چگونه جامعه مدنی پذیرای چهارمین انقلاب صنعتی خواهد بود
مترجم: نادی صبوری |
زمان دگرگونی جامعه مدنی فرا رسیده است و این دگرگونی باید همانطور که هست توسط سازمان‌های فعال در این زمینه که در حال مواجهه و تجربه تاثیر جریان یافتن چهارمین انقلاب صنعتی هستند، درک شود. تکنولوژی‌های دنیای پسادیجیتال که مستقیما بر انقلاب سوم دیجیتال که میلیاردها نفر را از طریق دستگاه‌های موبایل به یکدیگر و اینترنت به یکدیگر متصل کرده است، پایه دارد، جنبه‌های بیشتری از زندگی ما را تحت تاثیر قرار خواهند داد و به سمت خود موازنه خواهند کرد. این تکنولوژی‌ها توانایی ما برای خلق، دسترسی و استفاده از اطلاعات، برای مرتبط شدن با یکدیگر و برای گستراندن این مسائل به خودمان و برای خلق منابع ارزش را دستخوش تغییر قرار می‌دهند.
این تغییرات مولد نیازها و مسائل جدید اجتماعی است که باید توسط جوامع مدنی که با افراد و گروه‌ها کار می‌کنند به رسمیت شناخته شده و مورد بررسی قرار گیرند.
بعضی از این چالش‌ها به‌طور همزمان جدید و پیچیده هستند به نحوی که فعالان اجتماعی برای حتی تسکین آنها فاقد تجربه و مکانیسم‌های استفاده شده در گذشته هستند.
«خروجی‌های تبعیض‌آمیز در الگوریتم‌های تصمیم‌سازی»، «خشونت به حریم خصوصی افراد و گروه‌ها در نتیجه پروژه‌ها و نقشه‌های اشتراک داده»، «کمبود آژانس‌ها در بخش واداشتن کارکنان برای دادن امضا در زمینه استفاده از اطلاعات‌شان» و «شیوه یک طرفه و مروج اشتباه قصه‌گویی در واقعیت مجازی» بخشی از این چالش‌ها را تشکیل می‌دهند.
این کانتکس جدید می‌طلبد که جوامع مدنی بیش از هر زمان دیگری چشم و گوش‌شان را باز کنند تا بتوانند به موقع برای چالش‌های ایجاد شده پاسخ فراهم کنند.
و ورای این، نرخ تغییر و سرعت امروزه پیشروی‌های تکنولوژی می‌طلبد که این سازمان‌ها بتوانند نگاه کلی خود را به تصویر امروز تقویت کرده و در نتیجه آن یک‌بار دیگر نقش و ماموریت خودشان را مورد تفکر قرار دهند، مهارت‌ها و توانایی‌های جدید به دست بیاورند و به مدلی از سازمان تغییر شکل دهند که به آنها اجازه بدهد مامورهای قدرتمندتر، چابک‌تر و مطلع‌تری برای نفع اجتماعی باشند.
جامعه مدنی چیست؟
تا همین‌جا هم نمونه‌های خوبی در این زمینه وجود دارد که چطور جامعه مدنی تاکنون توانسته است تکنولوژی‌های نوظهور را در جهت پیشگام بودن برای راه‌های جدید انجام ماموریت‌های‌شان به کار گیرند. الگوریتم‌ها در مورد چگونگی گسترش آتش‌سوزی جنگل‌ها و چگونگی متوقف کردن آن مورد استفاده قرار گرفته‌اند، از فناوری دفتر کل توزیع شده برای تخصیص کمک و منابع به پناهندگان بهره گرفته شده است، از تکنولوژی UAV (ماشین‌های هوایی بدون سرنشین) برای کمک‌رسانی به مناطق صعب‌العبور استفاده شده است و همچنین فناوری واقعیت مجازی VR این امکان را ایجاد کرد که بتوان از تجربیات سه‌بعدی فراگیری که مسائل حفاظت از محیط زیست را به نحوی که قبلا امکان آن نبود برجسته می‌کند، استفاده کرد.
در عین حال تکنولوژی در حال پیشروی، اکنون فراتر از پذیرش محض تحولات جدید رفته است. این یک دگرگونی عمیق‌تر به سمت نقش‌ها، ساختارها و سیستم‌های جدید برای نائل شدن به نفع عمومی است. 3 مورد از ملاحظاتی که جوامع مدنی باید در این مسیر پرماجرا در نظر داشته باشند در ادامه بررسی شده است:
1- آماده بازی کردن نقش‌های جدید
و متفاوت باشید
یکی از عملکردهای بنیادین جوامع مدنی کامیاب درون دموکراسی‌ها، توانایی آنها در ترویج مسوولیت‌پذیری، عدالت، اعتماد و شفافیت در جامعه است. در موقعیت فعلی این نقش بیش از پیش اهمیت می‌یابد چرا که تغییرات تکنولوژیک اگر با حکمرانی درخور توجهی همراه نشوند، مخاطرات ایجاد نابرابری‌های جدید و تقویت نمونه‌های قبلی را در خود دارند. نیاز عظیمی به نقش‌پذیری جوامع مدنی در این زمینه وجود دارد که چگونه انقلاب صنعتی چهارم آشکار شود و چطور از یک سو نکات مثبت آن به سمت گروه‌هایی که بیش از همه به کمک احتیاج دارند هدایت شود و از سوی دیگر در وهله نخست از اثرات منفی آن جلوگیری شود. انتظار می‌رود که سازمان‌های جوامع مدنی به طرز شدیدی به فضاهای جدید برای اثبات ارزش‌های‌شان از جمله دسترسی رایگان به اینترنت و جلوگیری از سوء استفاده کمپانی‌ها از ناآگاهی مردم، درون زمینه پیچیده و دایم‌المتغیر انقلاب چهارم صنعتی ورود کنند.
2- آماده دادن راه‌حل و پاسخ به تنش‌ها به نحوی باشید که نقش‌ها را مسوولانه اجرا کنید
مجموعه‌ای از پرسش‌های سخت‌هسته در مسیر سازمان‌های جامعه مدنی در مسیر تکنولوژی جدید وجود دارد که جوامع باید با آن دست و پنجه نرم کنند. انگیزه‌های پیش‌برنده جوامع مدنی در استفاده از تکنولوژی‌های جدید چیست؟ ما در حال حل کردن کدام مشکلات هستیم؟ ما چطور سیستم‌ها، سازمان‌ها و فرهنگ‌ها را برای ابداع طراحی می‌کنیم؟ چه‌طور همزمان که به ابزارهای الگوریتم و پلتفرم‌های دیجیتال برای انجام کارهای‌مان تکیه می‌کنیم، مستقل باقی می‌مانیم؟ چطور منابع محدود را در کوتاه‌مدت و بلندمدت به تکنولوژی تخصیص می‌دهیم؟ توانایی یک جامعه مدنی برای هدایت مسوولانه تغییرات تکنولوژیک، به این وابسته است که جوامع چطور از پس تنش‌ها برمی‌آیند و حول محور آنها چه تصمیماتی می‌گیرند.
3- آماده کار کردن با دیگر ذی‌نفعان برای شکل‌دادن به آینده جوامع باشید
طبیعت تغییرات تکنولوژیک درآمیخته شده با دیگر وسایل به معنای این است که جوامع مدنی نمی‌توانند به وسیله خودشان یا در خلوت تغییر کنند. تا میزان مشخصی، مشارکت آنها با دیگر بخش‌ها برای همکاری، مدل‌های عملیاتی و بنیادین نیازمند حمایت و منافعی است که از حرکات چندبخشی که بتواند تغییرات شدید ایجاد کند، تغذیه شود.
انسان‌دوستی، حکمرانی، صنعت؛ این سه بخش همه در خلق ساختارهای حمایتگر و پلتفرم‌های مبتنی بر همکاری چند بخش و فراهم آوردن شرایط به نحوی که آمادگی جوامع مدنی برای انقلاب صنعتی چهارم شتاب گیرد، مسوولیت دارند.
زمان آن فرا رسیده که جامعه مدنی در خط مقدم نوآوری مسوولانه بایستاد. چالش‌های پیشرو هم پرشمار و هم گسترده هستند و هم بدون شک مخاطراتی را به همراه می‌آورند؛ اما فرصت‌ها و نیاز به قرار دادن مردم در هسته انقلاب چهارم صنعتی آن‌قدر برای بخش جوامع مدنی کلیدی است که نتواند از انجامش چشم‌پوشی کند.
