باید ساختارهای فسادزا در کشور را اصلاح کرد
۱۶ اسفندماه ۱۳۹۷ حضرت آیتاللهخامنهای درحکــمی حجتالاســلام والمسلمین رییسی را به عنوان ریاست جدید قوه قضاییه منصوب کردند. رهبر انقلاب در این حکم با تأکید بر لزوم تحول در قوه قضاییه هشت توصیه برای تحول در دستگاه عدالت داشتند. به مناسبت هفته قوه قضاییه پایگاه اطلاعرسانی KHAMENEI.IR در گفتوگویی تفصیلی با حجتالاسلاموالمسلمین سید ابراهیم رییسی، رییس جدیدقوه قضاییه، به بررسی محورهای حکم انتصاب رهبر انقلاب برای شروع دورهای جدید و تحول در دستگاه عدالت پرداخته است. همچنین، بخش عمدهای از این گفتوگو به بحث نقش و وظایف قوه قضاییه در مساله «رونق تولید» به عنوان نام سال ۱۳۹۸ اختصاص یافته است.
با توجه به نامگذاری سال ۱۳۹۸ به عنوان «رونق تولید» به نظر حضرتعالی مهمترین عوامل و موانع قانونی در مسیر تولید و رونق آن کدام است و قوه قضاییه برای رفع آن چه برنامهای دارد؟
رهبر انقلاب همیشه شعارها یا محورهای مورد نظر خود را با نگاه به وضعیت و شرایط جامعه و با توجه به ضرورتهایی اعلام میفرمایند که کشور با آن ضرورتها مواجه است. به نحوی که نگاه مردم، نگاه دولتمردان، نگاه برنامهریزان و سیاستگذاران به این محور جلب شود و کشور شکل و رنگ «رونق تولید» بگیرد. به نظر من شعار امسال با نگاه به نیاز جدی کشور به «رونق تولید» است و امروز جامعه ما بیش از هر زمانی نیاز به استقلال اقتصادی، اقتصاد مقاومتی، «رونق تولید» و توجه به اقتصاد داخلی دارد که به ما در مقابل دشمنان توانایی و ایستادگی میدهد. موضوع «رونق تولید» برای جامعه ما هم یک ضرورت اقتصادی و هم یک ضرورت سیاسی است که ما را در مقابل تکانههای امروز دشمنان در حوزههای مختلف مقاوم میکند و نیاز ما به خارج از کشور را کم میکند. ما میتوانیم با توکل به خداوند متعال روی پای خودمان بایستیم و شرط اجرایی شدن شعار «رونق تولید» این است که همه بخشهای کشور نسبت به آن احساس تکلیف کنند. «رونق تولید» اقتضائاتی دارد که من به چند مورد از آنها اشاره میکنم:
اولین اقتضای «رونق تولید» این است که دستگاههای فرهنگساز باید ضرورت مساله «رونق تولید» را از نظر فرهنگسازی برای جامعه کاملا تبیین و توجیه کنند تا برای همه بخشها و لایههای اجرایی، قضایی، قانونگذاری و بخشهای مختلف کشور این مساله به عنوان یک امر ضروری و اجتنابناپذیر روشن شود. این اقدام فرهنگی و تبیینی و توجیهی هم با یک جلسه و میزگرد و گفتوگو قابل تبیین نیست و نیاز به فرهنگسازی و کار مداوم فرهنگی دارد. دومین اقتضای «رونق تولید» این است که ما از بخش مولد و کارآفرین و سرمایهگذار حمایت کنیم. این حمایت باز فقط با سخن گفتن قابل حل نیست. اولا باید حمایت حقوقی انجام بگیرد. یعنی قانون باید از تولیدکننده و سرمایهگذار به نحوی حمایت کند که در روند سرمایهگذاری دچار مشکل نشود و بتواند بهخوبی تولید خود را انجام دهد. ثانیا حمایت اقتصادی و مالی است. اگر ما میگوییم «رونق تولید»، به این معنی نیست که تسهیلات بانکی به غیر مولد داده بشود. اصلا راه مهار کردن نقدینگی کشور و هدایت نقدینگی در جهت صحیح، فقط در جهت تولید است. امروزه ما با افزایش نقدینگی در کشور مواجه هستیم و همه اقتصاددانان میگویند که این برای کشور مشکلاتی جدی را ایجاد کرده است، اما راه درستی که ما بتوانیم از این وضعیت خارج شویم و نقدینگی را مهار و هدایت کنیم، تنها این است که باید آن را به طرف «رونق تولید» هدایت کنیم. نقدینگی اگر به طرف تولید رفت، برای کشور گرهگشا است و بسیاری از مشکلات کشور با «رونق تولید» حل میشود. اگر ما از «رونق تولید» فقط سخن بگوییم، ولی تسهیلات به طرف دلالی برود، هم تولید متوقف میشود، هم مشکلاتمان بیشتر و متعدد خواهد بود. سومین حمایت، حمایت قضایی است. وقتی تولیدکننده دچار مشکلاتی میشود، ما باید به لحاظ قضایی از تولید و تولیدکننده و سرمایهگذاری و کارآفرینی حمایت کنیم. ما در قوه قضاییه یک بخش نظارتی در سازمان بازرسی کل کشور تشکیل دادهایم که موظف است فقط از تولیدکنندگان و سرمایهگذاران حمایت کند. مثلا بررسی کند که آیا دستگاههای اداری کشور حقیقتا پیگیر کار سرمایهگذار و تولیدکننده هستند یا نه؟ و آیا مشکلات تولیدکنندگان و سرمایهگذاران را حل میکنند و راه را برایشان هموار میسازند؟ ما سازمان بازرسی کشور را مامور کردهایم تا موانع پیش راه تولید و مولدین و کارآفرینان را واقعا دنبال کند و میزان قانونی بودن یا مانعتراشی بر سر این راه را مشخص کند و این یکی از وظایف مهم سازمان بازرسی کشور است. ما در دستگاه قضایی برای رونق تولید، معتقدیم که از کارآفرینان و سرمایهگذاران در تولید باید حمایت شود. ما خودمان را موظف میدانیم که از آن دسته مدیرانی که با شجاعت و با همت و پشتکار بالا و با مدیریت جهادی واقعا در جهت «رونق تولید» در کشور در حال فعالیتند، حمایت کنیم. سومین اقتضایی که در رابطه با «رونق تولید» مهم است، مساله موانع «رونق تولید» است. از موانع مهم «رونق تولید» مساله قاچاق کالاست. اگر موضوع قاچاق کالا را در کشور حل نکنیم، سخن گفتن از «رونق تولید» فقط در حد یک خواسته و آرمان مطرح خواهد شد و تحقق آنکه مورد نظر رهبر انقلاب است، طبیعتا اجرایی نخواهد شد. باید همه دستگاههای کشور همت و عزمشان را برای برخورد با قاچاق کالا جزم کنند. قاچاق کالا خنجری است که از پشت به «رونق تولید» میزنند. ما در دستگاه قضایی مصمم هستیم تا با همکاری دستگاههای اجرایی و انتظامی و بخشهای اطلاعاتی و امنیتی با قاچاق کالا مبارزه کنیم؛ خصوصا آن بخش از قاچاق کالاها که به صورت شبکهای در حال انجام است. بحث ما الان در مورد کولبری و کولهباری نیست، بحث ما آن قاچاق شبکهای و بسیار گسترده است. حتما مساله قاچاق کالا از نکات بااهمیتی است که به نظر ما در «رونق تولید» مهم است.
برخورد قاطع دستگاه قضایی در ایجاد «رونق تولید» و در مقابله با تحریمها چه نقشی دارد؟ بعضیها این را طرح میکنند که اگر دستگاه قضایی در شرایط تحریم بخواهد با تخلفات اقتصادی مقابله بکند، کشور دچار بنبست میشود، آیا واقعا این واقعیت دارد؟
ببینید، رونق اقتصادی و «رونق تولید» در گرو امنیت اقتصادی است و اگر امنیت اقتصادی نباشد، قطعا رونق اقتصادی اتفاق نمیافتد. رونق اقتصادی در گروی مبارزه با مفاسد اقتصادی است و شما اگر بخواهید «رونق تولید» اتفاق بیفتد، باید با فساد اقتصادی برخورد کنید. برخی فکر میکنند اگر با فساد اقتصادی برخورد شود، در تولید مشکل ایجاد میکند. برعکس؛ اگر میبینید که کشورهای تولیدکننده در تولید موفق بودهاند، به خاطر این است که اجازه روابط ناسالم و گسترش فساد را ندادهاند. خود تولیدکنندگان هم مدعی فسادند و به آن اعتراض دارند، زیرا تولیدکنندهای که میخواهد تولید کند، اگر از او رشوه خواستند، این دیگر نمیتواند درست به تولید بپردازد. اگر هر کسی در هر مرحلهای از تولید از تولیدکننده مبلغی را طلب کند، آن وقت کار تولید در کشور رونق نمیگیرد. اگر کالای تولیدشده استاندارد نباشد و فقط به خاطر روابط و با زد و بند به بازار عرضه شود، این دیگر «رونق تولید» نیست. پس این نگاه درستی است که مبارزه با فساد اقتصادی به تولید رونق میبخشد و نه آن نگاهی که میگوید اگر بخواهیم تولید را رونق بدهیم، باید به افراد فاسد و خلافکار و رشوهبگیر میدان داده شود. ما در این زمینه تجربه کشورهای توسعهیافته را پیش رویمان داریم. اگر این کشورها در تولید موفق هستند، به این خاطر است که توانستهاند کار تولیدکنندگان را تسهیل کنند. برای تسهیل در کار تولید باید موانع پیش راه آن را برداشت. باید یک سری کارهای قانونی انجام شود و خواستههای غیرقانونی که در آن فساد و روابط ناسالم است، حذف شود تا «رونق تولید» اتفاق بیفتد. در مورد مساله تحریمها، دقت کنید که تحریمها همیشه برای کشور وجود داشته. ما در هر حوزهای که وارد شدهایم با اتکای به خدا و اعتماد به نفس توانستهایم تولیدکننده و اقدامکننده باشیم و در آن حوزه موفقیت کسب کنیم. در مورد تحریم هم همین طور خواهد بود. ادامه در صفحه 2