قیمت‌سکه بر مدار نوسان
گام‌های جدید برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی
به روزرسانی فهرست دریافت‌کنندگان ارز نیمایی و دولتی
گروه بانک و بیمه | احسان شمشیری|
روز یکشنبه 14 اردیبهشت ماه 98 نرخ لحظه‌ای دلاردر سامانه سنا 14 هزار و 800تومان و یورو 16 هزار و 700 تومان اعلام شد همچنین دلار سنا براساس قیمت‌های روز شنبه 14 هزار و 510تومان، یورو 16هزار و 33 تومان، پوند 18 هزار و 574تومان، درهم 3هزار و 992 تومان و لیر ترکیه 2 هزار و 527 تومان تعیین شد.
به گزارش «تعادل»، روز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت ماه ۹۸، در جریان معاملات صرافی‌های بانکی، قیمت دلار اندکی افزایش یافت و به ۱۴ هزار و 350 تومان رسید و این افزایش نرخ در بازار آزاد سبب شده صرافی‌های بانکی به دلیل کاهش آربیتراژ نرخ را به ۱۴هزار و 350 تومان افزایش دهند بر این اساس قیمت هر اسکناس دلار ۱۴,۲۵۰ تومان و برای فروش ۱۴,۳۵۰ تومان است همچنین نرخ هر اسکناس یورو برای خرید ۱۶,۱۰۰ تومان و برای فروش ۱۶,۲۰۰ تومان است.
رکوردشکنی قیمت‌ها در بازار سکه
از هفته پیش تاکنون بازار سکه و طلا نیز دوباره دچار التهاب شده به‌طوری که نوسان قیمت‌ها به صورت ساعتی اتفاق می‌افتد.در روزهای پایانی هفته پیش و همچنین دو روز نخست هفته جاری، قیمت سکه و طلا بر مدار نوسانی قرار گرفته و تقریبا نرخ ساعت به ساعت متفاوت است. با وجود این مساله، نوسان نرخ ارز تاثیر فراوانی بر بازار سکه و طلا گذاشته و سبب شده تا قیمت سکه به بیش از ۵میلیون و ۱۰۰هزار تومان برسد.
به گفته رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر با وجود تثبیت نرخ جهانی طلا، در بازار ایران تحت تاثیر نوسان نرخ ارز، افزایش قیمت سکه و طلا ادامه یافته است.محمد کشتی‌آرای با بیان این مطلب گفت: با توجه به تعطیلی بازارهای مالی جهانی، هر اونس طلا ۱۲۷۹دلار و ۵۰ سنت قیمت دارد.وی تصریح کرد: اکنون در بازار روز یکشنبه هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید ۵میلیون و ۱۱۰ هزار تومان، هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم ۴میلیون و ۹۳۰هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.وی ادامه داد: هر قطعه نیم سکه ۲میلیون و۸۳۵ هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و ۸۴۵هزار تومان و سکه‌های گرمی ۹۷۵هزار تومان ارزش‌گذاری شده است.وی توضیح داد: با توجه به قیمت‌های فعلی می‌توان گفت که داد و ستدها در شرایط عادی قرار دارد و در اصل تقاضایی در بازار وجود ندارد؛ همین مساله سبب شده تا حباب سکه همچنان در محدوده ۵۸۰هزار تومان باقی بماند.کشتی‌آرای گفت: هر مثقال طلای ۱۷عیار به عنوان مبنای تعیین قیمت، روز یکشنبه ۲میلیون و ۲۶هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.وی بیان کرد: هر گرم طلای ۱۸عیار نیز ۴۶۷ هزار و ۷۰۰ تومان داد و ستد می‌شود.
به روزرسانی فهرست دریافت‌کنندگان ارز
همچنین بانک مرکزی در راستای شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی عمومی فهرست دریافت‌کنندگان ارز دولتی و سامانه نیما را به روزرسانی و منتشر کرد. فهرست انتشار یافته حاوی دریافت‌کنندگان ارز دولتی و نیمایی طی بازه زمانی فروردین 1397 تا تاریخ 11 اردیبهشت ماه 1398 است. گفتنی است این فهرست شامل اسامی اشخاص حقیقی و حقوقی به همراه میزان و نرخ ارز دریافتی است که از طریق سامانه نیما ارز دریافت کرده‌اند.
۷۵ درصد ارز صادراتی به نیما برنمی‌گردد
در این رابطه گفته می‌شود در حالی که یک سال از راه‌اندازی سامانه نیما می‌گذرد، این سامانه عملکرد قابل قبولی در جذب ارز حاصل از صادرات نداشته و باید دید که بانک مرکزی برای این سامانه و جذب ارز حاصل از صادرات از طریق آن برنامه جدیدی دارد یا اینکه باید این سامانه را شکست خورده دانست.
به گزارش ایسنا، با وجود تحریم‌های امریکا و اقدامات این کشور برای افزایش فشار اقتصادی به ایران، همه مسوولان و کارشناسان کشور بر این باورند که ایران در حال حاضر در شرایط جنگ تمام‌عیار اقتصادی قرار دارد و همه بخش‌های کشور مسوولند که در این جنگ به کشور کمک کنند.در این شرایط و با اقداماتی که امریکا در جهت کاهش صادرات و ارزآوری ایران انجام می‌دهد، یکی از مهم‌ترین مواردی که بانک مرکزی از سال گذشته روی آن تاکید داشته، تأمین ارز مورد نیاز کشور است که بخشی از این ارز همواره از طریق صادرات نفتی و غیر نفتی ایران تأمین می‌شده است.اکنون امریکا به دنبال این موضوع است که فروش نفت ایران را به حداقل برساند و از سوی دیگر با قطع روابط بانکی ایران با سایر کشورها و بانک‌های دنیا، از ورود ارز خارجی به ایران جلوگیری کند تا ایران را از لحاظ اقتصادی فلج شود.در این میان، یکی از پررنگ‌ترین نقش‌ها را صادرکنندگان در اقتصاد ایران دارند؛ به اینگونه که در این شرایط باید ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصاد کشور بازگردانند تا دولت نیز بتواند از این طریق، ارز مورد نیاز را برای واردات تأمین کند.این الزام برای صادرکنندگان از آنجایی ناشی می‌شود که دولت انواع یارانه‌ها را از جمله انرژی ارزان، معافیت‌های مالیاتی، ایجاد بستر برای تولید و… در اختیار تولید قرار می‌دهد و در ازای آن انتظار دارد که صادرکننده ارز خود را به چرخه اقتصاد برگردانده و آن را برای تأمین ارز واردات بفروشد.
در همین راستا، از سال گذشته بانک مرکزی سامانه نیما را راه‌اندازی کرد تا صادرکنندگان بتوانند ارز صادراتی خود را در این سامانه بفروشند و واردکنندگان نیز ارز مورد نیاز خود را از این طریق تأمین کنند.
در واقع سامانه نیما قرار بود رابطی بین صادرکننده و واردکننده باشد، تا هر دو بتوانند بدون واسطه ارز خود را خرید و فروش کرده و تجارت کشور را نیز تضمین کنند.
این در حالی است که با گذشت یک سال، هنوز این سامانه فاصله بسیار زیادی تا آنچه مورد پیش‌بینی بود، دارد. به طوری که بخش مهمی از ارز صادراتی کشور به این سامانه وارد نشده است.
بانک مرکزی در طول سال گذشته بارها بر بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد و فروش آن در سامانه نیما تاکید کرد و در این راستا، قوانین زیادی نیز به تصویب رسید و حتی بانک مرکزی برای تسهیل وضعیت صادرکنندگان، این قوانین را تغییر داد و تشویق‌هایی را برای صادرکنندگان در نظر گرفت و در مقابل صادرکنندگان را تهدید به برخورد جدی و جلوگیری از روند تأمین ارز آنها در صورت عدم بازگرداندن ارز به چرخه اقتصاد کرد.با این حال به نظر می‌رسد که این تشویق‌ها و تهدیدها چندان نتوانسته موثر باشد، چنانکه بر اساس آمار وزیر امور اقتصادی و دارایی، از صادرات ۴۰ میلیارد دلاری ایران در سال گذشته تنها ۱۰ میلیارد دلار آن وارد سامانه نیما شده است.این در حالی است که بر اساس آمار بانک مرکزی، بخش عمده‌ای از ارز وارد شده به کشور و سامانه نیما مربوط به پتروشیمی‌ها و عرصه‌های فولادی است که این شرکت‌ها نیز عمدتاً دولتی و مجبور به فروش ارز صادرات خود در نیما هستند.به این ترتیب، به نظر می‌رسد که سامانه نیما از صادرکنندگان بخش خصوصی در سال گذشته فقط حدود دو میلیارد دلار دریافت کرده و عملاً نتوانسته در جذب این ارزها عملکرد قابل قبولی داشته باشد.با توجه به اینکه تمام سیاست‌ها تاکنون درباره سامانه نیما اجرایی شده و این موارد نیز اثر بخش نبوده، باید دید سیاست‌های جدیدی در این زمینه اجرا می‌شود تا بتواند بر تأثیر این سامانه بیفزاید یا باید سامانه نیما را پروژه شکست خورده بانک مرکزی دانست؟
گام‌های جدید
برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی
کارشناسان و مدیران اقتصادی معتقدند با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی مشکلات فعلی رفع شود . بازار متشکل ارزی از جمله زیرساخت‌هایی است که بانک مرکزی برای ساماندهی خرید و فروش اسکناس در بازار ارز راه‌اندازی کرده و قرار است به نوعی لیدر قیمت در بازار باشد.
طبق ایین نامه‌هایی که بانک مرکزی برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی طراحی کرده، صرافان عضو این بازار باید یک حساب ارزی و یک حساب ریالی خود را برای ضمانت به بانک مرکزی معرفی کنند.آن‌گونه که اخبار منتشر شده از بانک مرکزی برای راه‌اندازی این بازار نشان می‌دهد، این بازار با مشارکت صرافی‌ها، سیاستگذاری بانک مرکزی و مشارکت دارندگان و خریداران عمده اسکناس ارز جان می‌گیرد و تمام تلاش آن بر این محور متمرکز خواهد بود که بتواند نرخ اسکناس ارز را بر مبنای معاملات واقعی کشف نماید؛ کشف نرخی که در حال حاضر هر روز در بازار آزاد و به استناد معاملاتی که معمولا واقعی نیستند، صورت می‌گیرد و در صرافی‌های غیربانکی و توسط دلالان ملاک قرار می‌گیرد.صرافی‌ها برای حضور در این بازار باید شرط و شروط‌های بانک مرکزی را رعایت کرده و تعهد سفت و محکمی برای حضور در این بازار ارایه دهند. یک مقام مسوول در نظام بانکی در این رابطه گفت: صرافی‌هایی که قصد حضور در بازار متشکل ارزی را داشته باشند باید یک حساب ریالی و یک حساب ارزی خود را با ارایه یک وکالت کاملاً در اختیار بانک مرکزی قرار دهند تا ضمانت معاملات شود.وی افزود: بر این اساس هر مقدار اسکناس ارز که از سوی یک صرافی برای فروش در این بازار سفارش‌گذاری و معرفی شود بلافاصله مبلغ ریالی معادل حدودی نرخ آن روز بازار از حساب ارزی او مسدود می‌شود و در مقابل اگر یک صرافی نیز تقاضای خرید همان میزان اسکناس یا حتی بیشتر یا کمتر داشته باشد، معادل ریالی آن از حساب صرافی دوم مسدود شده و در واقع ضمانتی برای خرید و فروش و نیز نقل و انتقال مالی میان این خریدار و فروشنده تضمین می‌شود.وی ادامه داد: به این ترتیب بانک مرکزی علاوه بر حضور موثر به عنوان رگولاتور در این بازار می‌تواند نقل و انتقالات انجام شده را کاملاً تحت نظر داشته و با ضمانت‌های اجرایی آن را هدایت کند.
ممانعت بانک مرکزی
از حضور دلالان در بازار
همچنین یک استاد دانشگاه اقتصاد دانشگاه تهران، ثبات بازار ارز و ممانعت از فعالیت سوداگران ارزی را از مزیت‌های راه‌اندازی بازار متشکل ارزی دانست و گفت: بانک مرکزی نقش مهمی در موفقیت این بازار دارد.
البرت بغزیان با اشاره به اقدام بانک مرکزی در راه‌اندازی بازار متشکل ارزی گفت: قبل از هر موضوعی باید به هدف اصلی راه‌اندازی این بازار توجه کرد، بانک مرکزی باید در این زمینه شفاف‌سازی کند که آیا هدف تک نرخی کردن ارز یا صرفا ثبات نسبی و موقت در بازار ارز است.وی افزود: یکی از دلایل اصلی تشکیل این بازار به نظر می‌رسد کاهش نقش دلالان و نوسانات ارزی است و با توجه به اینکه بانک مرکزی خود بازیگر اصلی بازار ارز است قطعاً این نهاد سیاستگذار با اتخاذ سیاست‌ها و تصمیمات درست و بجا می‌تواند بر بازار مسلط شود.بغزیان با بیان اینکه در بازار متشکل ارزی کشف قیمت انجام می‌شود، گفت: این مساله می‌تواند به واقعی شدن و شفاف شدن نرخ ارز کمک کند، چراکه کل عرضه و تقاضای بازار ارز در یک پلتفرم جمع می‌شود و نرخ کشف‌شده از طریق معاملات این بازار، بیش از نرخ کشف‌شده در سایر مکانیزم‌ها واقعیت دارد.این استاد دانشگاه تهران کنترل بازار ارز را به واسطه بازار متشکل ارزی سهل‌تر خواند و گفت: با توجه به اینکه قیمت مبنای ارز در این بازار کشف می‌شود و بانک مرکزی بر آن نظارت دارد، قطعا از فعالیت سوداگران ارزی برای تعیین قیمت ممانعت خواهد کرد.وی با اشاره به اهمیت این بازار درجهت کمک به صادرات، واردات و تولید، گفت: صادرکننده‌ها در این بازار می‌توانند ارز خود را به راحتی بفروشند و طبیعتا واردکننده نیز مشکلی برای تأمین ارز خود نخواهد داشت و می‌تواند ارز موردنیاز خود را از طریق این بازار تأمین کند.
