تکان نفت از انهدام پهپاد امریکایی

گروه انرژی|

در پی افزایش تنش‌های خاورمیانه به دلیل ساقط شدن یک پهپاد تجسسی امریکا به دست نیروی نظامی ایران، قیمت نفت برنت روز پنج‌شنبه 4.5 درصد افزایش یافت و روز جمعه نیز با رشد 1.38 درصدی روبرو شد. نفت دیروز نخستین رشد هفتگی قیمت‌ها را در پنج هفته گذشته تجربه کرد. بامداد پنج‌شنبه ایران یک هواپیمای تجسسی بدون سرنشین امریکایی که وارد مرزهای هوایی این کشور شده بود را هدف حمله موشکی قرار داد و آن را سرنگون کرد.

روز پنج‌شنبه، شاخص جهانی نفت برنت پس از آنکه ایران یک هواپیمای بدون سرنشین امریکایی را سرنگون کرد و تنش‌های خاورمیانه افزایش یافت، 2 دلار و 79 سنت یا 4.5 درصد افزایش یافت و به 64 دلار و 61 سنت در هر بشکه رسید. برنت در پایان معاملات روز پنج‌شنبه کمی افت داشت، اما روز جمعه باز هم روند صعودی به خود گرفت و با 89 سنت یا 1.38 درصد افزایش، با 65 دلار و 34 سنت در هر بشکه معامله شد. شاخص جهانی نفت خام نخستین رشد هفتگی خود را در پنج هفته گذشته تجربه کرد.

شاخص نفت امریکا نیز روز جمعه 41 سنت یا 0.72 درصد نسبت به آخرین معاملات روز پنج‌شنبه رشد کرد و با 57 دلار و 48 سنت معامله شد. این شاخص نیز روز پنج‌شنبه به دنبال افزایش تنش‌ها در خاورمیانه 2 دلار 89 سنت یا 5.4 درصد رشد داشت و به 56 دلار و 65 سنت رسیده بود.

بامداد روز پنج‌شنبه یک هواپیمای بدون سرنشین ارتش ایالات متحده امریکا به مرز‌های سرزمینی ایران وارد شد و به دنبال نقض حریم هوایی ایران، این پهپاد مورد حمله موشکی سپاه قرار گرفت و منفجر شد. این ماجرا تنش‌های خاورمیانه و حوزه خلیج فارس را که در یک ماه اخیر نیز به دلیل مورد حمله قرار گرفتن چند نفتکش متشنج شده بود، شدت بخشید. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا روز پنج‌شنبه در واکنش به این اتفاق توییت کرد که ایران «اشتباه بزرگی» مرتکب شد.

جیسون گمل از موسسه «جفریز» بیان کرد: «قیمت‌های نفت به دلیل افزایش تنش‌ها در خاورمیانه و پس از آنکه ایران یک هواپیمای بدون سرنشین امریکا را که ایالات متحده ادعا می‌کند در آب‌های بین‌المللی بوده است، ساقط کرد، رشد کردند.» ایران نیز در مقابل ادعا می‌کند که پهپاد امریکا وارد حریم هوایی ایران شده بود.

به گزارش رویترز، شرکت مشاوره «اف‌جی‌ای انرژی» در یادداشتی اعلام کرد که «بدون شک اختلال‌های شدید در ترانزیت نفت خام این مسیر آسیب‌پذیر (خلیج فارس) موضوعی بسیار جدی است.»

تنش در خلیج فارس تأثیر مستقیم بر رشد قیمت نفت دارد، زیرا بیش از 20 درصد نفت خام تولیدی در جهان در خاورمیانه استخراج می‌شود و هرگونه تهدید خطوط آزاد کشتیرانی نفت در تنگه هرمز می‌تواند عرضه نفت خام را کاهش دهد.

موسسه «جفریز» پس از آنکه بانک‌های مرکزی اروپایی و ایالات متحده در این هفته نشانه‌هایی از امکان کاهش نرخ‌ها صادر کردند، اعلام کرد که چشم‌انداز طرف تقاضا بهبود یافته است. زمانی که دلار در موضع ضعیف‌تر قرار می‌گیرد، تمایل دارد که از قیمت نفت پشتیبانی کند، زیرا نفت خام معمولأ با دلار معامله می‌شود.

بر اساس گزارش سی‌ان‌بی‌سی، احتمال کاهش نرخ بهره در بانک‌های امریکا می‌تواند در کنار افزایش تنش‌های خاورمیانه به رشد قیمت نفت کمک کرده باشد. هلمیا کرافت، رییس بخش استراتژی کالاها در شرکت «آر‌بی‌سی» بیان کرد: اگر منابع دارایی‌های ایالات متحده نبود، نفت قطعا به بیش از 100 دلار در هر بشکه می‌رسید.

یکی دیگر از عوامل کلان اقتصادی که از رشد قیمت‌ها پشتیبانی کرد، طرح پکن و واشنگتن برای ادامه مذاکرات به منظور حل کردن مساله جنگ تعرفه‌ای بود که به چشم‌انداز رشد اقتصاد جهانی ضربه وارد کرده است.

به گزارش رویترز، آلفونسو اسپارزا، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت OANDA بیان کرد: نگرانی‌های تجاری کاهش یافته است و به تبع قیمت‌های حاملان انرژی بالا می‌رود، زیرا رشد اقتصاد جهانی تحت فشار یک جنگ تجاری طولانی‌مدت نخواهد بود.

نگرانی‌ها درباره کاهش رشد اقتصادی و نزاع تجاری چین و امریکا در هفته‌های اخیر باعث کاهش قیمت نفت شده بود. این اتفاق پس از آن روی دادند که شاخص نفت برنت در ماه اوت سال 2019 به بیش از 75 دلار در هر بشکه رسید.

همچنین، کاهش ذخایر نفت خام ایالات متحده امریکا و نزدیک شدن به نشست اعضای اوپک و متحدانش برای تصمیم‌گیری درباره ادامه توافق کاهش تولید نفت، روی قیمت‌ها موثر بودند. به گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا، پس از رشد دو تقریبأ ساله ذخایر استراتژیک نفت خام امریکا، این ذخایر در هفته گذشته شاهد 3 میلیون و 100 هزار بشکه کاهش بودند. این در حالی بود که تحلیلگران انتظار کاهش ذخیر به میزان 1 میلیون و 100 هزار بشکه را داشتند.بازار نفت در حالی واکنشی شدید به ساقط شدن پهپاد تجسسی امریکایی نشان داد که در مدت اخیر به‌شدت متاثر از مبهم بودن دورنمای رشد اقتصادی بوده است. از سوی دیگر واکنش بازار نفت به این مساله در قیاس با واکنش آن به حمله به دو نفتکش در بندر فجیره در ماه پیش و حمله به دو نفتکش دیگر در دریای عمان همزمان با حضور شینزوآبه در تهران نیز جالب توجه است. در واقع با در نظر گرفتن فاکتور تقاضای مبهم، واکنش طلای سیاه به ماجرای پهپاد از واکنش به حادثه نفتکش‌ها شدیدتر به حساب می‌آید.

24 اردیبهشت ماه و بعد از نخستین بازگشایی بازار نفت بعد از حادثه دو نفتکش در بندر فجیره، بهای نفت خام برنت 1.5 درصد بالا رفت. بهای نفت خام در آن روزها حدود 72 دلار در هر بشکه بود.

بازار نفت خام در واکنش به حمله به دو نفتکش در دریای عمان نیز نسبت به ماجرای پهپاد واکنش متفاوتی داشت و با وجود اینکه در ابتدا با 4 درصد رشد روبرو شد در ادامه و در روز بعدی معاملاتی اندکی تعدیل شد. این‌بار اما طلای سیاه علاوه بر پنج‌شنبه، روز جمعه نیز با وجود اینکه تنش‌ها کمتر شدند، به روند صعودی ادامه داد.

واکنش بازار احتمالا در شرایطی که کفه تقاضا در وضعیتی متفاوت قرار داشت، از این نیز شدیدتر می‌شد. اوپک در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود که هفته پیش منتشر شد هشدار داد که در نیمه اول سال جاری، تنش‌های تجاری با شدت بیشتری ادامه یافته و در نتیجه مسبب ضعیف‌تر شدن رشد تقاضای نفت خام جهان شده است.

شرکت «آی‌اچ‌اس مارکیت» که یک شرکت مشاور است، تخمین زده است که مقدار کاهش درتقاضای نفت خام در ماه مارس (که آخرین ماه دارای داده‌های قابل اطمینان است)، بیشترین مقدار از سال‌های 2008 و 2009 که جهان دچار بحران مالی شد، بوده است.

خاورمیانه محل ذخیره بیش از 20 درصد ذخایر نفت و گاز جهان است و بالغ بر 30 درصد انتقال نفت جهان نیز از این منطقه به ویژه تنگه هرمز انجام می‌شود.

دیروز قیمت‌ها با انتشارگزارشی که از کاهش ذخایر تجاری نفت خام ایالات متحده حکایت داشت نیز تقویت شدند. جان کیلداف یک تحلیلگر بازار به الجزیره گفته است که قیمت‌های نفت خام می‌توانند همچنان بالاتر نیز بروند.