«فتح‌آباد» نگینی در دل کویر

۱۳۹۸/۰۳/۲۷ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۴۶۶۷۷
«فتح‌آباد» نگینی در دل کویر

زمانی که وارد می‌شوید، در مقابل خود حوضی بزرگ و مستطیلی شکل به ابعاد 60 متر در 6 متر می‌بینید که انعکاس عمارت اصلی در مقابل آن بر شکوه و جلال ساختمان و باغ می‌افزاید. ساختمان (کوشک) اصلی در انتهای شمالی باغ واقع شده و دو طبقه دارد. این ساختمان با طاق نماها در دو طرف عمارت و اتاق‌های سه دری و پنج دری، در میان مجموعه باغ خودنمایی می‌کند. ساختمان اصلی با مصالح خشت خام و ملات گل ساخته شده است و روی آن را با لایه‌ای از گچ پوشانده‌اند. فضاهای درونی نیز از گچ‌کاری‌های زیبا بی‌بهره نبوده است و استادکاران با مهارت خاص خود سطوح دیوارها، پیشانی ورودی‌ها، قوس‌ها و پیرامون بخاری‌ها را به شکلی تماشایی تزیین کرده‌اند. اتاق‌های این کوشک تاریخی این باغ نیز به سبک اتاق‌های سنتی قاجاری تزیین و به شکل زیبایی نورپردازی شده که معروف‌ترین اتاق آن، اتاق شاه‌نشین است. بر بالای سر در ورودی عمارت اصلی، روزنه‌های مدوری دیده می‌شود که در گذشته ذره‌بین‌های قوسی درون آن کار گذاشته بودند تا نور چراغ‌های بادی را شب‌ها در جلوخانِ بنا منعکس کنند، روی سر در آن نیز کتیبه‌ای گچی دیده می‌شود که با خط زیبای نستعلیق آیه «بسم‌الله الرحمن الرحیم» و «نصرمن‌الله و فتح قریب» روی آن نقش بسته است. در کنار آن تاریخ 1310 ه.ق نیز نوشته شده که به احتمال زیاد در این تاریخ ساختمان مورد بازسازی قرار گرفته است. عبور آب قنات از وسط این باغ مجلل و وجود عمارت‌های چهار فصل و عمارت مرکزی و برج و بارو از این باغ مکانی زیبا و مفرح ساخته است. این باغ همان «باغ فتح آباد» کرمان است. کرمان یکی از استان‌های پهناور جنوب شرقی ایران است که جاذبه‌های تاریخی بسیاری را در خود جای داده است، به‌گونه‌ای‌که این استان را جزو ۵ شهر تاریخی قرار داده است. برخی جاذبه‌های گردشگری دیار کریمان همچون کویر لوت، کلوت‌های شهداد، باغ شاهزاده، بازار تاریخی، ارگ بم، ارگ راین و... شهره جهانی دارند، اما در این میان جاذبه‌های تاریخی در خطه هستند که تا چندی پیش کمتر بین مردم شناخته شده بودند؛ از جمله آنها می‌توان به باغ و عمارت فتح‌آباد در شهر کرمان اشاره کرد که با نام صاحب قدیمی آن به نام باغ بیگلر بیگی نیز شناخته می‌شود. این باغ امروز همچون نگینی در میان کویر می‌درخشد. باغی که در اصل در منطقه اختیارآباد کرمان و 25 کیلومتری مرکز شهر کرمان واقع شده است. باغ فتح آباد در زمان خود رونق و شکوه فراوانی داشت و سبک ساخت آن، بعدها الگویی برای ساخت مجموعه جهانی باغ شاهزاده ماهان شد؛ اما بی‌توجهی‌ها به فتح‌آباد باعث شد تا نتواند آن شهرتی که شایسته‌اش بود را به دست آورد و برای سال‌های طولانی زیر سایه باغ شاهزاده ماهان باقی ماند و رفته رفته به فراموشی سپرده شد و به ویرانه‌ای تبدیل شد. باغ فتح‌آباد که قدمت آن به دوره قاجار باز‌می‌گردد، سرنوشتی تلخ داشت بطوری‌که فضای اطراف باغ به دلیل خشک شدن قنات‌های منطقه از بین رفت و زمین‌های مشرف به باغ به زمین کشاورزی به خصوص پسته کاری تبدیل شد و عمارت‌های اصلی بنا به ویرانه‌ای در حال تخریب تبدیل شد بود.پس از اجرای عملیات بازسازی، باغ فتح‌آباد ویران شده بود اما امروز به یکی از زیباترین باغ‌های ایران تبدیل شده است که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند و گوشه‌ای از تاریخ شهر کرمان را به تصویر می‌کشد. این اثر تاریخی و گران‌بها در تاریخ 12 بهمن‌ماه سال 1381 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است. باغ فتح آباد یکی از املاک وقفی استان کرمان به حساب می‌آید و به همین دلیل مدیریت آن زیرنظر اداره کل موقوفات و امور خیریه استان کرمان قرار دارد. چندیست زمزمه‌هایی مبنی بر رها کردن باغ فتح‌آباد و خشک شدن درختان آن به گوش می‌رسد. سجاد افشاری‌پور سرپرست موسسه بنیاد توسعه استان کرمان با تکذیب این ادعاها به ایسنا گفت: این باغ را به صورت امانت به بخش خصوصی واگذار کرده‌ایم. او افزود: یک نوع شمشاد در این باغ کاشته شده است با نام شمشاد ابلق است که برگ‌های آن زرد می‌شود، گفتنی است اینگونه گیاه بومی کرمان نیست و متاسفانه برخی دوستان وجود چنین برگ‌هایی در این باغ را به حساب خشک شدن و رها کردن این باغ می‌گذارند که به هیچ عنوان صحت ندارد. سرپرست موسسه بنیاد توسعه استان کرمان به تبیین هزینه‌های سازمان اوقاف برای این عمارت پرداخت و اظهار کرد: فقط حدود 6 میلیون تومان به منظور تهیه یک عدد صافی آب شیرین‌کن برای کاهش EC آب باغ خریداری کرده‌ایم تا آسیبی از این حیث به درختان این مجموعه وارد نشود.