حفظ باغ‌های تهران « معجزه» می‌خواهد

گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری |

روزگاری شهرتهران باغ‌های بسیاری داشت که زیبایی، هوای خنک و پاک را به شهر هدیه می‌داد و محلی برای تفریح و گشت وگذار تعطیلات آخر هفته مردم بود، اما امروز دیگر از آن باغ‌های سرسبز و زیبا اثر چندانی باقی نمانده است .مصوبه برج باغ‌ها در ساظل 82 ظاهرا برای حفظ باغ‌های تهران تصویب شد اما در عمل شاهد نابودی و ویرانی باغ‌ها بودیم. این مصوبه در شورای عالی شهرسازی و معماری کشور نیز تایید شد و در مفاد طرح تفصیلی شهر تهران قرار گرفت.طبق این مصوبه، متولیان ساخت‌وساز می‌توانستند صرفا در ۳۰ درصد از مساحت باغ، ساخت‌وساز انجام دهند و ۷۰درصد باقیمانده باغ را حفظ کنند، اما در عمل چنین نشد چون اولا شهرداران مناطق در شوراهای معماری بعضا تا ۴۰ یا 50درصد اجازه سطح اشغال در طبقات را دادند ثانیا به بهانه تامین پارکینگ، در زیرزمین‌ها بر اساس مصوبات کمیسیون ماده ۵، ۶۰ تا ۷۰درصد زیرزمین، تحت ساخت رفت و با ایجاد رمپ‌ها در فضای باقی مانده که بخشی از فضای ۷۰ درصد باغ را اشغال می‌کرد، عملا شاهد از بین رفتن باغ‌های شهر بودیم.

با روی کار آمدن شورای پنجم و اقدام درست این شورا در خصوص لغو مصوبه برج باغ‌ها امیدواری کمی برای حفظ باغ‌های تهران به وجود آمد زیرا عملا دیگر باغ‌های زیادی درشهر وجود ندارد و طی حکومت 12 ساله قالیباف بر شهرداری عملا تمام باغ‌ها تبدیل به برج‌های و ساختمان‌های بلندمرتبه شدند.اما اعضای شورا در آخرین جلسه شورای شهر تهران در سال 96 با اکثریت آرا و بدون مخالف رای به لغو این مصوبه دادند. هر چند هنوز این مصوبه توسط شورای عالی شهرسازی ابلاغ نشده است اما اعضای شورای پنجم به سرعت وارد عمل شده و در جست‌وجوی راه‌حلی برای حفظ باغ‌های تهران برآمدند و در نهایت در آخرین روزهای سال 97 مصوبه خانه باغ را به عنوان جایگزین برج باغ تصویب کردند.

  خانه باغ، نیازمند تهیه الزامات تکمیلی

در هفته جاری نیز سید‌آرش حسینی‌میلانی، سخنگوی کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران عنوان کرد طرح «خانه باغ» که چندی پیش از سوی شورای شهر مورد تصویب قرار گرفت، نیازمند تهیه الزامات و ضوابط تکمیلی مربوط به کاربری‌های سازگار با حفظ باغات است تا به عنوان جایگزین مصوبه قبلی، بستری مناسب برای توسعه اقتصاد سبز شهری را داشته باشیم.او سپس اظهار امیدواری کرد، تدوین ضوابط مربوط به طرح «خانه باغ» گرفتار محدودیت زمانی و ترافیک طرح‌های متعدد در معاونت شهرسازی و معماری نشود.

به گزارش تعادل، در طرح جایگزین برج باغ‌ها که خانه باغ نام گرفته است، باغ‌های تهران بر اساس متراژ در سه مقیاس مختلف رتبه‌بندی شده‌اند. برای باغات 500 تا ۳۰۰۰ متر، سطح اشغال ۱۵ درصد در دو طبقه و حداکثر تراکم ۳۰ درصد در نظر گرفته شده است. باغات ۳تا۵ هزار متر سطح اشغال ۱۵ درصد در سه طبقه و تراکم تا ۴۵ درصد و برای باغات تا ۵ هزار متر مربع سطح اشغال ۱۵ درصد و تعداد سه طبقه با تراکم ۱۵ درصد اجازه ساخت داده می‌شود اما برای باغ‌های بیشتر از 5 هزار مترمربع، ۱۰ درصد سطح اشغال در سه طبقه و 30 درصد تراکم در نظر گرفته شده است. اعضای شورا معتقد بودند در باغ‌های بالای 5 هزار متر که 75 درصد باغ باقی مانده شهر هستند و ارزش اکولوژیکی هم دارند باید کاهش بارگذاری در نظر گرفته شود نه اینکه هرچه مساحت باغ بالاتر می‌رود بارگذاری هم افزایش پیدا کند.

به گفته سالاری رییس کمیسیون معماری و شهرسازی در لایحه خانه باغ پشنهاد شده تا نحوه‌ ساخت‌و‌ساز در باغات پراکنده که تا حد زیادی مبتنی ‌بر قانون فرادست، یعنی ماده 14 قانون زمین شهری که مربوط به قانون حفظ و گسترش فضای سبز و باغات است، باشد. در این لایحه حدنصاب تفکیک در باغات به‌هم پیوسته ۱۰ هزار مترمربع تعیین شده است، در حالی که در گذشته 2000 متر مربع بوده است، اساسا دستورالعمل ماده۱۴ قانون زمین شهری از اختیارات شخص وزیر راه و شهرسازی است بنابراین عملا باید وزیر در این خصوص تصمیم بگیرد.

یکی از مواد این مصوبه عنوان می‌کند؛ «در صورتی که باغ‌های با مساحت بالای 3000 متر‌مربع، ۷۰ درصد باغ را به نام شهرداری سند بزنند تا تبدیل به پارک عمومی شود در ۳۰ درصد باقی مانده می‌توانند 60 درصد بسازند که بر این اساس در ۱۸ درصد کل باغ ساخت و ساز می‌شود. نحوه ساخت و ساز در اراضی صنعتی و کارگاهی (s3) که باغ یا مزروعی باشند نیز حداکثر

 2 طبقه و30درصد خواهد بود.» یکی از نکات برجسته این مصوبه این است که یک مسیر ویژه‌ای برای صدور پروانه برای باغات ایجاد و یک کمیته فنی باغ تشکیل می‌شود، همچنین کلیه دستورالعمل‌های طرح تفصیلی مغایر با این مصوبه لغو خواهد شد و نهایتا عملکردهای پیشنهادی مجاز جهت استقرار به عنوان یک بسته تشویقی به صاحبان باغات نیز ارایه شده است.

  مخالفان چه می‌گویند

اما برخی مخالفان معتقدند برای صاحبان باغ‌ها به صرف نیست که برای مثال در یک باغ 5 هزار متری خانه سه طبقه بسازد و این موضوع ممکن است راه را برای فساد و تخلف باز کند. البته بایددانست که هنوز مصوبه برج باغ‌ها توسط شورای عالی معماری وشهرسازی لغو نشده و مصوبه جایگزین خانه باغ نیز به تایید این شورا نرسیده است. به گفته اعضای کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر اکنون پروانه ساخت برج در تهران صادر نمی‌شود و فقط کسانی که از دوره قبل جواز ساخت دریافت کرده‌اند می‌توانند کار خود را ادامه دهند.با این وجود اعضای شورا در اسفند سال گذشته برای 62 باغ پروانه ساخت صادر کردند که واکنش‌های بسیاری را به دنبال داشت. علی اعطا سخنگوی شورای شهر در این باره اینگونه توضیح داد: «پس از لغو مصوبه برج باغ، جز موارد انگشت شمار تخلف، هیچ پروانه‌ای برای برج باغ صادر نشد اگر مصوبه برج باغ را لغو نکرده بودیم در همین یک سال حداقل 500 الی 600 پرونده برج باغ به جریان می‌افتاد، اما از اسفند 96 به بعد رویه را تغییر داده‌ایم. آنچه امروز به عنوان 62 پرونده، مبنایی برای برخی اظهارنظرهای غیردقیق شده است، بخشی از چند صد پرونده جاری در قبل از لغو برج باغ در اسفند 96 است. در زمان لغو مصوبه برج‌ باغ در سال 96 تعداد قابل توجهی پرونده در جریان بود، اگر شهرداری تهران را مکلف به عدم صدور پروانه می‌کردیم، ممکن بود اصل مصوبه لغو برج باغ در معرض خطر ابطال قرار گیرد اگر چنین می‌شد، همین افرادی که به عملکرد فعلی انتقاد می‌کنند، از شورا به دلیل فقدان دوراندیشی انتقاد می‌کردند.»

البته این موضوع را نیز باید در نظر داشت که لغو مصوبه برج باغ، مترادف با لغو ضابطه برج باغ نیست . شورا مصوبه برج باغ را لغو کرده است اما ضابطه برج باغ، همچنان در طرح جامع تهران باقی است. آنچه دستاورد شورا در لغو مصوبه برج باغ را آسیب پذیر می‌کند، وجود ضابطه برج باغ در پیوست شماره 3 طرح جامع تهران است که هنوز اصلاح نشده است و باید در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران اصلاح شود.

  امکان ملغی کردن مصوبه توسط معترضان

پویا علاء‌الدینی، استادیار دانشگاه تهران در گفت‌وگو با «تعادل» در این باره گفت: طی سال‌های گذشته اکثر باغ‌های شمال شهرتهران را از دست داده‌ایم و تبدیل به برج شده‌اند.قیمت زمین‌های این منطقه نیز به دلیل اینکه امکان ساخت برج در آن وجود دارد به‌شدت افزایش یافته است. طبیعتا چنین مصوبه‌ای برای برخی به این معناست که مظلوم واقع شده‌اند و دیگر امکان درآمدزایی‌های بالا از طریق ساخت برج و ساختمان‌های بلندمرتبه را ندارند. بنابراین ممکن است تلاش کنند تا با استفاده از ابزار فشار مصوبه را ملغی کرده یا به هرطریقی آن را دور بزنند.

او ادامه داد: اگر فرض کنیم برای این افراد مهم نیست که پول‌های خود را از دست می‌دهند دراین صورت مصوبه می‌تواند اثر مثبت داشته باشد اما اجرایی کردن آن به راحتی ممکن نیست وحتی امکان دارد صاحبان باغ‌ها برای اینکه بتوانند حداکثر استفاده را از باغ ببرند کم‌کم شروع به خشک کردن آن کنند. بنابراین نیاز است تا تبعات مختلف این مصوبه را بیشتر مورد بررسی قراردهیم.  فکر کنید شخصی باغ چندهزارمتری داردو همسایه کناری‌اش برج 30طبقه ساخته و سود سرشاری از آن به دست آورده و علاوه بر این حق او را هم از بین برده است. اما این شخص با این استدلال که من هم به زودی این کار را انجام می‌دهم درباره حق خود سکوت کرده و امروز که برای دریافت مجوز ساخت برج می‌رود متوجه می‌شد بیش از دو طبقه نمی‌تواند بسازد. این شخص احساس می‌کند حقش ضایع شده است. بنابراین اجرای چنین مصوباتی تا مدت‌ها عواقب خواهد داشت و با توجه به این عواقب می‌توان مصوبه را تغییر داد.

این استاد دانشگاه افزود: صحبت درباره میلیاردها میلیارد تومان پول است و افراد به راحتی از حق خود کوتاه نمی‌آیند.چنانچه این مصوبه در شهری اجرا می‌شدکه قبلا در آن هیچ برج و ساختمان بلندی ساخته نشده بود، مشکلات کمتری به وجود می‌آمد اما اکنون عده‌ای به ساخت و ساز‌های بلندمرتبه و کسب سود از این طریق عادت کرده‌اند. از سوی دیگر با توجه به اینکه امکان عکس‌برداری و فیلمبردای ماهواره‌ای وجود دارد می‌توان از این طریق محل دقیق باغ‌ها و نوع آنها را مشخص و حتی تغییرات آن در طول زمان را پیگیری کرد تا مانع از خشک کردن درخت‌ها توسط صاحبان آنها شد.

  تجربه دیگر کشورها

علاءالدینی در پاسخ به اینکه آیا در این زمینه می‌توان از تجربه کشورهای خارجی استفاده کرد، گفت: در شهرهای پیشرفته دنیا از گذشته زون‌های مختلف شهری تعریف و حق همه شهروندان در آن دیده شده است.چنانچه مواردی در یک زون بخواهد تغییر کند این کار با برگزاری جلسات دقیق و کارشناسی و نیز مشارکت مردم انجام می‌شود.در کشورهای پیشرفته که فرآیند دموکراتیکی در مورد زون‌ها وجود دارد، آنقدر دقیق هستند که حق کسی از بین نمی‌رود. در واقع حضور نهادهای دولتی و نهادهای خصوصی مدافع شهروندان اجازه نمی‌دهد که حقوق شهروندان ضایع شود اما در اینجا حق شهروندان به راحتی نادیده گرفته می‌شود.اکنون در شمال شهر قیمت زمین به دلیل اینکه می‌توان درآن برج ساخت به‌شدت بالاست و عده‌ای از این راه درآمدهای کلان به جیب می‌زنند در حالی که درجنوب شهر تهران اینگونه نیست و فاصله طبقاتی در تهران هر روز بیشتر می‌شود که باید برای آن فکری کرد.

  اجرای خانه باغ آسان نیست

سعید سادات‌نیا، کارشناس شهری نیز در گفت‌وگو با «تعادل» به بیان توضیحاتی درخصوص مصوبه خانه باغ پرداخت و با بیان اینکه این مصوبه چندان واقعی به نظر نمی‌رسد، گفت: مسلما این مصوبه نسبت به مصوبه برج باغ‌ها بسیار بهتر است اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که در گذر زمان و روند صنعتی شدن، شیوه زندگی مردم و رویکردشان به باغ‌ها نیز تغییر کرد که این تغییر هزینه‌ای را برای شهر و شهروندان به دنبال داشت.شهرهای ما درگذشته باغ شهر بوده‌اند و برخی از شهرها مانندتهران و قزوین با یک حلقه باغ پیرامون شان احاطه شده بودند.باغ‌هایی که هم  نیازهای شهروندان را تامین می‌کرده وهم باعث تلطیف هوا بوده است. در شهری مانند قزوین وجود باغ‌ها مانند سدی در برابر سیلاب‌ها عمل می‌کند وشهر را در برابر سیل محافظت می‌کند.

  تغییر رویکرد به باغ‌ها

سادات‌نیا ادامه داد: تا همین اواخر و حتی تا دوره پیش از انقلاب هم در اطراف تهران از جمله شمیرانات، لواسانات، شهریار و حتی ری پوشیده از باغ بود و حتی در داخل شهر در مسیر قنات‌ها مانند قنات دولت، قنات چیذر، احتشامیه و نیز در مسیر رود دره‌ها باغ‌های خوبی وجود داشت که شبکه‌های سرزنده و شادابی برای شهر بود. یک زمانی ارزش باغ‌ها به میوه‌هایی بودکه در آنها تولید می‌شد و در واقع به لحاظ تولید میوه ارزش اقتصادی داشتند و علاوه بر این اماکن تفریحی ثروتمندان تهرانی محسوب می‌شدند اما به مرور زمان و با گران شدن زمین باغ‌ها معنا و ارزش خود را به لحاظ باغ بودن از دست دادند و قیمت زمین آنها پررنگ شد. در زمانی که به دلیل افزایش فزاینده قیمت زمین و در زمانی که ساخت مال و ساختمان‌های تجاری تبدیل به ارزش مهم اقتصادی شده است بنابراین باغ‌ها باید جای خود را به مال‌ها بدهند و این اتفاقی بود که طی سال‌های گذشته در شهر تهران رخ داد.رود دره‌ها و مسیل‌های تهران نیز در امان نماندند و قربانی طمع بساز بفروش‌ها شده و برخی از آنها تبدیل به فاضلاب شدند و زمین بازی در تهران رونق گرفت. این کارشناس شهری با بیان اینکه باغداری دیگر برای مردم تهران لطفی ندارد، توضیح داد: زمانی مقادیر زیادی از میوه موردنیاز تهران از باغ‌های لواسان تامین می‌شد اما اکنون این باغ‌ها وجود ندارند یا مثمر نیستند. وقتی شهر به شکل ناگهانی شروع به بزرگ شدن می‌کند بدون اینکه زیر ساخت‌های آن مورد توجه قرار گیرد بنابراین در جایی مسوولان شهری مجبور می‌شوند سهم آب این باغ‌ها را به تامین آب شهر اختصاص دهند. در مجموع مشکلات به سمتی رفته است که نگهداری باغ بسیار گران و پر هزینه است و دیگر صرفه اقتصادی ندارد.اکنون صاحبان باغ به شرطی حاضر به نگهداری از باغ می‌شوند که قیمت باغ و ویلای داخل آن از مجموع برج کناری‌اش بیشتر باشد در غیر این صورت انگیزه‌ای برای نگهداری باغ وجود ندارد.

  قوانین مالکیت بر زمین تغییر کند

او افزود: بنابراین می‌توان نتیجه گرفت کسی که بتواند روی زمین خالی برج بسازد قطعا این کار را انجام می‌دهد حتی اگر مجبور باشد درخت‌های باغ را خشک کند. مانند خانه‌های تاریخی که به آن اجازه ساخت و ساز نمی‌دهند اما به خانه‌های کناری مجوز 10 طبقه می‌دهند و طبیعی است که مالک درصدد تخریب پنهان خانه برمی‌آید. در این خصوص باید به حقوق عمومی توجه بیشتری کرد و مکانیسم‌هایی به کار گرفته شود که ارزش اقتصادی آن نیز پررنگ باشد همچنین قوانین باید از آن پشتیبانی کند.به نظر من یکی از مشکلات کلیدی که به این ناهماهنگی‌ها دامن می‌زند قوانین بسیار متحجرانه و غیر‌واقعی در مالکیت بر زمین است. ما قوانین مطلق مالکیت بر زمین داریم که خودش یکی از دردسرهای بزرگ است.قیمت زمین در تهران در یک بازه یک ساله 95 تا 96 حدود 105 درصد رشد کرد. بنابراین باغ نگه داشتن در این شرایط واقعا بی‌معناست. باید باغ را از فضای مال بازی و ساخت و ساز بیرون کشید.

این کارشناس شهری ادامه داد: بر اساس این مصوبه در باغ‌های بالای 5 هزار متر، امکان اشغال 10 درصد وجود دارد و عملا برای صاحب آن صرفه اقتصادی نخواهد داشت. یا باید بتواند این خانه‌ها را برابر باقیمت برج‌های همسایه آن بفروشد یا اینکه کاربری دیگری برای آن تعریف و تبدیل به پارک‌ها و فضای عمومی کنند. در مجموع قوانین بایدبه سمتی برودکه مال‌سازی را متوقف کرده و صاحبان باغ را به نگهداری از باغ‌هایشان ترغیب کند که این به معجزه شبیه است. بسیاری از سازمان‌ها و مال بازها این باغ‌ها را به امید برج‌سازی خریداری کرده‌اند و حالا با بن بست مواجه شده‌اند.به هیچ عنوان نمی‌توان این افراد را به نگهداری باغ ترغیب کرد پس شروع می‌کنند به فشار آوردن. 62 باغی که بعد از عید مجوز ساخت گرفتند اغلب نیز مربوط به سازمان‌ها و صاحبان سرمایه‌های بزرگ بودند و بسیاری از آنها پشتوانه صاحبان قدرت را داشتند. این موضوع نشان می‌دهد که اجرای مصوبه خانه باغ اصلا آسان نیست و شورای شهر تهران یک چالش بزرگ پیش رو دارد.

او با بیان اینکه بهترین راه‌حل این موضوع این است که ابتدا باید قوانین مالکیت بر زمین را عادلانه کرده و به زبان روز دنیا نزدیک کنیم، گفت: شهرداری باید آنچنان خودش را از وابستگی به درآمد فروش تراکم بی‌نیاز کند که به راحتی بتواند با متخلفان برخورد کند. بخش بسیاربزرگی از ثروتمندان ایران از دوره‌های گذشته تاکنون ثروت خود را از زمین بازی به دست آورده‌اند. امروز باید بتوان قوانین و سیستم‌هایی را تعریف کرد که نگهدارنده ارزش  فضاهای شهری شامل فضاهای تاریخی، میادین و باغ‌ها باشد. متاسفانه در سال‌های گذشته حتی فضاهای عمومی هم از گزند برج‌سازان مصون نماند و پارک‌های زیادی داشتیم که در آنها برج ساخته شد.ساخت برج‌ها و پارکینگ‌هایی که تا 5 طبقه زیر آن ساخته می‌شود شریان‌های حیاتی قنات‌ها و اکوسیستم شهر را بر هم می‌زند و تهران را با خطرات جدی مواجه می‌کند.

سادات‌نیا با اشاره به اینکه اعضای شورای شهر با نیت خیر این مصوبه را تصویب کرده‌اند اما حسن نیت کافی نیست، ‌گفت: اجرای این مصوبه نیاز به شناخت درست از مسائل، فرهنگ‌سازی، نیروی اقدام با قدرت و خردمندی که توانایی اقناع مردم را داشته باشد؛ دارد.این مساله بسیار پیچیده است و امیدوارم این مصوبه بتواند برای شهر ونجات باغ‌های شهر مفید واقع شود.

  تعریف ظرفیت‌های اقتصادی برای باغ‌ها

زهرا نژاد‌بهرام، عضو کمیسیون معماری وشهرسازی شورای شهر نیز در گفت‌وگو با «تعادل» در پاسخ به اینکه آیا مصوبه خانه باغ نیاز به الزاماتی دارد یا خیر، ‌گفت: این مصوبه اکنون کامل است و تمام الزامات آن دیده شده و در شورای عالی شهرسازی و معماری در دست بررسی است. شاید بتوان گفت مهم‌ترین الزام مصوبه خانه باغ این است که مصوبه برج باغ‌ها که پیوست سوم طرح جامع است از سوی شورای علی شهرسازی و معماری لغو شود تا این مصوبه قابلیت اجرایی پیدا کند. او با بیان اینکه هر چند این مصوبه هنوز از سوی شورای عالی شهرسازی ابلاغ نشده است اما آن را اجرایی کرده‌ایم و در این مدت اجازه ساخت برج باغ به هیچ‌کس داده نشده است. همانطور که عنوان شد بسیاری از صاحبان باغ‌ها حاضر نیستند با سطح اشغال 15 یا 10 درصد اقدام به ساخت و ساز کنند و این موضوع ممکن است باعث شودتا مصوبه خانه باغ با شکست مواجه شود.

نژادبهرام در این باره گفت: شورای شهر باید تصمیم خود را می‌گرفت یا باید درجهت حفظ باغ‌های شهر تهران حرکت کند یا در جهت تخریب باغ‌ها .رویکرد شورای پنجم حفظ باغ‌های شهر است. تنها راهی که می‌شد باغ‌ها را حفظ کرد عدم اجازه ساخت برج و تعیین کاربری جدید در باغ‌ها بود. این بود که بعد از انجام کارشناسی‌های بسیار مصوبه خانه باغ را تهیه و تصویب کردیم.

او ادامه داد: دراین مصوبه باغ را به شکل زمین در نظرگرفتیم که در آن درخت هم وجود دارد. وقتی به باغ به عنوان زمین نگاه کنیم قطعا اولویت اصلی آن مسکونی خواهد بود اما زمانی که به باغ به عنوان یک ظرفیت اقتصادی نگاه کنیم در حفظ آن کوشا خواهیم شد. در لایحه خانه باغ انواع و اقسام کاربری‌های احتمالی در باغ در نظر گرفته شده است.تالار، مرکز فرهنگی، سینما و هر چیزی که بتوان در محدوده 10 تا 15 درصد از آن بهره اقتصادی هم برد. ما علاوه بر نگاه سلبی نگاه ایجابی هم داشته‌ایم زیرا اگر نگاه ما فقط سلبی بود اتفاقی که در اوایل انقلاب افتاد تکرارمی شد که بسیاری از باغ‌ها خشک شدندتا تبدیل به زمین برای فروش شوند. بنابراین تلاش ما بر این بود که ظرفیت اقتصادی برای باغ‌ها در نظر بگیریم. این را هم باید درنظر داشت کسی که می‌خواهد در باغ زندگی کند باید هزینه آن را نیز بپردازد.

برش

  پویا علاء‌الدینی، استادیار دانشگاه تهران: طی سال‌های گذشته اکثر باغ‌های شمال شهرتهران را از دست داده‌ایم و تبدیل به برج شده‌اند.قیمت زمین‌های این منطقه نیز به دلیل اینکه امکان ساخت برج در آن وجود دارد به‌شدت افزایش یافته است. طبیعتا چنین مصوبه‌ای برای برخی به این معناست که مظلوم واقع شده‌اند و دیگر امکان درآمدزایی‌های بالا از طریق ساخت برج و ساختمان‌های بلندمرتبه را ندارند. بنابراین ممکن است تلاش کنند تا با استفاده از ابزار فشار مصوبه را ملغی کرده یا به هرطریقی آن را دور بزنند. اگر فرض کنیم برای این افراد مهم نیست که پول‌های خود را از دست می‌دهند دراین صورت مصوبه می‌تواند اثر مثبت داشته باشد اما اجرایی کردن آن به راحتی ممکن نیست وحتی امکان دارد صاحبان باغ‌ها برای اینکه بتوانند حداکثر استفاده را از باغ ببرند کم‌کم شروع به خشک کردن آن کنند

  سعید سادات‌نیا، کارشناس شهری : ابتدا باید قوانین مالکیت بر زمین را عادلانه کرده و به زبان روز دنیا نزدیک کنیم، شهرداری باید آنچنان خودش را از وابستگی به درآمد فروش تراکم بی‌نیاز کند که به راحتی بتواند با متخلفان برخورد کند. بخش بسیاربزرگی از ثروتمندان ایران از دوره‌های گذشته تاکنون ثروت خود را از زمین بازی به دست آورده‌اند. امروز باید بتوان قوانین و سیستم‌هایی را تعریف کرد که نگهدارنده ارزش‌های فضاهای شهری شامل فضاهای تاریخی، میادین و باغ‌ها باشد. متاسفانه در سال‌های گذشته حتی فضاهای عمومی هم از گزند برج‌سازان مصون نماند و پارک‌های زیادی داشتیم که در آنها برج ساخته شد.ساخت برج‌ها و پارکینگ‌هایی که تا 5 طبقه زیر آن ساخته می‌شود شریان‌های حیاتی قنات‌ها و اکوسیستم شهر را بر هم می‌زند و تهران را با خطرات جدی مواجه می‌کند