معیارهای مکان گزینی برای طراحی مسیرهای دوچرخه

 برای طراحی مسیرهای دوچرخه سواری در مناطق مختلف رعایت اصولی استاندارد و مناسب الزامی است. از طرفی این ضوابط در بسیاری از موارد دارای وجوه مشترک هستندکه با کاربرد آن ها در طراحی و احداث مسیر های دوچرخه می توان به نتایج بهینه دست یافت و همچنین به تبع آن زمینه های گسترش استفاده از دوچرخه فراهم شود. ایمنی،رعایت شیب طولی، پیوستگی، زیبایی،راحت بودن و... از موارد مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. شهر به گونه ای است که دوچرخه سواران برای جلوگیری از صدمه دیدن کمتر با این وسیله نقلیه سفر می کنند. همانگونه که در یک سیستم فراگیر حمل و نقل عمومی شهری انسان گرا، برای مسافران امکان تبادل وسیله نقلیه هنگام سفر از اتوبوس به مترو و از خودرو شخصی به اتوبوس در بسیاری از نقاط شهرها فراهم شده است، برای دوچرخه سواران نیز برنامه ریزی شرایط مشابه ضروری است.  بنابراین یکی از عوامل مهمی که باید برای طراحی مسیر های دوچرخه در نظر گرفته شود، ایمنی مسیر است که به مهم‌ترین موارد آن اشاره می‌شود؛ مهم‌ترین نکته در برنامه ریزی های مرتبط با دوچرخه و دوچرخه سوار توجه به امنیت آن است و لازم است در هنگام طراحی و ایجاد راه های عبوری مخصوص دوچرخه در شهرها به این موضوع توجه خاص شود. برقراری تدابیر امنیتی، علاوه بر محافظت از جان دوچرخه سواران و یا عابران پیاده، موجب جذابیت سفر برای دوچرخه سواران نیز می شود. همچنین باید از تداخل و برخورد مسیرهای دوچرخه و وسایل نقلیه موتوری تا حد امکان باید اجتناب کرد و در محدوده هایی که حجم تردد دوچرخه زیاد است. باید سرعت وسایل نقلیه موتوری را تا حد ممکن پایین نگه داشت. درخصوص وضعیت اعمال مقررات راهنمایی و رانندگی و احتمال برخورد با وسایل نقلیه موتوری نیز باید مواردی را مد نظر داشت: در درجه اول مسیرها خصوصا مسیر های مشترک باید طوری باشند که موتورسوران ودوچرخه سواران را از جهت مسیر آگاه کنند. در این زمینه علامت ها و عکس های مناسب در جاده مشخص می کند که دوچرخه سواران از کدام مسیر حرکت کنند. در مسیرها باید فاصله دوچرخه تا اتومبیل پارک شده در حد استاندارد و مناسب رعایت شود.

رعایت شیب طولی مسیر:  با توجه به این که محیط‌های شهری در شرایط مختلف توپوگرافی قرار گرفته‌اند و از لحاظ موقعیت جغرافیای نیز متنوع اند، بنابراین در طراحی مسیرهای حمل و نقل با وسایل موتوری و غیر موتوری مانند دوچرخه رعایت یک سری از عوامل ضرورت دارد که باعث افزایش ایمنی مسیر و آسان بودن مسیر نیز می شود. برخی از نکات قابل رعایت در این مورد به این شرح است:  شیب طولی و طول آن، کیفیت تردد با دوچرخه را تعیین می کند، در طراحی شبکه هر قسمت از مسیر باید به بخش هایی با شیب یکسان تقسیم شده، طول مسیر و مقدار شیب تعیین شود. نیروی مقاوم شیب ها در جلوگیری از حرکت دوچرخه، به علت ذخیره انرژی نسبتا کم انسان که  نه تنها وزن خود، بلکه وزن دوچرخه را نیز باید به بالای سر بالایی انتقال دهد، نقش عمده ای دارد . سرعت معمولا در مسیرهای طولانی با شیب طولی 3 درصد به 5 کیلو متر در ساعت و در مسیر های با شیب طولی 2 درصد به 7 کیلومتر در ساعت کاهش پیدا می کند. در شیب های طولی یک در صد می توان روی سرعتی معادل 10 کیلومتر در ساعت حساب کرد.  علاوه بر این، هر چه شیب زیادتر باشد، طولش باید کوتاهتر شود، مقدار تقریبی شیب طولی طبق ارقام استاندارد در حدود 2 درصد تا 500 متر، 3 در صد تا 200 متر و 5 در صد تا 50 متر طول است. این که تا چه حدی می توان از به اصطلاح دوچرخه های کوهستان برای کارهای روزمره، حتی برای شیب های زیاد استفاده کرد، مشخص نیست. همچنین باید ابعاد طراحی سطوح شیب دار کمتر از 4.5 (اینچ) نباشد و محکم به نرده پلکان در راه پلکانی چسبانده شود. امنیت و تناسب سطوح شیب دار دوچرخه باید طوری ساخته شود که دوچرخه سوار بتواند آن را مانند راهی معمولی استفاده کند و موجب هیچ گونه صدمه به دوچرخه سوار یا هر استفاده کننده دیگر نشود. ضرورت دارد علائمی در بالا و پایین راه پلکانی نصب شود، برای این که دو چرخه سوار بتواند از سطوح شیب دار دوچرخه استفاده کند. همچنین دوام مواد استفاده شده در سطح شیب دار بایستی زمان استفاده زیاد را تحمل کند. به طور کلی سطح شیب دار دوچرخه باعث می‌شود که ساختار جدیدی در دسترسی دوچرخه سوار ایجاد کند و دسترسی دوچرخه سوارها را به مسیره ای دوچرخه سواری راحت تر کند.