طبقه متوسط دلزده از وعدههای انتخاباتی
گروه جهان| سمانه قربانی|
الکسیس سپیراس سیاستمدار چپگرای رادیکالی است که پیروزیاش در انتخابات 2015 یونان بسیاری را شوکه کرد. او با وعده پایان دادن به سیاستهای ریاضت اقتصادی و بحران بدهی این کشور روی کار آمد. سیپراس حتی تهدید کرده بود در صورتی که طلبکاران اروپایی با طرحهای او مخالفت کنند، یونان را از اتحادیه اروپا خارج خواهد کرد. او اما در دوره نخستوزیریاش به یک سیاستمدار عملگرا تبدیل شد که بیشتر وعدههای انقلابیاش را کنار گذاشت. حالا که قرار شده مردم یونان بار دیگر پای صندوقهای رای بروند، نظرسنجیها از نارضایتی طبقه متوسط از او حکایت دارند.
نشریه فایننشالتایمز نوشته، سپیراس پس از شکست در انتخابات پارلمانی اروپا درخواست انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام را مطرح کرده که مورد موافقت رییسجمهوری این کشور قرار گرفته است. اما اگر نظرسنجیها درست باشد، نخستوزیر فعلی بزودی به پایان کار خود میرسد چرا که همهچیز از شکست حزب «سیریزا» در انتخابات عمومی ماه آینده خبر میدهد. پیشبینیها حاکی از این است که مردم یونان بهویژه طبقه متوسط سرخورده از وعدههای انتخاباتی سپیراس، او را در انتخابات پیشرو تنها خواهند گذاشت.
رقابتهای انتخاباتی در یونان در شرایطی از سهشنبه کلید خورده که نظرسنجیها نشان میدهد حزب حاکم سیریزا با حدود 9.5درصد اختلاف از حزب مخالف محافظهکار «دموکراسی نوین» به رهبری «کریاکوس میستوتاکیس» عقب است. این دقیقا همان تفاوتی است که در نظرسنجیهای پیش از انتخابات پارلمانی عنوان شده بود و باعث شد تا حزب سیریزا در رایگیری ماه مه میدان را به حریف واگذار کند.
سیپراس در توضیح تصمیم خود مبنی بر برگزاری انتخابات زودهنگام گفته کشورش تازه از یک بحران اقتصادی سخت خارج شده و به ثبات نیاز دارد، نه یک دوره مبارزات انتخاباتی بلندمدت. فایننشالتایمز نوشته: یونانیان طبقه متوسط که بهشدت از مالیاتهای سنگین گلهمند هستند و زندگیشان تحت تاثیر سیاستهای ریاضت اقتصادی قرار گرفته است دیگر به وعدههای بهبود اقتصادی سیپراس باور ندارند و گروه گروه حزب آقای نخستوزیر را رها میکنند. سپیراس اما امید داشت بتواند تا ماه اکتبر به اولین رهبر یونانی تبدیل شود که توانسته در دو دهه گذشته یک دوره چهارساله کامل را به پایان برساند.
آریس هاتزیس استاد حقوق دانشگاه آتن و مفسر سیاسی میگوید: «سپیراس نمیتواند پیروز انتخابات باشد. او در نظرسنجیها خیلی عقب است و نمیتواند در عرض 4 هفته این فاصله را جبران کند.»
سپیراس به عنوان نخستوزیر یونان سخنرانیهای آتشین خود را کنار گذاشت و رویکرد یک سیاستمدار عملگرا را در پیش گرفت. او در این مدت ثابت کرده که سیاستمداری مصلحتگرا و زیرک است. سپیراس رفراندومی که در آن رایدهندگان از در پیش گرفتن مواضع سختگیرانه در برابر اروپا حمایت کردند را لغو کرد و سیاستهای مالی «واروفاکیس یانیس» وزیر دارایی تکروی خود را که از سوی اتحادیه اروپا و صندوق بینالمللی پول بهشدت محکوم شده بود را رد کرد.
در نتیجه سیاستهای او بود که یونان سرانجام اوت سال گذشته اعلام کرد بستههای کمکی بانک مرکزی اتحادیه اروپا پایان یافته و این کشور با پشت سر گذاشتن بحران اقتصادی، فصل جدیدی را آغاز کرده است. یونان سال گذشته از پایان برنامه نجات مالی 86 میلیارد دلاری خبر داد که از سال 2010 ادامه داشت.
نخستوزیر 44 ساله یونان همچنین با «زوران زائف»، نخستوزیر مقدونیه، بر سر تغییر نام همسایه شمالی کشورش به توافق رسید، اقدامی که از سوی جامعه بینالمللی تحسین شد. گرچه در همان زمان نیز کریاکوس میتسوتاکیس رقیب محافظهکار سیپراس، این توافق را توافقی بد توصیف کرده و گفت: «قبول زبان و ملیت مقدونیهای یک عقبنشینی ملی غیرقابلپذیرش است.» در پی این توافق زائف همسایه شمالی یونان را «مقدونیه شمالی» نامید و به اختلاف 28 سالهای پایان داد که تهدیدی جدی برای ثبات بالکان غربی به شمار میرفت.
الکسیس سیپراس با وجود موفقیت در مساله مقدونیه شمالی، بهدلیل ناتوانی حزبش (سیریزا) در پایان دادن به چالش موسوم به «دیاپلوکی» بسیاری را در داخل ناراضی کرد و این مساله خشم بسیاری از خانوادهها را برانگیخت. دیاپلوکی شبکهای در هم پیچیده از روابط میان کسبوکارها، دولت و رسانه است که در دولتهای پیشین شکل گرفته و در نظر بسیاری از یونانیها نماد فساد در این کشور است که باعث میشود تا بسیاری از سرمایهگذاران خارجی رغبتی بر سرمایهگذاری در این کشور نداشته باشند.
مالک یک شرکت بزرگ یونانی در این باره به فایننشالتایمز میگوید: «در دوره زمامداری سیریزا هیچ چیزی تغییر نکرد. تنها چیزی که اتفاق افتاد این بود که گروهی از افراد که قبلا در دیاپلوکی بودند جایگزین گروه دیگری شدند. یک رژیم فاسد جایگزین رپیم فاسد دیگری شد.» آنچه تلخی شکست در انتخابات را برای حزب سیریزا دوچندان میکند این است که توانسته یک ثبات سیاسی را در یونان ایجاد کند اما این موفقیت چندان مورد توجه قرار نگرفته است. انتخابات زودهنگام هفتم ماه جولای در شرایطی برگزار میشود که حزب مخالف محافظهکار «دموکراسی نوین» موفق شد تا با کسب 33.5درصد آرا حزب سیریزا را که تنها ۲۰ درصد آرا را به دست آورده بود، شکست دهد. سیپراس گفته بود که انتخابات پارلمان اروپایی در واقع رای اعتمادی به دولت اوست و اگر در این انتخابات شکست بخورد انتخابات زودهنگام اعلام میکند.