سیاست نفتی عربستان مانع تضعیف اوپک نمی‌شود
ایسنا|سهم اوپک و در رأس آن عربستان سعودی از بازار جهانی نفت با تلاش این گروه برای تقویت قیمت‌ها به تدریج در بلندمدت کاهش پیدا می‌کند.
آمار شرکت بریتیش پترولیوم نشان می‌دهد سهم اوپک از تولید جهانی نفت در سال ۲۰۱۸ به ۴۱.۵ درصد کاهش پیدا کرد که پایین‌ترین میزان از سال ۲۰۰۳ بود.
سهم اوپک با توجه به کاهش تولید داوطلبانه این گروه و تحریم‌های امریکا علیه ایران و ونزوئلا احتمالاً امسال از این هم کمتر خواهد شد و به پایین‌ترین میزان از سال ۲۰۰۲ و پیش از اوایل دهه ۱۹۹۰ می‌رسد.
اعضای اوپک در فاصله سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸ سهم‌شان از بازار نفت را به تدریج افزایش دادند اما از آن زمان سهم آنها روند نزولی داشته است و هیچ نشانی هم از معکوس شدن ندارد.
مجموع تولید نفت اوپک در سال ۲۰۱۸ تنها دو میلیون بشکه در روز (پنج درصد) افزایش داشت در حالی که تولید این گروه در سال ۲۰۰۸ به میزان ۹.۶ میلیون بشکه در روز (۲۹ درصد) رشد پیدا کرده بود.
تولید عربستان سعودی که بزرگ‌ترین عضو اوپک است ۱.۶ میلیون بشکه در روز (۱۵ درصد) و تولید عراق ۲.۲ میلیون بشکه در روز (۹۰ درصد) افزایش داشت. در مقابل، خارج از اوپک تولید کانادا ۲ میلیون بشکه در روز (۶۲ درصد) و تولید امریکا ۸.۵ میلیون بشکه در روز (۱۲۶ درصد) افزایش داشت که ناشی از افزایش تولید در میادین نفت شیل بود.سهم عربستان سعودی از تولید جهانی از دهه ۱۹۹۰ ثابت مانده اما سهم بسیاری از اعضای دیگر اوپک در نتیجه جنگ، تحریم‌ها، ناآرامی و سوءمدیریت کاهش پیدا کرده است.
اهداف دوگانه
عربستان سعودی در دهه ۱۹۹۰ پس از اینکه جنگ و تحریم‌ها، روی تولید رقیبان این کشور در اوپک شامل عراق و ایران تأثیر گذاشت و فساد، سوءمدیریت و ناآرامی به تولید نیجریه، لیبی و ونزوئلا لطمه زد به بزرگ‌ترین تولیدکننده اوپک تبدیل شد.
هدف عربستان سعودی حداکثر کردن درآمدهای صادراتی کوتاه‌مدت بدون به خطر انداختن موقعیت بازار در بلندمدت و حفظ روابط دیپلماتیک با امریکا بوده است.در عمل عربستان سعودی اولویت‌های خود را که تقویت قیمت‌ها و حمایت از سهم بازار است، در هر دوره‌ای جابه‌جا کرده است.
با این حال دو راهی عربستان سعودی با تحریم‌های امریکا علیه ایران کمتر شده است زیرا ریاض توانسته بدون قربانی کردن سهم بازارش، از قیمت‌ها پشتیبانی کند. اما محدودیت استراتژی عربستان سعودی اکنون که قیمت‌ها نیز با وجود تحریم‌های امریکا علیه ایران و ونزوئلا پایین مانده، روشن شده است.
روندهای بلندمدت برای قیمت نفت و سهم بازار به ضرر عربستان سعودی است و اهداف بلندپروازانه دولت این کشور برای اصلاحات اقتصادی و اجتماعی را پیچیده کرده است.شرکت‌های نفت شیل امریکا و سایر تولیدکنندگان غیراوپک از جمله شرکت‌های نفتی بین‌المللی بزرگ‌ترین منفعت‌کنندگان تلاش‌های عربستان سعودی و اوپک برای محدود کردن تولید و بالا بردن قیمت‌ها بوده‌اند.
استراتژی عربستان سعودی برای بالا بردن قیمت‌ها از طریق محدود کردن تولید، به نخستین موج رونق شیل در فاصله سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ و موج دوم در فاصله سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ منجر شد.
عربستان سعودی در سال ۲۰۱۸ به محدودیت تولید در نیمه اول سال ادامه داد و تولیدش را در نیمه دوم سال ۴۰۰ هزار بشکه در روز بالا برد در حالی که تولید امریکا ۲.۲ میلیون بشکه در روز افزایش داشت.
در میان مدت استراتژی عربستان سعودی برای محدود کردن تولید و تقویت قیمت‌ها بادوام نیست و سهم بازار بیشتری را به شیل و سایر تولیدکنندگان غیراوپک می‌بازد.
بر اساس گزارش رویترز، روسیه که از سال ۲۰۱۷ در تلاش‌ها برای تقویت قیمت‌ها اوپک و عربستان سعودی را همراهی کرده، پیش از این نگرانی خود را نسبت به پیامدهای بلندمدت قیمت‌های بالا و افت سهم بازار ابراز کرده است.
