نبرد برای دموکراسی در استانبول
گروه جهان|
میلیون‌ها شهروند استانبول یک شنبه (امروز) در انتخاباتی تاریخی پای صندوق‌های رای می‌روند تا شهردارشان را انتخاب کنند، انتخاباتی که رجب طیب اردوغان حاضر نشد نتیجه دور نخست آن و شکست سنگین خود را بپذیرد. با اصرار او بالاترین مرجع انتخاباتی ترکیه نتایج انتخابات ۳۱ مارس را باطل و اعلام کرد که مجدد رای‌گیری خواهد شد.
در انتخابات پیشین اکرم امام‌اوغلو کاندیدای حزب اپوزیسیون (ائتلاف ملت) توانست نامزد حزب حاکم عدالت و توسعه را شکست دهد؛ پیروزی او بزرگ‌ترین چالش برای حزب اردوغان در ۱۶سال گذشته است؛ به‌ویژه اینکه عدالتوتوسعه کرسی دیگر شهرداری‌های شهرهای بزرگ از جمله آنکارا و ازمیر را نیز از دست داده است. تصمیم لغو پیروزی اکرم امام‌اوغلو با واکنش‌های زیادی از سوی اپوزیسیون مواجه شد، حتی برخی از اعضای حزب عدالت وتوسعه نیز از این اقدام انتقاد کردند. عبدالله گل رییس‌جمهور پیشین ترکیه، و احمد داوداوغلو نخست‌وزیر پیشین از حزب عدالت و توسعه نیز به جمع منتقدان پیوستند. رییس‌جمهور پیشین ترکیه در توییتر نوشت: «افسوس، ما حداقل پیشرفت را هم نکرد‌ه‌ایم». احمد داووداغلو نیز گفت که انتخابات عادلانه یک ستون دموکراسی و احساس همبستگی میان شهروندان است. او در توییتر نوشت: «تصمیم کمیسیون انتخابات متناقض با قانون و روش‌های جاافتاده است و به این احساس آسیب وارد می‌کند.»
جان سلجوقی مدیر اندیشکده تحقیقات اقتصادی استانبول، می‌گوید: «تصمیم انتخابات مجدد باعث شد که ترک‌ها و شکاف‌های موجود در حزب عدالتوتوسعه مشهودتر شود. اگر امام‌اوغلو در این انتخابات به پیروزی برسد، این شکاف‌ها بیش از پیش نمایان خواهد شد.»
به‌نظر می‌رسد که نگرانی‌ها اردوغان جدی است. نظرسنجی‌های اخیر از پیشتازی امام‌اوغلو ۴۹ ساله خبر می‌دهند. امام‌اوغلو که انتخابات جدید را نبردی برای آینده دموکراسی ترکیه می‌داند، در مناظره انتخاباتی خطاب به بینالی ییلدیریم رقیب خود از حزب عدالتوتوسعه گفته: «این انتخابات یک انتخابات محلی نیست بلکه نبردی برای دموکراسی است. من شهردار منتخبی هستم که پیش از لغو آن، ۱۸ روز خدمت کردم.»
این‌بار امام‌اوغلو در حالی به صحنه نبرد می‌رود که حزب عدالت و توسعه اتهاماتی مبنی بر دروغگویی، همکاری با انجمن‌های تروریستی علیه او مطرح کرده است. حتی اردوغان بدون ارایه مدرک و سند او را به تقلب در مناظره انتخاباتی در تلویزیون و تبانی با فتح‌الله گولن (روحانی در تبعید و مخالف دولت ترکیه) متهم کرده است. اتهاماتی که امام‌اوغلو رد کرده است.
با این حال برخی از رسانه‌ها امام‌اوغلو را به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری بالقوه معرفی کردند. دنیز زیرک خبرنگار روزنامه اپوزیسیون سوزجو نوشته: «انتظار می‌رود که او به چهره اپوزیسیون تبدیل شود. من معتقدم حتی اگر او در انتخابات فردا شکست بخورد، در آینده سیاست ترکیه حضور خواهد داشت.»
بنیاد اوپن دموکراسی با اشاره به انتخابات سرنوشت‌ساز در استانبول نوشته: «اهمیت انتخابات دوباره البته بیش از مقاومت در برابر تصاحب فراقانونی قدرت است. کارزار انتخاباتی هر دو نامزد از جنگ بر سر روح ترکیه خبر می‌دهند. جنگ میان ایده نوعی جمهوری یکدست زیر پرچم یک شخص، و ایده جمهوری مبتنی بر دموکراسی اکثریت.»
روزنامه ترکیه‌ای ملیت هم با اشاره به اهمیت رای شهروندان کرد ترکیه در این انتخابات نوشته که عبدالله اوجالان رهبر زندانی پکک از حزب دموکراتیک خلق‌ها خواسته است تا در انتخابات پیشرو در استانبول بی‌طرفانه عمل کنند. این در حالی است که صلاح‌الدین دمیرتاش رییس مشترک سابق حزب دمکراتیک خلق‌ها (ه د پ) که هم‌اکنون در زندان است، پیشتر با انتشار پیامی از هواداران حزبش خواسته بود که در انتخابات از اکرم امام‌اوغلو حمایت کنند. دمیرتاش در این پیام گفته که «دیگر باید بفهمید هیچ چیزی با زور زیبا نمی‌شود.» دمیرتاش در این پیام تاکید کرده که انتخابات شهرداری استانبول با زور و فشار دوباره برگزار شده است.
بی‌بی‌سی نوشته: «اهمیت استانبول در سیاست‌های ترکیه بسیار قابل توجه است. یک سوم تولید اقتصادی ترکیه متعلق به این شهر است یعنی بیشتر از پرتغال، یونان یا مصر. هجوم مهاجران از سایر نقاط ترکیه به استانبول به امید زندگی بهتر، سبب شد از دهه ۱۹۶۰ میلادی تاکنون جمعیت این شهر ۱۰ برابر شود و استانبول به صورت دنیای کوچکی از ترکیه درآید. “
روزنامه جمهوریت ترکیه گزارش داده که هیات 14 نفره‌ای از سوی کمیسیون نهادهای محلی اتحادیه اروپا بر انتخابات استانبول نظارت می‌کند. این در حالی است که مواضع انتقادآمیز برخی از مقامات اتحادیه اروپا به ابطال انتخابات استانبول پیشتر با واکنش تند سران حکومت و حزب عدالتوتوسعه ترکیه روبرو شده است.
