تاکید بانک مرکزی بر هماهنگی عوامل بازار متشکل ارزی

گروه بانک و بیمه|محسن شمشیری|

 به‌دنبال مباحث مطرح شده در جلسه مدیران بازار متشکل ارزی و صرافی‌ها، عصر شنبه 25 خرداد، جلسه ارزی رییس کل بانک مرکزی با کارشناسان و مدیران ارزی بانک مرکزی و بازار متشکل ارزی برگزار شد و کارشناسان و مدیران ارزی بانک مرکزی و بازار متشکل ارزی در دفتر رییس کل بانک مرکزی موضوعات مطرح شده را مورد بحث و تصمیم‌گیری قرار دادند.  به گزارش تعادل، همتی رییس کل بانک مرکزی در این جلسه بر هماهنگی کامل بین عوامل مختلف مرتبط با بازار قبل از عملیاتی شدن آن تاکید کرد. طبق آخرین اعلام مسوولان، قرار است بازار متشکل ارزی تا پایان خردادماه اجرایی شود.  از سوی دیگر، روز شنبه 25 خرداد 98 نرخ لحظه‌ای دلار در سامانه سنا به 12950 تومان و نرخ یورو به 14850 تومان رسید. همچنین براساس نرخ میانگین سامانه سنا در روز پنج شنبه نرخ دلار 12990، یورو 14815، درهم 3598، یوآن 1971، پوند 16571، لیر ترکیه 2389 تومان اعلام شد. در صرافی‌های ملی و مجاز بانکی نیز یورو با قیمت خرید 14750 و فروش 14850 و دلاربا قیمت خرید 12850 و فروش 12950 معامله می‌شود. در بازار آزاد و معاملات نقدی نیز نرخ دلار به 13530 تومان رسید.

همچنین در بازار طلا، به دنبال افزایش اونس جهانی در روزهای اخیر، قیمت طلا در روز شنبه نیز به هر اونس 1342 دلار رسید و در نتیجه به دنبال افزایش قیمت دلار در بازار  آزاد به حدود 13530 تومان، قیمت طلا و سکه نیز افزایش یافته و مظنه یک مثقال طلای 17 عیار یا آب‌شده به 1 میلیون و 872 هزار تومان، یک گرم طلای18عیار 432 هزار، سکه تمام طرح جدید 4 میلیون و 705 هزار تومان، سکه طرح قدیم بهار آزادی 4 میلیون و 550 هزار، نیم سکه 2 میلیون و 500 هزار، ربع سکه 1 میلیون و 700 هزار تومان معامله شد.

  دلار افزایشی و یورو کاهشی شد

بانک‌ها قیمت خرید دلار را نسبت به هفته گذشته افزایش و قیمت یورو و پوند را کاهش دادند و این در حالی است که قیمت دلار و یورو در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی با افزایش ۵۰ تومانی روبرو بوده است. قیمت خرید دلار در بانک‌ها که روز چهارشنبه هفته گذشته ۱۲ هزار و ۵۲۸ تومان بود، به ۱۲ هزار و ۵۷۶ تومان رسیده است. اما قیمت خرید یورو نسبت به هفته گذشته با کاهش همراه شد و شعب ارزی بانک‌ها هر یورو را ۱۴ هزار و ۱۰۴ تومان می‌خرند که قیمت این ارز نیز حدود ۲۰۰ تومان کاهش یافته است. هر پوند انگلیس نیز در شعب ارزی بانک‌ها به قیمت ۱۵ هزار و ۸۵۱ تومان خریداری می‌شود.

قیمت ارز مسافرتی در بانک‌ها همچنان از قیمت فروش آن در بازار بالاتر است؛ بطوری که قیمت فروش ارز مسافرتی در بانک‌ها ۱۴ هزار و ۸۱۳ تومان اعلام شده که با احتساب کارمزد به حدود ۱۵ هزار و ۱۰۰ تومان می‌رسد.

اما صرافی‌های مجاز بانک مرکزی قیمت دلار را نسبت به هفته گذشته ۵۰ تومان افزایش دادند؛ بطوری که قیمت خرید دلار در این صرافی‌ها ۱۲ هزار و ۸۵۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۲ هزار و ۹۵۰ تومان است. این صرافی‌ها همچنین، هر یورو را به قیمت ۱۴ هزار و ۷۵۰ تومان می‌خرند و ۱۴ هزار و ۸۵۰ تومان می‌فروشند که این نرخ‌ها نیز نسبت به هفته گذشته ۵۰ تومان افزایش داشته است.

کارشناسان می‌گویند که روز پنج‌شنبه شاخص ارزی ۵۰۰ تومان افزایش را تجربه کرد و به بهای ۱۳ هزار و ۵۵۰ تومان رسید. دلار که تا روز چهارشنبه روند منفی داشت، با رشد روز آخر توانست بازدهی هفتگی خود را به ۱.۹ درصد برساند.

تحلیلگران عموما دو نگاه را برای توضیح اتفاقات هفته گذشته به‌کار برده‌اند: اولین نگاه نوسانات کاهشی و جهش روز پنج‌شنبه را از زاویه دید انتظارات بررسی می‌کند و نگاه دوم، بیشتر نوسانات خردادماهی را با استفاده از عوامل بنیادین به تحلیل نشست.  انتظارات کاهشی از نگاه اول بیشتر به واسطه سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران شکل گرفته بود، حال آنکه از نگاه گروه دوم، تراز تجاری مثبت عامل بنیادی کاهش قیمت‌های خردادماهی بود. هفته گذشته سرنوشت سکه نیز به دلار گره خورده بود؛ به این ترتیب، در هفته‌ای که سکه در روز یک‌شنبه آن به کمترین قیمت در سال ۹۸ رسیده بود، پایان افزایشی رقم خورد که بازدهی هفتگی را نیز با رشد ۲.۶ درصدی مواجه کرد. عامل این افزایش رشد دلار در روز پنج شنبه بود که فلز گران بهای داخلی سکه را نیز به قیمت ۴ میلیون و ۶۸۰ هزار تومان رساند.

  بازگشت به نرخ ابتدای سال

با وجود رفت و برگشت قیمت ارز در بازار آزاد، در نهایت نرخ ارز در محدوده ابتدای سال قرار گرفته است.

به عبارت دیگر، رشد اخیر بازار سهام به‌صورت واقعی (دلاری) نیز به میزان متناظری حاصل شده است. در همین حال، همگام با افت ارز در بازار آزاد، از تب وتاب تقاضا در بورس کالا کاسته شده و نرخ محصولات مهم شرکت‌های بورسی نظیر فولاد و مس روند کاهشی داشته است که در ترسیم چشم‌انداز آتی درآمد بنگاه‌های بزرگ موثر است. تلاقی آرامش ارزی و رشد اخیر تا حد زیادی منجر به نزدیک شدن کلیت بورس به ارزش ذاتی شده است؛ وضعیتی که ادامه رشد معنادار بازار سهام در سطح شاخص کل از محدوده کنونی را منوط به تغییراتی در سطح متغیرهای کلان نظیر قیمت‌های جهانی و نرخ ارز می‌کند.

  200 دلار 7000 تومانی برای سفر حج

 از سوی دیگر، رییس سازمان حج و زیارت با اشاره به اینکه ارز تخصیصی برای قیمت‌گذاری حج ۹۸ بالغ بر ۷۰ هزار ریال است، گفت: میزان ارز همراه زائران ایرانی حج تمتع ۲۰۰ دلار تعیین شد.

علی‌رضا رشیدیان اظهار داشت: دولت برای قیمت‌گذاری حج امسال ارز ۷۰ هزار ریالی را مبنا قرار داده است. ارز همراه زائران حج امسال نیز ۲۰۰ دلار تعیین شد که با توجه به هماهنگی صورت گرفته با بانک عامل قبل از سفر در اختیار زائران قرار خواهد گرفت.

  کاهش نوسان ارزی در سال ۹۸

 از سوی دیگر، علی صالح‌آبادی کارشناس بانکی سال ۹۸ را سال کاهش نوسانات و ثبات بازار ارز پیش‌بینی کرد.

وی درباره تحلیل وضعیت بازار ارز کشور، اظهار داشت: از آنجایی که بازار ارز سال ۹۷ را با نوسان و جهش قیمتی پشت سر گذاشت، پیش‌بینی من از این بازار در سال جاری، بازاری با نوسان کمتر و به دور از هیجانات لحظه‌ای است. نکته دوم بحث خروج امریکا از برجام بود که به دلیل اینکه اقدامی غیرمنتظره و کمتر پیش بینی شده بود، موجب شوک در بازار و برهم خوردن جو روانی حاکم بود که خوشبختانه این شرایط پشت سر گذاشته شد. وی با تاکید بر اینکه با گذشت این دوره، سیاست‌های ارزی متناسب با این شرایط تدوین شد، ادامه داد: البته باید به این نکته هم توجه داشت که ۹۷ سالی بود که بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها در حال تهیه و تنظیم بود که خود موجب بلاتکلیفی در بازار شده بود. از آنجایی که روند به سمت عرضه کمتر، کنترل تقاضا و همچنین ممنوعیت برخی کالاها بود باید بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های جدید متناسب با این شرایط تدوین می‌شد که هم‌زمان‌بر بود و هم به دلیل عدم شفافیت مقررات، سوالات و ابهامات متعددی ایجاد شده بود که به مرور زمان رفع شد.

وی با تاکید بر اهمیت اتصال سامانه‌ها در کشور، گفت: اتفاق دیگری که سال گذشته رخ داد و در سال جدید شاهد نتایج آن هستیم، اتصال سامانه‌های بانک مرکزی، گمرک، سازمان توسعه تجارت و ... به یکدیگر است که موجب یکپارچگی این سامانه‌ها شد. لزوم بازگشت ارز حاصل از صادرات یکی دیگر از اقدامات بسیار خوب در سال ۹۷ است، زیرا اگر صادرکننده‌ای ارز حاصل از صادرات خود را بازنگرداند، مشمول برخی مقررات می‌شود و در صورت ادامه این روند، به مراجع قضایی معرفی خواهد شد.

صالح آبادی با تاکید بر اینکه در نهایت تمام این اتفاق‌ها موجب نظم دهی عرضه ارز غیر نفتی می‌شود، گفت: همانطور که پیش از این هم گفته شده بود، به دلیل اینکه میزان صادرات غیر نفتی کشور معادل میزان واردات کشور است البته با حذف واردات برخی کالاهای لوکس که خیلی ضرورتی ندارد و ممنوع اعلام شده، با صادرات غیرنفتی کل واردات کشور تامین می‌شود و مشکلی از این جهت وجود ندارد. این عضو شورای فقهی بانک مرکزی، تقویت بخش ریالی سیستم بانکی را دیگر عامل مهم در ایجاد ثبات در بازار ارز، عنوان کرد و افزود: اتفاق دیگری که به نظر من سال گذشته رخ داد و مهم بود تعیین تکلیف برخی موارد و بخشنامه‌ها در حوزه ریالی سیستم بانکی بود. به عنوان مثال در گذشته چک‌های تضمینی بانک‌ها با شرایط و قوانین متفاوتی دست به دست می‌چرخید، اما در حال حاضر غیر قابل انتقال است و این چک‌ها که ابزار و عاملی برای پولشویی بود سر و سامان یافته است.

به گفته وی، با این اقدامات چرخش پول در کشور تا حدودی منظم و باعث شد افرادی که با استفاده از ریال باعث ایجاد نوسان در بازار ارز بودند تا حدودی سروسامان یابد. صالح آبادی افزود: همچنین به نظر من اتفاقی که سال گذشته رخ داد اتصال سامانه سنا و کد ملی در صرافی‌ها بود زیرا پیش از اینکه این اتصال نبود محدودیتی برای خرید وجود نداشت، اما با اتصال این دو سامانه به یکدیگر هر فرد با یک کد ملی تنها امکان خرید ۲۰۰۰ دلار اسکناس را دارد و علاوه بر این سپرده‌گذاری ارزی در بانک‌ها تسهیل شد که به نظرم این اقدام هم در سر و سامان یافتن بازار ارز مفید بود.

وی شفافیت و تعیین تکلیف نقش صرافان را یکی دیگر از موارد مهم در جلوگیری از تنش در بازار ارز و ایجاد ثبات عنوان کرد و ادامه داد: نقش صرافی‌ها در سال گذشته تا حدودی مبهم بود، اما اکنون وظیفه و نقش آن در بازار و اقتصاد کشور شفاف مشخص شده است. به نظر من سال گذشته سالی بود که تمامی این اتفاق‌ها رخ داد و با نظم و انتظام یافتن بازار ارز فعالیت صرافان اتفاق افتاده و تحلیل من این است که امسال سال ثبات است، مگر اینکه اتفاقی خارج از کنترل رخ دهد که اثرات واقعی غیر قابل پیش بینی داشته باشد زیرا همانطور که اخیراً شاهد بودیم با تحریم شرکت‌های پتروشیمی نه ‌تنها تاثیر منفی در بازار ارز نداشت بلکه روند کاهشی بازار نیز ادامه داشت.

صالح‌آبادی بر تاثیر تشکیل بازار متشکل ارزی نیز تاکید کرد و گفت: نکته دیگر اینکه با آغاز به کار بازار متشکل ارزی به دلیل نزدیکی به نرخ سنا و تعادل در عرضه و تقاضا، بطور حتم با ثبات و کاهش نوسانات مواجه خواهیم بود.