نیروهای پیش‌ران بورس در آینده
گروه بورس|هادی سلگی|
بازار سرمایه روز گذشته در ادامه رشدهای پیاپی اخیر خود به یک رکورد جدید دست یافت. شاخص اصلی این بازار، ر دیروز با 5 هزار واحد رشد وارد کانال 242 هزار شد. یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» به تشریح عوامل اصلی این رکوردشکنی تازه و زمینه‌ها و ماهیت نیروهای پیش‌ران در مابعد این صعود پرداخت. حمیدرضا مهرآور در این خصوص برعکس آنچه که گفته می‌شود، معتقد است نیروی تورم هنوز بطور کامل تخلیه نشده است و بعد از این هم در رشد شاخص عمل خواهد کرد.
بازدهی 142 درصدی طی یک‌سال
به گزارش «تعادل» روز گذشته بورس تهران یک رکوردشکنی جدید را تجربه کرد؛ نماگر بازار با بیش از 5 هزار رشد (معادل 2.15 درصد) به بالاترین مقدار تاریخی خود یعنی قله 242 هزار واحد دست یافت.
در 12 ماه گذشته این شاخص حدود 2.5 برابر رشد کرده و معادل 142 درصد به سرمایه‌گذاران خود بازدهی داده است. به نظر نمی‌رسد هیچ بازار دیگری می‌توانست در این مدت یکساله به این میزان سوددهی برسد.
نگاهی به نمودار شاخص طی یک سال گذشته نشان می‌دهد که چگونه دو حرکت مداوم روبه‌بالا و جهش‌های مقطعی در یکدیگر ادغام شدند و نیرویی پرقدرت را تشکیل دادند. ابتدای تیرماه سال 97 شاخص روی رقم 108 هزار قرار داشت و در اردیبهشت امسال به دو برابر یعنی 200 هزار واحد دست یافت.
حرکت متعارف فتح قله و پس‌روی و عبور مجدد از قله طی این مدت سه بار تکرار شده است و به نظر می‌رسد حالا که شاخص به رکورد 242 هزار واحد رسیده است، شاهد تکرار همین سنت باشیم. اما مشخص نیست این‌بار محرک پیش رونده شاخص از کجا نشات خواهد گرفت.
مرکز آمار ایران نرخ تورم نقطه به نقطه خرداد ماه را 51 درصد اعلام کرده است و با توجه به اینکه رشد شاخص بسیار بیشتر از این میزان بوده، احتمال دارد نیروی این عامل به صورت کامل تخلیه شده باشد؛ موضوعی که البته یکی از کارشناسان بازار سرمایه با آن موافق نیست.
هیچ اثری از عوامل بازدارنده در بازار نیست
حمیدرضا مهرآور، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار کرد: روند شاخص از قبل قابل پیش‌بینی بود و فعالان بازار گفته بودند که شاخص صعودی خواهد بود. دلایلش هم این است که شرکت‌ها سال گذشته از نظر تولید و فروش و سودآوری وضعیت خوبی داشته‌اند. این روند خود را در نرخ محصولات منعکس و در نتیجه قیمت‌ها به سمت بالا حرکت کرد.
وی گفت: به نظر می‌رسد این وضعیت رشد شاخص در آینده هم تداوم خواهد داشت، چون هیچ اثر یا نشانه‌ای از عوامل بازدارنده در بازار پیدا نیست؛ شرکت‌ها با تمام انر‍ژی کار می‌کنند و به فروش ادامه می‌دهند، لذا هیچ نگرانی‌ای در زمینه کند یا قطع شدن روند فعلی وجود ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه در زمینه تخلیه نیروی تورم نیز گفت: جای بسیار خوشبختی است که تورم را پوشش دهد و از این به بعد هم سمت و سوی بازار و تولیدکننده‌ها به پوشش تورم خواهد بود. به نظر من اینگونه نیست که تورم نقش خود را از دست داده باشد و این در آینده خود را در قیمت کالاها و خدمات نشان می‌دهد و در سودآوری شرکت‌ها متبلور خواهد شد. این سودآوری در قیمت سهام نقش بازی می‌کند و باعث می‌شود که قیمت‌ها رشد کنند، بنابراین به نظر من این تداوم خواهد داشت.
وی افزود: از سوی دیگر تاثیر تورم در بازار موازی مانند طلا و ارز به اندازه‌ای که در بازار سرمایه خود را نشان داد، آنچنان مشهود نبود و از سوی سیاست‌گذاران کنترل شد. در نتیجه پول‌ها و سرمایه‌های سرگردان به سمت بازار سرمایه حرکت کردند و به نطر من همین سیاست‌ها در مورد ارز و سایر بازارهای موازی ادامه خواهد داشت و بر هدایت سرمایه‌ها به سمت بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود.
به گفته مهرآور بازار مسکن نیز به دلیل اینکه رقم کوچک جذب نمی‌شود و نیازمند مبالغ بسیار بالا است، در نتیجه همیشه از بازار سرمایه یک پله عقب‌تر است.
بر اساس آمارهای موجود طی یک فصل بهار ۱۳۹۸ شاخص کل بورس با بازدهی ۳۱.۱ درصد بالاتر از سایر بازارهای موازی قرار داشته است، در حالی که طی این یک فصل، بازارهای سهام، ارز و سکه طلا به ترتیب بازده «۳۱.۱»، «۱.۱» و «۱.۵» درصد را ثبت کرده‌اند تا بازار سهام با اختلاف در صدر قرار گیرد.
هیجان حذف ارز دولتی
یکی از دلایلی که کارشناسان درباره عوامل رشد بازار در روزهای اخیر به آن اشاره می‌کنند جوی بود که درباره آزادسازی نرخ ارز و حذف ارز ۴۲۰۰ تومان راه افتاده بود. در مدت اخیر هیاهویی برای اصلاح روند تامین ارز کالای اساسی به پا بود و دولت برنامه خود برای اختصاص ۱۴ میلیارد دلار منابع ارزی پیش‌بینی شده را بر ساماندهی تخصیص ارز با نرخ ۴,۲۰۰ تومان و حذف آن گذاشته بود و به دنبال راهکار جایگزین می‌گشت.
اظهارات اخیر رییس سازمان برنامه و بودجه و در ادامه آنچه در مجلس مطرح می‌شد یا وزارت صنعت واکنش داشت، اینگونه به نظر می‌رسید که به زودی شیوه پرداخت ارز به کالاهای اساسی تغییر می‌کند و ۱۴ میلیارد دلاری که دولت مکلف به تأمین آن برای کالاها است با نرخ ۴,۲۰۰ تومان پرداخت نخواهد شد و باید راهکارهای جایگزین برای آن اجرایی شود.
اما روز گذشته نوبخت در حاشیه مراسم امضای تفاهم‌نامه با بانک‌ها، در پاسخ به خبرنگاران مبنی بر اینکه این موضوع که گفته شده ارز ۴۲۰۰ تومانی قرار بود حذف یا ساماندهی شود، به کجا رسید؟ با اظهار تعجب، اینگونه پاسخ داده است که «چه کسی گفته قرار است ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود. سیاست دولت در خصوص تأمین کالاهای اساسی با دلار ۴۲۰۰ تومانی همچنان ادامه دارد.»
بنابراین به نظر می‌رسد این جو خبری طی روزهای گذشته اثراتی بر رشد شاخص گذاشته بود، اما با اظهارات روز گذشته نورخت در این زمینه مشخص نیست که طی روزهای بعد این تک عامل تا چه اندازه بر بازار تاثیر خواهدگذاشت.
عامل دیگری که درباره آن صحبت می‌شود، معافیت مالیاتی شرکت‌ها از ارقام حاصل شده از تجدید ارزیابی دارایی آنها است. از نظر مدیریت دارایی و سرمایه‌گذاری، تجدید ارزیابی جزو درآمدهای غیرعملیاتی بوده و متاسفانه سود حاصل شده از محل تجدید ارزیابی، کیفیت و جذابیت لازم را ندارد؛ اما از نظر رفتاری در بازار سرمایه ایران همواره انتشار خبر افزایش سرمایه برای اکثر سهم‌های بازار از سوی سرمایه‌گذاران فارغ از محل تامین منابع، مثبت تلقی شده و توجه سهامداران را به خود جلب می‌کند.
حمیدرضا مهرآور در خصوص تاثیر این موضوع بر رشد شاخص به «تعادل» گفت: این موضوع کمک می‌کند شرکت‌ها بتوانند دارایی خود را به‌روز کنند، اگر دولت بتواند از منافع کوتاه‌مدت خود بگذرد و به دنبال درآمدهای بلندمدت باشد، طبیعتا آثار و برکات بسیار خوبی برای اقتصاد خواهد داشت که یکی از نمونه‌های آن همین رشد شاخص بوده است.
وی همچنین درباره ریسک‌های سیاسی در بازار اظهار کرد: در بازار دو نوع ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک وجود دارد که یکی از آنها در محدوده اراده و اختیار بازار نیست. ریسک سیاسی یکی از اینگونه ریسک‌های خارج از اراده است که تنها درباره آن می‌توانیم امیدوار باشیم در آینده اتفاق نیفتد.
