بسترهای پیاده‌سازی رتبه‌بندی اعتباری

 یک کارشناس بازار سرمایه گفت: اتکای بازارهای مالی به موسسات رتبه‌بندی اعتباری در نتیجه ماهیت استقلال، حرفه‌ای‌گری، پژوهش مستمر، تلاش‌های سازگار و حفظ محرمانگی اطلاعات حاصل شده و اهمیت خدمات این موسسات به قدری است که با توجه به اهمیت استفاده از اطلاعات رتبه‌ اعتباری در تصمیمات سرمایه‌گذاری، بسیاری از بورس‌های اوراق بهادار دنیا، استفاده از خدمات رتبه‌بندی اعتباری را برای تمام اوراق غیردولتی اجباری کرده‌اند. محسنی افزود: فرایند رتبه‌بندی می‌تواند شامل تجزیه و تحلیل ریسک کسب وکار شامل جایگاه رقابتی در صنعت، تنوع خطوط محصول و سودآوری در مقایسه با شرکت‌های رقیب و همچنین ریسک مالی شامل ملاحظات حسابداری، انعطاف مالی، جریانات نقدی و ساختار سرمایه ‌باشدو این رتبه‌بندی‌ها توسط سرمایه‌گذاران، بانک‌ها و دولت‌ها به عنوان اطلاعات ورودی سرمایه‌گذاری، تسهیلات و تصمیمات مقرراتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

   تفاوت رتبه‌بندی و درجه‌بندی

وی سپس به بیان تفاوت‌های رتبه‌بندی و درجه‌بندی پرداخت و گفت: در رتبه‌بندی (Rating)، اساس کار، مقایسه موضوع رتبه‌بندی با معیار است اما در درجه‌بندی (Ranking)، مبنای کار، مقایسه موضوع درجه‌بندی با هم‌گروه‌ها است. محسنی در ادامه با تبیین مفهوم رتبه‌بندی اعتباری افزود: به اظهارنظر موسسه رتبه‌بندی راجع به احتمال ایفای به موقع تعهدات شخص حقوقی یا احتمال ایفای به موقع تعهدات ناشی از انتشار اوارق بهادار یا احتمال ایفای تعهد مالی خاص دیگر در موعد مقرر که از طریق بررسی نظام‌مند توانایی‌ها و تمایل متعهد یا متعهدین به ایفای تعهدات صورت می‌گیرد و منجر به اختصاص رتبه معین و از پیش تعریف شده می‌شود، رتبه‌بندی اعتباری گفته می‌شود. مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان سپس به مزایای رتبه‌بندی اعتباری پرداخت و اظهار کرد: کمک به تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری از طریق کاهش عدم تقارن اطلاعات و بهبود شفافیت بازار مالی، کمک به توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، کاهش هزینه‌های تأمین مالی، کاهش اتکای به تضامین و وثایق برای تأمین مالی، کمک به بهبود سلامت مالی و اعتباری، کمک به کاهش فساد مالی و کمک به تنظیم مقررات و نظارت بر بازارها و نهادهای مالی از جمله این مزایا خواهد بود . به گفته محسنی، یک گزارش رتبه‌بندی اعتباری استاندارد، سرفصل‌هایی همچون بررسی صنعت، ساختار و مدیریت، بازار و جایگاه رقابتی، قوانین و مقررات حاکم، تکنولوژی و چشم‌انداز آتی، سیستم‌ها و روش‌ها، وضعیت نیروی انسانی، توانایی سودآوری، توانایی ایجاد جریان نقد، کیفیت و نقدشوندگی دارایی‌ها، حمایت‌های بیرونی، ترکیب بدهی‌ها و ساختار سرمایه را پوشش می‌دهد .

محسنی در ادامه اظهارکرد: هم‌اکنون موسسات رتبه‌بندی در تمامی بازارهای نوظهور فعالیت داشته و در نزدیک به ۷۰ درصد این موارد از قوانین و مقررات برخوردارند. همچنین در کمتر از نیمی از بازارهای نوظهور، دریافت رتبه اعتباری به منظور انتشار اوراق بدهی شرکتی الزامی شده و در نیمی از بازارهای نوظهور استفاده از رتبه‌بندی‌های درخواست نشده مجاز شمرده شده است. وی افزود: در بیشتر بازارهای نوظهور، نظارت و گزارشگری رتبه‌بندی توسط موسسات رتبه‌بندی انجام می‌شود. ضمن اینکه دوره به روز رسانی رتبه‌ها معمولا شش ماهه یا یک سال یا در زمان رخداد تغییرات موثر خواهد بود و در برخی بازارهای نوظهور محدودیت‌هایی در زمینه حداقل رتبه مورد نیاز یا حداکثر میزان سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی وضع شده است.