تاسیس بانک «پهلوی قشون»

چهاردهم اردیبهشت ۱۳۰۴ با استفاده از درآمد بازنشستگی نظامیان برای سامان دادن به امور مالی ارتش، بانک سپه فعالیت خود را به عنوان نخستین بانک با فکر و سرمایه ایرانی آغاز کرد. نام این بانک در ابتدا بانک پهلوی قشون بود که پس از مدتی به بانک سپه تغییر نام داد.

در آغاز سال ۱۳۰۴ که هنوز اهمیت موسسات اقتصادی و عوامل بازرگانی در شوون اداری و زندگی اجتماعی ایران محسوس نشده بود، ایجاد اولین موسسه بانکی کشور طرح‌ریزی شد و ماموران اجرای این فرمان با تشکیل شورایی از افراد مطلع، موفق شدند در چند مغازه واقع در خیابان سپه نخستین بانک ایرانی را در اردیبهشت سال ۱۳۰۴ افتتاح کنند.

سرمایه اولیه بانک ۳، ۸۸۳، ۹۵۰ ریال از محل موجودی صندوق بازنشستگی درجه داران قشون بود و به این دلیل فعالیت یک سال نخست این بانک به افسران ارتش اختصاص داشت که با پرداخت وام‌های تقسیطی به رفع نیازمندی‌های آنان کمک موثر می‌کرد و چون پیوسته به وسعت دامنه عملیات خود می‌افزود دوایر بانک به جای وسیع‌تری که در اول باب همایون از ابنیه قورخانه آماده شده بود، انتقال یافت و در ۲۴ اسفند ۱۳۰۴ اولین شعبه این بانک در شهر رشت افتتاح شد و علاوه بر معاملات درجه‌داران قشون، خرید و فروش برات و گشایش اعتبار برای بازرگانان و فعالیت‌های بیشتری در امور بانکی و معاملات بازرگانی آغاز شد. در عین حال، برای رفاه طبقه بی‌بضاعت و پایین‌آمدن بهره‌های سنگین شعبه معاملات رهنی بانک در همان محل سابق تشکیل شد. همچنین در سال ۱۳۰۶ شعب دیگر بانک در مشهد و همدان افتتاح شد تا تسهیلات بیشتری در انجام معاملات بازرگانی فراهم آورد. در ادامه در سال‌های ۱۳۰۷ و ۱۳۰۸ شعب تبریز و قزوین افتتاح شد و به‌این ترتیب توجه تجار و سرمایه‌داران داخلی و خارجی را به خود جلب کرد و در شمار یکی از مهم‌ترین موسسات اقتصادی کشور شناخته شد.

در اواخر سال ۱۳۱۲ این موسسه به نام بانک سپه و در اواخر سال ۱۳۲۱ به بانک تعاونی سپه موسوم شد و علاوه بر عملیات بانکی پرداخت حقوق افسران بازنشسته و موظفین ارتش و ژاندارمری نیز، از اول ۱۳۲۴ در تمام کشور به بانک سپه محول شد. در شهریور سال ۱۳۲۵ که تیمسار سپهبد آق‌اولی به مدیریت کل این بانک انتخاب شد، اساسنامه و آیین‌نامه جدیدی برای بانک تدوین شد و به تصویب رسید و در اسفند ۱۳۳۱ نام «بانک تعاونی سپه» به «بانک سپه» تبدیل شد. همچنین شعب دیگر بانک به تدریج در شهرهای اهواز، بابل، کرمان، یزد، سنندج، گرگان، ارومیه، خرمشهر، خرم‌آباد، قم و سبزه‌میدان تهران تاسیس شد.