تشریح بسته جدید ارزی بانک مرکزی
افت نیم میلیونی قیمت سکه
گروه بانک و بیمه| احسان شمشیری|
روز سه‌شنبه نرخ ارز در بازار و صرافی‌ها روند غیرقابل پیش‌بینی به خود گرفت و با وجود کاهش قیمت دلار در صرافی‌ها و بانکها این نرخ در بازار آزاد و معاملات نقدی افزایش یافت.
به گزارش «تعادل»، در تازه‌ترین اقدامات بانک مرکزی برای سر و سامان دادن به اوضاع بازار ارز، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی بسته جدید بانک مرکزی را تکمیل‌کننده سیاست‌های کلی سال گذشته اعلام کرد و با بررسی روند تکمیل شدن سیاست‌های ارزی سال گذشته و چگونگی بازگشت ارز به چرخه اقتصادی گفت: از ۲۲ فروردین ۹۷ کلیه صادرکنندگان مجاب شدند ارز حاصل از فروش را به چرخه ارزی و اقتصادی کشور برگردانند. دوم اردیبهشت سال گذشته نحوه بازگشت در هیات دولت تصویب شد و درباره روش‌های واردات در مقابل صادرات و چگونگی بازگشت ارز به سامانه نیما تصمیم‌گیری شد.
صمد کریمی افزود: در نهایت بسته جدید چگونگی بازگشت ارزی مصوب شد که در آن دو گروه پتروشیمی و سایر صادرکنندگان و میزان بازگشت ارز به سامانه نیما مشخص شده است. از این پس هیچ‌گونه محدودیت قیمتی برای صادرکنندگان در بازار دوم نخواهیم داشت. معاملات اسکناس در بانکها و نیما انجام می‌شود و در سامانه نیما (بازار دوم) ثبت خواهد شد.معاملات اسکناس هم در بانکها انجام می‌شود و هم در صرافی‌های مجاز که در سامانه نظارت ارز ثبت می‌شود.
وی در بخش دیگری عملکرد پتروشیمی را خوب ارزیابی کرد و گفت: صنعت پتروشیمی تعامل خوبی با بانک مرکزی انجام می‌دهند و عمده واردات به کشور توسط بانک مرکزی رصد می‌شود.
کریمی با بیان اینکه چنانچه کالایی بخواهد وارد کشور شود وزارت صمت باید تایید کند، ادامه داد: سیاست هوشمندانه‌ای است و کمک به صادرکنندگان قدم برمی‌دارد. تامین مالی تجارت بهتر است با کشورهای همسایه صورت گیرد.کریمی به درستی راهبردی و تصمیم‌گیری در تجارت با همسایگان تاکید کرد و افزود: این کار می‌تواند بر خروج ارز از کشور جلوگیری کند. وی به چگونگی سرمایه‌گذاری ارزی در بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: عملکرد صادرکنندگان به ۱۹ میلیارد دلار رسیده است. باید با همین منابع ارزی حاصل از فروش محصولات غیر نفتی بتوانیم کالاهای مورد نیاز کشور را تامین کنیم. وی به رصد دقیق صادرکنندگان و صادرات آنها اشاره کرد و گفت: صادرکنندگانی که بیش از ۷۰ درصد از ارز حاصله را به سامانه نیما عرضه کرده‌اند تشویق می‌شوند. قرار شده گمرک هم به‌طور سیستمی آمار خود را به سامانه اطلاع دهد. صادرکنندگانی که صادرات در مقابل واردات انجام می‌دهند می‌توانند اطلاعات صادراتی خود را به سامانه جامع تجارت وارد کنند.کریمی درباره بازار متشکل ارزی و کنترل نرخ ارز گفت: کارگزاران این بازار صرافی‌ها هستند. نگاه بانک مرکزی به بازار متشکل ارزی شبیه نگاه به یک بانک است که زیرنظر بانک مرکزی اقدام به تجارت و تعاملات اقتصادی می‌کند.قبل از شروع این بازار که قرار است در کل کشور عرضه شود باید نیازسنجی شود.
مدیر اداره صادرات بانک مرکزی به علت کاهش ارز در روزهای اخیر اشاره کرد و گفت: از سه ماهه چهارم سال گذشته شرکت‌هایی مانند پتروشیمی توانسته‌اند ارز بیشتری به بازار عرضه کنند، همچنین کنترل بازار ارز در کاهش قیمت دلار در روزهای اخیر تاثیر گذاشته است.
نرخ‌ها در بازار
اگرچه قیمت ارز از شنبه هفته گذشته روند کاهشی به خود گرفته و دلار از 15400 تومان به سمت کانال 14 هزار و 13 هزار حرکت کرد و به خصوص از روز یک شنبه روند کاهشی به خود گرفت و دلار بار دیگر به کانال ۱۳ هزار تومان بازگشت، اما روز سه شنبه شاهد فاصله قابل توجه نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه سنا هستیم. روز سه شنبه نرخ لحظه‌ای دلار در سامانه سنا به 13 هزار و 750 تومان و یورو به 15 هزار و 650 تومان رسید. اما نکته قابل توجه این است که در معاملات بازار آزاد و نقدی دلار به 14340 تومان رسید و عملا اختلاف قیمت سنا و بازار آزاد به 600 تومان رسیده است. این در حالی است که در هفته‌های اخیر، قیمت سنا و بازار آزاد یا صفر بوده یا حداکثر 100 تومان بوده است. این نکته نشان می‌دهد که به دنبال تحولات اخیر و اخبار بازار متشکل ارزی و همچنین اخبار سیاسی روزهای اخیر، معاملات در بازار آزاد با نرخ بالاتری انجام می‌شود. نرخ میانگین ارز روز دوشنبه نیز نشان می‌دهد که دلار در سامانه سنا بر اساس قیمت‌های روز دوشنبه 14 هزار و 318 تومان، یورو 16 هزار و 404 تومان، درهم 3هزار و 859 تومان، یوان 2هزار و 208 تومان و پوند 18 هزار و 280 تومان اعلام شده است.
عده‌ای از کارشناسان مهم‌ترین دلیل کاهش نرخ ارز در دو هفته اخیر را بخشنامه جدید بانک مرکزی در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات ارزیابی کرده‌اند. برخی فعالان بازار معتقدند که به علت انتشار اخبار بازار متشکل ارزی، بهبود وضعیت حواله‌های درهم امارات، نظارت بانک مرکزی در بازار، انتشار اخبار مربوط به بازگشت و بیش از 18 میلیارد دلار تزریق ارز صادراتی در بازار و... در روزهای اخیر شاهد کاهش نرخ دلار و سکه و طلا بوده‌ایم. اما عده‌ای از خبره‌های بازار تحت تاثیر اخبار سیاسی، عملا به خریدار تبدیل شده و فروش ندارند و فقط خرید می‌کنند و همین موضوع باعث شده که روز سه شنبه عملا نرخ دلار بازار آزاد و سنا از هم فاصله بگیرد.
همچنین بانکها روز سه شنبه ۳۱ اردیبهشت قیمت ارز را نسبت به روز دوشنبه به میزان قابل توجهی کاهش دادند و هر دلار امریکا را ۱۳ هزار و ۳۵۳ تومان می‌خرند، این در حالی است که قیمت خرید دلار در بانکها در روز دوشنبه ۱۴ هزار و ۷۰ تومان اعلام شده بود و این موضوع نشانه کاهش زیاد نرخ خرید ارز در بانک‌هاست. همچنین قیمت خرید یورو نیز نسبت به روز دوشنبه با کاهش همراه شد و به زیر ۱۵ هزار تومان سقوط کرد؛ به‌طوری‌که شعب ارزی بانکها روز هر یورو را ۱۴ هزار و ۹۰۷ تومان می‌خرند. هر پوند انگلیس نیز روز سه شنبه در شعب ارزی بانکها به قیمت ۱۶ هزار و ۹۹۷ تومان خریداری می‌شود.
قیمت ارز مسافرتی
قیمت ارز مسافرتی نیز در بانکها همچنان از قیمت فروش آن در بازار بالاتر است؛ به‌طوری که قیمت فروش ارز مسافرتی در بانکها ۱۵ هزار و ۶۵۶ تومان اعلام شده که با احتساب کارمزد به حدود ۱۶ هزار تومان می‌رسد.
قیمت ارز در صرافی‌های بانکی
قیمت یورو در صرافی‌های مجاز بانکی و ملی در روز سه شنبه 31 اردیبهشت 98، برای خرید یورو 15550 و فروش 15650 و نرخ دلار نیز در صرافی‌های مجاز بانکی و ملی برای خرید 13650 و فروش 13750 تومان اعلام شده است. قیمت دلار امریکا در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی از عصر دوشنبه روند کاهشی به خود گرفت و با کاهش قابل توجهی همراه شد، به‌طوری‌که قیمت دلار در روز دوشنبه در این صرافی‌ها در ابتدا ۱۴ هزار و ۲۵۰ تومان بود و تا پایان روز به ۱۳ هزار و ۷۵۰ تومان رسید و قیمت فروش دلار ۱۳ هزار و ۷۵۰ تومان اعلام شده است.این صرافی‌ها همچنین، هر یورو را به قیمت ۱۵ هزار و ۵۵۰ تومان می‌خرند و ۱۵ هزار و ۶۵۰ تومان می‌فروشند.به دنبال افزایش نرخ دلار در بازار آزاد به نرخ 14340 تومان و اعلام اونس جهانی به نرخ 1276 دلار، قیمت سکه و طلا افزایش یافت و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز ۴۲8 هزار تومان و طلای آبشده یا مظنه مثقال 17 عیار به 1 میلیون و 860 هزار تومان رسید
همچنین سکه طرح جدید به ۴ میلیون و 850 هزار تومان رسید که نسبت به روز دوشنبه افزایش داشته است. هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم ۴ میلیون و 7۰۰ هزار تومان، نیم سکه ۲ میلیون و ۶۲۰ هزار تومان، ربع سکه ۱ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان و سکه گرمی یک میلیون و ۱۰ هزار تومان معامله شد.
رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر دلایل کاهش قیمت سکه و طلا طی روزهای اخیر را تشریح و حباب فعلی قیمت سکه را نیز ۵۷۰ هزار تومان اعلام کرد.محمد کشتی‌آرای، درباره وضعیت فعلی بازار سکه و طلا و درباره کاهش قیمت طی روزهای اخیر، توضیح داد: وضعیت بازار به گونه‌ای است که در هفته‌های گذشته به دلیل تحولات سیاسی کشور قیمت ارز رو به افزایش بود، اما پس از افت تنش‌های سیاسی منطقه قیمت ارز نیز روند کاهشی را آغاز کرد و همزمانی با کاهش ۱۶ دلاری قیمت جهانی طلا موجب شد تا قیمت طلا و سکه در بازار روند کاهشی داشته باشد.
وی افزود: این دو عامل در مجموع باعث شد تا در این بازه زمانی شاهد کاهش ۵۰۰ هزار تومانی برای هر قطعه سکه باشیم و همچنین با نزدیکی به روزهای میانی ماه مبارک رمضان و افت تقاضا طلا و سکه شاهد کاهش چشمگیر قیمت ارز و طلا خواهیم بود.
رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر ادامه داد: به نظر می‌آید این روزها تقاضا یا خریدار کمتر از فروشندگان در بازار است که این به ادامه روند کاهشی قیمت طلا و سکه کمک می‌کند.به گفته کشتی‌آرای قیمت اونس جهانی یک هزار و ۲۷۶ دلار، قیمت سکه ۴ میلیون و ۶۶۰ هزار تومان، نیم سکه دو میلیون و ۶۲۰ هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و ۶۷۰ هزار تومان، سکه یک گرمی ۹۹۵ هزار تومان، هر مثقال طلا یک میلیون و ۸۰۵ هزار تومان و هر گرم طلا ۱۸ عیار نیز ۴۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان است. حباب سکه نیز اکنون ۵۷۰ هزار تومان است.
دلیل افت قیمت در بازار
همچنین رییس کمیسیون اقتصادی مجلس علت اصلی کاهش قیمت ارز در دو روز گذشته را بخشنامه جدید بانک مرکزی در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات عنوان کرد.
محمدرضا پورابراهیمی در گفت‌وگو با ایبِنا درباره روند کاهشی نرخ ارز طی روزهای گذشته گفت: علت اصلی این موضوع، بخشنامه روز گذشته بانک مرکزی درباره بازگشت ارز حاصل از صادرات بود. براساس این بخشنامه، صادرکنندگان برای اولین‌بار اجازه یافته‌اند تا ۱۰ درصد از ارز صادراتی خود را به شکل اسکناس وارد کشور کرده و با نرخ بازار آزاد بفروشند. هر اندازه این تنفس بیشتر شده و به سمت تشکیل بازار متشکل ارز هم برویم، قیمت ارز پایین‌تر خواهد آمد و پیش بینی من ادامه روند کاهشی است.روز گذشته بسته سیاستی نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات در سال ۹۸ و نحوه رفع تعهد ارز صادراتی سال ۱۳۹۷ صادرکنندگان تصویب شد. به موجب این مصوبه، نحوه برگشت ارز پتروشیمی‌ها به چرخه اقتصادی در سال ۱۳۹۸، حداقل ۶۰ درصد سامانه نیما، حداکثر ۱۰ درصد اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود تعیین شد. سایر صادرکنندگان نیز باید دست کم ۵۰ درصد ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند و حداکثر تا ۲۰ درصد به صورت اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود یا سایر اشخاص نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی اقدام کنند.
همچنین مقرر شد بانک مرکزی در خصوص نحوه رفع تعهد ارز حاصل از صادرات سال ۱۳۹۷ نسبت به معرفی صادرکنندگانی که ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی برابر دستوالعمل‌های صادره در سال گذشته اقدام کرده‌اند به سازمان امور مالیاتی اقدام کند. در همین زمینه به اطلاع می‌رساند صادرکنندگانی که تاکنون موفق به برگشت کامل ارز صادراتی خود نشده‌اند تا پایان تیرماه مهلت دارند مطابق دستوالعمل‌های ابلاغی سال ۱۳۹۷ نسبت به برگشت ارز اقدام کنند.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین درباره از دستور کار خارج شدن بررسی دو لایحه مرتبط با الحاق ایران به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) نیز گفت: من از این موضوع بی‌اطلاع هستم. ما منتظر بودیم تا مجمع مانند تمامی مواردی که اختلافی بین مجلس و شورای نگهبان به وجود می‌آید، نظر خود را درباره این ۲ لایحه نیز اعلام کند.پور ابراهیمی درباره تاثیر عضویت نیافتن ایران در گروه ویژه اقدام مالی بر نظام بانکی نیز گفت: اگر تمامی کشورها به تعهدات خود در حوزه شفافیت اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی پایبند باشند، مجموعه اقدامات ایران هم می‌تواند در راستای دیگر کشورها هم به کشور خودمان و هم آنها کمک کند.
همچنین سیدمحمد صدر یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته بود که بررسی دو لایحه مرتبط با الحاق ایران به گروه ویژه اقدام مالی که مورد اختلاف مجلس و شورای نگهبان بود، از دستور کار این نهاد خارج شده است.
وی ادامه داد: با این حال به نظر می‌رسد روندی که در حال اجراست، از جنس سیاسی است FATF از جنس شفافیت اطلاعات مالی خارج شده است. در حال حاضر FATF به یک ابزار سیاسی در دست امریکا و کشورهای دیگر تبدیل شده است.
نماینده کرمان با بیان اینکه برخی کشورها با اطلاع تمامی دنیا در حال پولشویی و تامین مالی تروریسم هستند، تصریح کرد: به عنوان نمونه میلیاردها دلار منابع سوریه غارت شده و در کشورهای اروپایی فروخته شده است. همه کشورها نیز از این موضوع مطلع هستند ولی درباره آن تصمیمی گرفته نمی‌شود.
رییس کمیسیون اقتصادی خاطرنشان کرد: چه کشوری در در دنیا نمی‌داند عربستان تامین مالی تروریسم می‌کند؟ با این حال وقتی FATF به ابزار تبدیل می‌شود، همکاری ایران با آنها موضوعیت پیدا نمی‌کند و جنس آن سیاسی می‌شود.
اقدامات حاکمیتی بازار متشکل ارز انجام شد
از سوی دیگر، وزیر امور اقتصادی و دارایی تاکید کرد که تمام اقدامات حاکمیتی لازم برای ایجاد بازار متشکل معاملات ارز انجام شده است.همان‌طور که رییس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرد، تمام اقدامات حقوقی و مقرراتی و اقداماتی که باید توسط حاکمیت انجام می‌شد، در این رابطه انجام شده است و کارهای دیگر مسائل شرکتی است که آن هم در حال انجام است. موضوعی که بنده اعلام کرده بودم، تحقق پیدا کرده است.وی همچنین درباره اختلاف آمار بازگشت ارز صادراتی وزارت اقتصاد با بانک مرکزی نیز گفت: آمارها به زمان اعلام آن بستگی دارد و اختلافی نیست.شاید آمار امروز بازگشت ارز صادراتی با دیروز متفاوت باشد. صادرکنندگان واقعا تصمیمات درستی گرفته‌اند تا ارز صادراتی خود را بازگردانند و هر روز یک عدد متفاوت در این زمینه داریم.
