تراکمفروشی، راهکاری برای کسب درآمد شهرداریها
درطول سالهای اخیر همواره شاهد بودهایم که شهرداریها از دولتها، مطالبات زیادی داشتهاند. مسالهیی که تنها مربوط به شهرداری و دولت فعلی نیست. برهمین اساس و برای جبران هزینههای شهری، موضوع تراکمفروشی به راهکاری برای کسب درآمد شهرداریها تبدیل شده است. در این بین شورای شهر بهعنوان یک نهاد واسط میتواند بین دولت و شهرداری نقشآفرینی کند اما متاسفانه باوجود آنکه چهارمین دوره شورای شهر را پشت سر میگذاریم، همچنان نقش شورای شهر در نهادهای فرادستی، ملموس نیست و شورا نتوانسته است بهخوبی جایگاه خود را در سایر دستگاهها پیدا کند.
از طرف دیگر همه کارشناسان، اذعان دارند که دولت باید کوچک و چابک شود اما متاسفانه به این مساله هم بیتوجهی میشود و در عمل اتفاق خاصی نیفتاده است. بنابراین اگر به نهاد شورا آنطور که باید، اجازه نقشآفرینی داده شود، میتوان بسیاری از مسایل مدیریت شهری را حلوفصل کرد. در ارتباط با بحث درآمدزایی شهرداریها، در زمان دولت سازندگی بود که تصمیمگیری شد تا شهرها بهصورت خودکفا اداره شوند و دولت بودجه خاصی به آنها ندهد. درواقع این تصمیمگیری به این دلیل بود که شهرداریها به سمت کسب درآمدهای پایدار بروند. از آن پس و در طول این سالها، بخش اول این قانون یعنی حذف بودجه دولتی برای شهرداریها انجام شد و حتی خیلی از کمکهای قانونی که باید برای گسترش حملونقل عمومی صورت میگرفت نیز حذف شد که البته این مساله بیشتر در دولتهای نهم و دهم و بهدلایل سیاسی اتفاق افتاد. اما بخش دوم قانون، یعنی درآمدهای پایدار ایجاد نشد.
از طرف دیگر باتوجه به تمرکز تمام امکانات در کلانشهرها بهویژه شهر تهران، موضوع ساختوساز در دهههای اخیر به یک مقوله درآمدزا تبدیل و موجب شد تا شهرداریها برای کسب درآمد به این سمت رو بیاورند. بنابراین همه شهرداران سیاست فروش تراکم را در پیش گرفتند و باتوجه به دشواریهای زیادی که اداره شهر تهران دارد، چارهیی جز این نیست و تا زمانی هم که درآمدهای پایدار ایجاد نشود، اوضاع به همین شکل خواهد بود.
هرچند با ابلاغ طرح جامع درسال86 و طرح تفضیلی در ابتدای سال 91، موضوع تراکمفروشی نسبت به سالهای قبل بسیار کنترل شد اما باتوجه به ایراداتی که به طرح تفضیلی وارد است، همچنان خلاءهایی وجود دارد. بهنظر میرسد جدا از فروش تراکم در شهر تهران، موضوع جمعیتپذیری در این شهر بهویژه در شهرهای اقماری پایتخت نگرانکنندهتر است و باتوجه به مشکلات عمده ازجمله آلودگی هوا و تهدید جان میلیونها نفر در این شهر، باید برای این مساله چارهاندیشی کرد.
