کاهش اثر تحریم‌ها بر فعالیت‌های دریایی ایران
گروه راه و شهرسازی| زهره علامی|
تازه‌ترین آمار منتشر‌شده از سوی یک موسسه معتبر بین‌المللی، حکایت از آن دارد که شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، چهاردهمین شرکت برتر دنیا شده است. قرارگرفتن ایران در رتبه 14 درحالی است که این شرکت در سال گذشته میلادی (2018) و براساس گزارش موسسات بین‌المللی رده‌بندی در جایگاه سیزدهم جهان قرار داشته و طی چند ماه گذشته میلادی با افزایش رتبه مواجه شده است.
کارشناسان حوزه دریایی، اعمال تحریم‌ها علیه بخش کشتیرانی ایران را یکی از دلایل و نه دلیل اصلی افزایش رتبه این شرکت می‌دانند البته معتقدند که این تحریم‌ها، اگرچه بی‌تاثیر نبوده اما نتوانسته در رسالت اصلی بخش کشتیرانی یعنی واردات و صادرات کالا از بنادر کشور نقش پررنگی ایفا کند.
طی چند ماهه گذشته و در دور دوم تحریم‌های اعمالی امریکا علیه ایران، شدیدترین تحریم‌ها متوجه بخش کشتیرانی شده است و به گفته کارشناسان این بخش، تحریم‌های اعمالی تمام حوزه کشتیرانی را درگیر کرده است و امکان تحریم جدیدی در این زمینه وجود ندارد.
در این میان و با وجود حجم گسترده تحریم‌ها علیه کشتیرانی ایران، این بخش همچنان در رتبه 14 دنیا قرار دارد و واردات و صادرات کالا به خوبی در بنادر ایران انجام می‌شود.
درهمین راستا مسعود پل مه، دبیر انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته درباره جایگاه کنونی کشتیرانی ایران به «تعادل» می‌گوید: رتبه‌بندی اعلام شده مربوط به شرکت کشتیرانی است که از 13 به 14 رسیده و رتبه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیست.
پل مه می‌افزاید: رتبه‌بندی‌های صورت گرفته براساس تعداد ناوگان، حجم کانتینر، تعداد سفرها و مسیرهایی که در یک سال انجام می‌شود و همچنین حجم بارجابه‌جایی تعیین می‌شود.
او ادامه می‌دهد: اعمال تحریم از سوی امریکا در افزایش رتبه کشتیرانی بی‌تاثیر نبوده است اگرچه طی یکسال مالی، ممکن است برخی شرکت‌ها اقدام به خرید یا فروش کشتی کنند یا بعضی شرکت‌ها ادغام یا ورشکست شوند و همین موضوع در رنکینگ این شرکت‌ها و همچنین سایر شرکت‌های حاضر در لیست مورد بررسی تاثیر داشته باشد.
به گفته دبیرانجمن کشتیرانی، طی یکی، دوسال گذشته شاهد ورشکستگی شرکت کشتیرانی هانجین کره جنوبی بودیم ضمن اینکه دو شرکت اروپایی هم با یکدیگر ادغام شدند که این عوامل در افزایش یا کاهش رتبه‌بندی کشتیرانی ایران موثر است.
این فعال حوزه کشتیرانی اظهار می‌کند: اعمال تحریم‌ها علیه کشتیرانی ایران تاثیر منفی در رتبه‌بندی آن داشته است اما بااین وجود، با مدیریت مناسب انجام شده برای تداوم ورود و خروج کالا، افزایش کیفیت خدمات و ارایه ناوگان مناسب، رتبه ایران افزایش چشمگیری را تجربه نکرده است. پل مه بیان می‌کند: درحال حاضربخش کشتیرانی به دلیل تحریم‌های امریکا با مشکلات عدیده‌ای برای خرید شناور، دریافت تسهیلات، پهلودهی در برخی بندرها و... مواجه است. او درباره چشم‌اندازهای پیش رو برای شرکت کشتیرانی می‌افزاید: واقعیت این است که اولین ترکش تحریم‌های امریکا به بدنه بخش کشتیرانی و بندری ایران وارد شد اما با هم‌اندیشی و مدیریت انجام شده در بخش صادرات و واردات کالا طی ماه‌های گذشته، تحریم‌ها کم‌اثر شده و انتقال کالا به کشور ساماندهی شده است.
دبیرانجمن کشتیرانی اظهار می‌کند: با توجه به تجربه تحریم‌های دوره گذشته، در دوره جدید و با وجود اعمال شدیدترین نوع تحریم‌ها علیه بخش کشتیرانی و خروج حدود 20 شرکت بین‌المللی ایران، حجم سنگینی از فشارها را به دوش حوزه کشتیرانی کشور وارد کرد اما با این وجود حجم قابل توجهی از تهدیدات تحریمی کمرنگ شد.
پل مه ادامه می‌دهد: با وجود تمام تهدیدات چشم‌انداز مطلوبی پیش روی صنعت کشتیرانی کشور وجوددارد امکان انتقال کالا طی ماه‌ها و در صورت تداوم تحریم‌ها طی سال‌های آینده خواهیم داشت و دغدغه خاطری برای صادرات و واردات کالا نخواهیم داشت.
این فعال حوزه کشتیرانی درباره احتمال تشدید تحریم‌های اعمالی می‌گوید: امکان شدت گرفتن مشکلات حاصل از تحریم‌های کشتیرانی بیش از این وجود ندارد، این بخش درحال حاضر امکان خرید کشتی در خارج از کشور وجود ندارد، نه امکان تعمیر کشتی و نه می‌توانیم از بیمه‌های بین‌المللی استفاده کنیم و نه امکان تأمین اعتبار و سوخت و... داریم.
او اظهار می‌کند: درواقع تحریم‌های اعمال شده علیه کشتیرانی ایران به گونه‌ای است که احتمال افزایش تحریم‌ها ممکن نیست، درواقع پارامتر دیگری برای تحریم شدن بخش کشتیرانی وجود ندارد.
پل مه می‌افزاید: تنها تحریم دیگری که می‌تواند اجرایی شود و امکان عملیاتی شدن آن غیرممکن است، تحریم هرگونه تردد از بنادر ایران است یعنی هیچ کشتی‌ای نتواند در بنادر ایران پهلو بگیرد و کشتی‌های ایرانی هم امکان تردد نداشته باشند.
دبیرانجمن کشتیرانی اضافه می‌کند: به نظر می‌رسد که امکان اعمال چنین تحریمی وجود ندارد چون هیچ کشوری نمی‌تواند از چنین تحریمی تبعیت کند.
او اضافه می‌کند: فارغ از رتبه مناسب کشتیرانی ایران در رتبه‌بندی بین‌المللی، اتفاق مهم رخ داده در این حوزه این است که واردات و صادرات کالاها در بنادر ایران انجام می‌شود و شرایط لازم برای حفظ تجارت خارجی به خوبی وجود دارد.
وضعیت ناوگان شرکت‌های کشتیرانی برتر جهان
کشتیرانی جمهوری اسلامی دارای 170 ناوگان تجاری با ظرفیتی بیش از 53 میلیون تن است. در صدر فهرست برترین‌ها نیز طبق روال سال‌های اخیر کشتیرانی مرسک با ۷۱۶ فروند کشتی به ظرفیت ۴۱۵۱۵۶۴ کانتینر قرار دارد. به گزارش تسنیم، مطابق جدیدترین آمار منتشر شده در حال حاضر کشتیرانی «مرسک» با در اختیار داشتن 716 فروند کشتی به ظرفیت 4 میلیون و 151 هزار و 564 هزار کانتینر در لیست برترین شرکت کشتیرانی دنیا قرار دارد. رتبه دوم لیست برترین‌ها متعلق به شرکت MSC) (Mediterranewn Shg Co) است. این شرکت 536 فروند کشتی به ظرفیت 3 میلیون و 402 هزار کانتینر در اختیار دارد. شرکت چینی کاسکو با 474 فروند کشتی به ظرفیت 2 میلیون و 895 هزار و 58 کانتینر، شرکت فرانسوی CMA CGM با 521 فروند کشتی به ظرفیت 2 میلیون و 689 هزار و 265 کانتینر و هاپاگ لوید آلمان (Hapag-Lloyd) با 235 فروند کشتی به ظرفیت یک میلیون و 693 هزار و 265 کانتینر در رده‌های سوم تا پنجم لیست برترین شرکت‌های کانتینری کشتیرانی قرار دارند. ONE ژاپن در رده ششم برترین‌ها قرار دارد؛ این شرکت در تاریخ 24ژوئن (سوم خرداد 98) 215 فروند کشتی به ظرفیت یک میلیون و 542 هزار و 659 TEU در اختیار دارد. شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL Group) نیز در جدیدترین رده‌بندی رتبه 14 را کسب کرده است. این شرکت هم‌اکنون 50 فروند کشتی با ظرفیت154هزار و 415 کانتینر در اختیار دارد. 46 فروند از این کشتی‌ها تحت مالکیت کشتیرانی و 4 فروند نیز اجاره‌ای است.
