت خانه از فهرست آثار ملی در سال ۹۳، کارشناسی که وظیفه کارشناسی دوباره این بنای دستکم ۱۰۰ ساله را داشت، قدمت آن را حداقل ۶۰ سال کمتر کارشناسی کرد و این شد که در مدت دو سال با پیگیریها برای خروج از ثبت خانه آغاز و مالک بالاخره در سال ۹۵ حکم دلخواه خود را گرفت. با این رای خانه «حسام لشگر» با حکم دیوان عدالت اداری در سال ۹۵ از فهرست آثار ملی خارج شد اما جالب است که در این پرونده بر خلاف روند نامهنگاریها که باید اداره میراث فرهنگی استان تهران به استناد مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی ایران انجام میداد و در خواست بازسازی عین به عین بناهای تخریب شده تاریخی احداث شده قبل از سال ۱۳۴۰ را از شهرداری مناطق درخواست میکرد اما در این پرونده مدیرکل وقت میراث تهران خطاب به شهرداری منطقه ۱۲ اعلام کرد تا براساس ضوابط بازار تهران به این پلاک مجوز داده شود. و نتیجه آن شد تا سرانجام خانه قاجاری حسام لشگر در طول هفته گذشته بهطور کامل تخریب شد و فقط سر در آن برای حفاظت و شاید برای عبرت آیندگان باقی ماند که دور آن هم این روزها با گونی آبیرنگی پوشانده شده است. به گزارش ایسنا، کارگران مشغول کارند و عملیات تخریب و آواربرداری که از پنجم اردیبهشت آغاز شده بود نیز به پایان رسیده و حالا گودبرداری برای ساخت مجتمع تجاری پنج طبقه آغاز شده، تا تجارت روی روح خانه قاجاری پا بگیرد!
این در حالی است که در زمان ثبت ملی خانه، در آبان ۸۴، در همان زمان رییس وقت اداره کل میراث فرهنگی استان تهران در نامهای به مالکان آن با اعلام ثبت ملی خانه به پلاکهای ۱۸ و ۱۹ در خیابان خیام، خیابان کربلایی، کوچه حسام لشگر اعلام شده بود تا اگر اعتراضی به ثبت این بنا دارند، تا یک ماه بعد از اعلام به سازمان میراث فرهنگی اطلاع بدهند. در این میان حتی تاکید شده بود مالکان و متصرفان قانونی آثاری که در فهرست آثار ملی به ثبت میرسد از حمایتهای قانونی مانند «معافیت در پرداخت مالیات درآمدهای حاصل از آنها» و «معافیت در پرداخت هر گونه عوارض شهرداری» برخوردار میشدند اما خانه تا همین چند روز پیش آنقدر متروکه ماند تا خودش هم به نبودن رضایت دهد. آنهم در شرایطی که در پرونده ثبتی بنا، از خصوصیات خاص و بینظیر آن بنای قاجاری این طور نوشته شده است: «از تاریخ احداث بنا اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما با توجه به سبک معماری و تزئینات بهکار رفته دوره بنا قاجاری است، بنا در دورههای بعد با توجه به فروش و تفکیک ان به دو قسمت مختلف و همکاری نکردن قسمت غربی و تفکر مالک آن جهت تغییر کاربری و تخریب ساختمان در معرض خطر جدی است. این بنا از نظر معماری، در نوع خود بینظیر است و تقریباً تمام ارزشهای یک خانه ایرانی را در خود دارد، پلان بنا و تیپ معماری آن از نوع معماری درونگراست که از خصوصیات خانههای ایرانیاست.»
عمارت قدیمی حسام لشگر در سال ۸۴ تقریباً متروک و به انبار فرشِ مالک فعلی آن تبدیل شده بود.