رونق بخشیدن به ۵۰۰ معدن کوچک در دستور کار قرار گرفت
ایران با حدود ۵ هزار و ۸۰۰ معدن فعال و اشتغال حدود ۱۳۸ هزار نفر و دارا بودن ۶۸ نوع ماده معدنی، ۳۷ بیلیون تن ذخایر کشف شده و ۵۷ بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان جای گرفته است.
ارزش ذخایر معدنی شناسایی شده کشورمان که ۳ درصد ذخایر مواد معدنی جهان را تشکیل می‌دهد حدود ۷۷۰ میلیارد دلار برآورد شده است که با استفاده بهینه از این صنعت خدادادی می‌توان رونق را به بخش صنعت و تولید کشور برگردانیم؛ اما باید دید چه عواملی به ویژه در چند سال اخیر مانع از سرمایه‌گذاری در معادن شده است؟
به گفته کارشناسان، آثار مخرب تحریم‌ها، نبود امنیت سرمایه‌گذاری، افزایش یک‌باره و پیش‌بینی نشده هزینه‌های تولید، افزایش دستمزدها و ضرورت اعمال آنها از طرف کارفرما و ضرورت اصلاح قانون معادن جز موانع سرمایه‌گذاری و رونق در بخش معدن است. همچنین امر اکتشاف منابع معدنی در کشور به دلیل در اولویت قرار نگرفتن و عدم توجه سیاست‌گذاران دچار آشفتگی و عقب‌ماندگی نگران‌کننده‌ای است. از طرفی به دلیل فقدان نقشه راه و برنامه راهبردی این حوزه شاهد برخی موازی‌کاری و تداخل وظایف بوده و نهادهای دخیل در امر اکتشاف نتوانسته‌اند به‌صورت زنجیروار نسبت به انجام وظایف خود در هر مرحله‌ای اقدام کنند و همین مساله جذابیت سرمایه‌گذاری و ورود بخش خصوصی داخلی و خارجی را برای انجام اکتشاف تفصیلی کاهش داده است.
اکتشافات تفصیلی و عمیق معدنی مغفول مانده است
خداداد غریب‌پور، مدیرعامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران گفت: مهم‌ترین اصل در نقشه راه معدن، اکتشاف و معرفی پهنه‌های جدید معدنی است که این موضوع می‌تواند رونق را به این چرخه برگرداند. غریب پور افزود: رشد و توسعه بخش معدن و صنایع معدنی به دلیل مغفول ماندن این بخش، مستلزم توجه جدی به امر اکتشاف به‌ویژه اکتشافات تفصیلی و عمیق است. اکتشاف به عنوان اولین حلقه از زنجیره ارزش مواد معدنی و فلزی محسوب می‌شود و نیازمند تحولات اساسی در تأمین مالی، اصلاح ساختار‌ها و تخصیص بودجه متناسب با نیاز‌های کشور است. مدیرعامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران درباره موانع رونق بخش معدن گفت: به علت اینکه عرصه‌های معدنی کشور اغلب در اراضی ملی هستند، همکاری با مجموعه محیط زیست و منابع طبیعی برای رفع موانع بهره‌برداری یکی از اصلی‌ترین قدم‌ها است تا با بررسی‌ها و ایجاد پهنه‌های جدید به فکر اکتشافات عمیق باشیم.
به ذخایر پنهانی معدنی کشور دست پیدا نکرده‌ایم
عباس گل‌محمدی، معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی می‌گوید: خیلی از ذخایر پنهان معدنی کشور در لایه‌های نیمه عمیق و عمیق زمین است که دستیابی به آن نیاز به فناوری و دانش روز دارد؛ البته کارها و تحقیقات خوبی در ارتباط با این موضوع انجام شده، اما متاسفانه آن طور که باید در اکتشافات عمیق خوب پیش نرفته‌ایم.
گل‌محمدی افزود: ایران دارای تنوع زیادی در معادن و فرآورده‌های معدنی است و این موضوع می‌طلبد تا اهداف مورد نظر در نقشه راه معادن کشور، مورد توجه مسوولان قرار گیرد، چراکه تاکنون در این عرصه همزمان با رشد فناوری‌های دنیا پیش نرفته‌ایم .
معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی تصریح کرد: با همت بخش خصوصی و ورود فناوری‌های لازم برای اکتشاف و استخراج مناسب مواد معدنی می‌توان خیلی راحت در این مسیر پیشروی کرد، چرا که بودجه مناسبی برای اکتشاف و استخراج مواد معدنی از سوی دولت به این بخش تخصیص نیافته است.
