آتش‌سوزی؛ بازار تبریز را از فهرست یونسکو خارج نمی‌کند
با گذشت حدود یک ماه از ماجرای آتش سوزی بازار تبریز و در شرایطی که برخی زمزمه‌ها حاکی از خارج شدن نام این بازار از لیست فهرست آثار ثبت شده در یونسکو به گوش می‌رسد، مشاور استاندار آذربایجان شرقی در امور میراث فرهنگی که مسوول پیگیری برنامه‌های مربوط به بازسازی این بناست با رد این زمزمه‌ها پیرامون احتمال خروج بازار تبریز از فهرست آثار ثبت شده در یونسکو، گفت: بازار تبریز دارای ارزش‌های متعددی است و صرفاً به دلیل آتش‌سوزی از فهرست آثار یونسکو خارج نمیشود، قبل از خروج کامل یک اثر، مرحله «اثر در معرض خطر» قرار دارد و ما هرگز نخواهیم گذاشت که بازار تبریز از فهرست آثار به ثبت رسیده در یونسکو خارج شود.
اکبر تقی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگاران، با تشریح ضوابط حقوقی نگهداری از بازار تبریز، گفت: هر ساخت‌وساز جدیدی در محدوده آثار تاریخی جهانی باید مطابق ضوابط از پیش تعیین شده باشد، همچنین دولت باید متعهد شود که تمامی تخطی‌های انجام شده در محدوده اثر که خارج از نرم جهانی هستند را از دامنه آن اثر حذف کرده و آن را به اصالتش بازگرداند.وی اظهار کرد: یک اثر تاریخی با توجه به نقشه، محدوده، حریم، ارزش و ویژگی‌های اثر به ثبت جهانی می‌رسد و کشور مربوطه با توجه به برند مدیریتی که تعریف شده، برنامه‌های مدیریتی لازم برای نگهداری از آن اثر را تشریح می‌کند و متعهد می‌شود که هیچ چیز جدیدی در محدوده و پیرامون اثر افزوده نشود.وی افزود: پس از پذیرش تعهدات مذکور توسط وزیر، مدیرکل میراث فرهنگی و استاندار و امضای اسناد مربوطه، اثر در یونسکو به ثبت می‌رسد، همچنین کشور مربوطه نیز متعهد می‌شود هیاتی راهبردی برای بررسی تصمیماتی که در خصوص این آثار گرفته می‌شود، در مقیاس منطقه تشکیل دهد.
دانشگاهی برای آموختن انواع آجر
وی با بیان اینکه بازار تبریز دارای ارزش‌های زیاد و دانشگاهی برای آموختن انواع کاربردهای آجر است، اظهار کرد: این اثر، وسیع‌ترین سازه آجری یکپارچه و به هم پیوسته است، با توجه به ارزش‌های ذاتی و فرهنگی بازار تبریز در کنار ارزش کالبدی آن، برای ثبت منظر فرهنگی بازار نیز تلاش می‌کنیم، مثل ارگ بم که منظر فرهنگی آن نیز به ثبت رسیده است. تقی‌زاده با اشاره به اینکه بازار تبریز و خود این شهر چهار نقطه مهم دنیا شامل عراق، بین‌النهرین، چین و اروپا را به هم متصل می‌کرد، گفت: این بازار علاوه بر نقش کلیدی در داد و ستد، در هدایت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پیرامون خود نیز نقش داشته و تحولات اجتماعی ایران را در طول تاریخ رقم زده است و می‌توان بازار تبریز را به قلب تپنده فرهنگ تبریز تشبیه کرد.
وی تاکید کرد: با بررسی اجمالی می‌توان دریافت که پایه‌های تمامی خیریه‌ها و فعالیت‌ها و امور اجتماعی تبریز در بازار تبریز قرار دارد، همچنین برخی حرفه‌های مختص بازار تبریز نیز قابل ثبت شدن هستند.
مشاور استاندار آذربایجان شرقی در امور میراث فرهنگی در ادامه با اشاره به برخی نقصان‌ها در رابطه با نگهداری بازار بیان کرد: بام بازار آسیب زیادی دیده و ارتفاع مغازه‌ها به دنبال برخی ساخت و سازها کم و زیاد شده است، استفاده از سازه‌های غیرآجری مانند اسکلت‌های آهنی نیز از دیگر نقص‌ها است که متناسب با ساختار بازار نیست، در حادثه آتش‌سوزی اخیر بازار ایکی قاپیلی تبریز نیز سازه‌های آهنی بیشتر آسیب دیده و ریخته بودند.
وی اضافه کرد: استفاده از سازه‌های آهنی در آتش‌سوزی دالان سقط فروشان بازار تبریز هم موفقیت آمیز نبود و هر جا که از این سازه‌ها استفاده شده بود، شاهد ذوب و فروریختن سازه بودیم.
وی با تاکید بر اینکه حرفه‌های نامناسبی که با بازار تبریز سنخیت ندارند باید از بازار دور شوند، متذکر شد: شغل‌هایی مانند فروش لوازم آرایشی با ذات بازار تبریز هیچ تناسبی ندارند و به دلیل خاصیت اشتعال‌زا بودن باید از حریم بازار دور شوند، همچنین فروش لوازم پلاستیکی نیز مناسب بازار نبوده و نباید در حریم بازار باشد.
تقی‌زاده تاکید کرد: وجود مواد اشتعال‌زا در بازار تبریز در صورت وقوع حادثهای مانند آتش‌سوزی می‌تواند به نابودی کل بازار منجر شود، با وجود انجام اقدامات خوب زیربنایی مانند جمع‌آوری آب‌های سطحی و جمع‌آوری و دفع فاضلاب، شبکه توزیع آب، برق، مخابرات و سیستم گرمایشی بازار طی سال‌های اخیر مورد غفلت قرار گرفته است.وی خاطرنشان کرد: شبکه برق بازار غیرفنی و غیراصولی بوده و آنگونه که باید سازماندهی نشده است و با یک جرقه و اتصال، آتش‌سوزی به راه می‌افتد و این نواقص باید رفع شوند.
