ثبات نرخ ارز با تکامل بازار ثانویه

گروه بانک و بیمه| احسان شمشیری|

به دنبال انتشار اخباری در زمینه توقیف نفتکش توسط دولت انگلیس، عصر پنجشنبه ارزش دلار در بازار آزاد و معاملات نقدی بار دیگر افزایش یافت و به 13 هزار و 90 تومان در بازار تهران و 13130 تومان در بازار سلیمانیه رسید که این موضوع تأثیر خود را بر ارزش طلا و انواع سکه در بازار ایران گذاشت و عاملی شد تا قیمت سکه تمام نیز طی یک روز رشد ۶۰ هزار تومانی را تجربه کند و نرخ سکه طرح جدید به 4 میلیون و 620 هزار تومان برسد.

به گزارش «تعادل»، روز پنجشنبه در ابتدای معاملات صبح، قیمت دلار نسبت به روز چهار شنبه اندکی کاهش یافت و روند کاهشی هفته قبل را تکرار کرد. اما پس از انتشار خبر توقیف نفت‌کش در پنجشنبه، روند قیمت دلار در بازار افزایشی شد. اما صرافی‌های مجاز بانک مرکزی قیمت دلار را نسبت به روزچهارشنبه ۵۰ تومان کاهش دادند بطوری که قیمت خرید دلار در این صرافی‌ها ۱۲ هزار و ۶۵۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۲ هزار و ۷۵۰ تومان است. این صرافی‌ها همچنین، هر یورو را به قیمت ۱۴ هزار و ۶۰۰ تومان می‌خرند و ۱۴ هزار و ۷۰۰ تومان می‌فروشند که این نرخ‌ها نیز نسبت به روز چهارشنبه ثابت بوده است.  برخی فعالان بازار ارز معتقدند که هفته جاری احتمالا با ثبات نرخ دلار شروع خواهد شد و به دلیل وضعیت عوامل بنیادی بازار، بعید است که نرخ ارز افزایش زیادی داشته باشد و ممکن است که نوسان اندکی داشته باشد. زیرا بانک‌ها و صرافی‌ها نرخ ارز را کاهش داده و روند دو هفته اخیر نیز نزولی بوده است. همچنین به دلیل ثبات نرخ طلای جهانی به نرخ 1414 دلار در روز جمعه، اثری روی قیمت طلا و سکه نخواهد داشت و بازار ارز و طلا در مجموع روند آرام و با ثباتی خواهند داشت. تحلیلگران اعتقاد دارند که علت اصلی آرامش بازار دلار، عمیق‌تر شدن بازار ثانویه است که از اواسط تابستان پارسال به صورت ناقص اجرا شد ولی هیچ‌وقت در حد بازار ثانویه کامل تکامل نیافت بلکه بیشتر شکل بازار ثالث به خود گرفت؛ اگرچه همان شکل ناقص بازار ثانویه مانع تداوم جهش دلار شد. گفتنی است بعد از اعلام سیاست اضطراری دلار ۴۲۰۰، اقتصاددانان برجسته خواستار تشکیل بازار ثانویه‌ای برای مبادلات ارزی با هدف مهار دلار در بازار آزاد شدند که متأسفانه جدی گرفته نشد و نرخ دلار در بازار آزاد اوج گرفت. با اجرای ناقص بازار ثانویه از تابستان پارسال صعود دلار متوقف شد اما آرامش کامل ایجاد نشد که به نظر می‌رسد با تکامل بازار ثانویه این آرامش در حال حاکم شدن بر بازار است.

همچنین بانک‌ها در روز پنجشنبه ۱۳ تیر ماه قیمت دلار را نسبت به روز چهارشنبه اندکی کاهش دادند بطوری که قیمت خرید دلار در بانک‌ها که روز چهارشنبه ۱۲ هزار و ۴۳۱ تومان بود، روز پنجشنبه به ۱۲ هزار و ۴۰۸ تومان رسید. همچنین شعب ارزی بانک‌ها هر یورو را ۱۴ هزار و ۱۲ تومان خریداری کردند که قیمت این ارز نیز اندکی کاهش داشته است. هر پوند انگلیس نیز در شعب ارزی بانک‌ها به قیمت ۱۵ هزار و ۶۲۴ تومان خریداری شد. قیمت ارز مسافرتی نیز در بانک‌ها همچنان از قیمت فروش آن در بازار بالاتر است بطوری که قیمت فروش ارز مسافرتی در بانک‌ها ۱۴ هزار و ۷۱۵ تومان اعلام شده که با احتساب کارمزد به حدود ۱۵ هزار تومان می‌رسد.

همچنین براساس نرخ‌های میانگین معامله شده ارز سامانه سنا در روز چهارشنبه 12 تیرماه 98 نیز نرخ دلار 12 هزار و 731تومان، یورو 14 هزار و 645 تومان، درهم 3هزار و 508 تومان، پوند 16 هزار و 308 تومان، یوان چین 1 هزار و 940 تومان، لیر ترکیه 2354 تومان اعلام شد.

در بازار طلا و سکه نیز به دنبال افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و معاملات نقدی و همچنین اعلام هر اونس جهانی طلا به نرخ 1415 دلار، قیمت طلا و سکه اندکی افزایش یافت. مظنه یک مثقال طلای 17 عیار یا آبشده به 1 میلیون و 881 هزار تومان و هر گرم طلای18عیار434 هزار تومان افزایش یافت. قیمت سکه نیز در عصر پنج شنبه برای سکه طرح قدیم بهار آزادی 4 میلیون و 300 هزار تومان، نیم سکه 2 میلیون و 320 هزار تومان، ربع سکه 1 میلیون و 550 هزار تومان و سکه طرح جدید 4 میلیون و 620 هزار تومان معامله شد.

  دلایل توقف کاهش قیمت طلا و سکه

یک کارشناس با بیان اینکه نوسانات بازار ارز و طلای جهانی از کاهش قیمت طلا و سکه جلوگیری کرده است، گفت: میزان تقاضا در بازار کاهش یافته و خرید مردم به سمت طلاهای خرد که با قدرت خرید آنها همخوانی دارد سوق پیدا کرده است. محمد کشتی آرای، در رابطه با وضعیت بازار طلا و سکه گفت: بررسی هفته گذشته نشان از آن دارد که قیمت طلا در بازار جهانی تا اواسط هفته روند با ثباتی را طی می‌کرد اما در پی تغییر و تحولات شرایط اقتصادی جهانی، انس طلا با رشد ۳۰ دلاری مواجه شد و این موضوع عامل توقف کاهش قیمت طلا و سکه در بازار داخلی شد. این کارشناس بازار طلا و سکه تصریح کرد: در روزهای چهارشنبه و ابتدای پنج‌شنبه رفته رفته ارزش انس جهانی کاهش یافت و نسبت به ابتدای هفته با افزایش ۲۱ دلاری روبرو شد. وی خاطرنشان کرد: در میانه روز پنجشنبه با انتشار اخباری در زمینه توقیف نفتکش توسط دولت انگلیس، ارزش دلار بار دیگر روند سعودی به خود گرفت که این موضوع تأثیر خود را بر ارزش طلا و انواع سکه در بازار ایران گذاشت و عاملی شد تا سکه تمام طی یک روز رشد ۶۰ هزار تومانی را تجربه کند.

کشتی آرای درباره قیمت انواع سکه و طلا در پایان هفته گفت: هر قطعه سکه تمام طرح قدیم چهار میلیون و ۳۶۰ هزار تومان، سکه تمام طرح جدید چهار میلیون و ۶۱۰ هزار تومان، نیم سکه دو میلیون و ۳۴۰ هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و ۵۲۰ هزار تومان، سکه‌ گرمی ۹۹۰ هزار تومان، هر مثقال طلای خام ۱۷ عیار یک میلیون و ۸۸۵ هزار تومان و هر گرم طلای خام ۱۸ عیار ۴۳۵ هزار و ۲۰۰ تومان ارزش‌گذاری شده است. این کارشناس بازار طلا و سکه در پاسخ به این سوال که آیا همچنان میزان عرضه بر تقاضا پیشی دارد؟ بیان کرد: طی هفته‌های گذشته میزان تقاضا به‌شدت کاهش یافته و در هفته گذشته این موضوع نیز ادامه داشته است که با پیشی گرفتن عرضه طلا بر تقاضا حباب سکه با انتخاب مسیر کاهش به ۳۰۰ هزار تومان رسیده است. وی تاکید کرد: کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده نهایی عاملی شده تا خرید مردم به سمت خرید طلاها و مصنوعات خرد که با قدرت خرید آنها همخوانی دارد سوق پیدا کند.

  کاهش نرخ ارز با بازار متشکل ارزی

از سوی دیگر، در رابطه با وضعیت قیمت ارز در کشور یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، معتقد است بازار متشکل ارزی با کشف واقعی قیمت‌ها موجب کاهش نرخ ارز می‌شود. رحیم زارع عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با خانه ملت با درخواست راه‌اندازی بازار متشکل ارزی، گفت: این بازار در واقع یک محل عمده‌ فروشی نقدی اسکناس در تهران است که بستر معاملات رو در رو در آن وجود دارد و کاملاً شفاف بوده و تأمین نیاز ارزی برای معاملات صرافی‌ها صورت می‌گیرد.

نماینده مردم آباده، بوانات و خرمبید در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به نقش آفرینی دلالان در دوبی، سلیمانیه و هرات و تاثیر آن در بازار ارزی ایران، افزود: با تشکیل بازار متشکل ارزی نرخ‌گذاری از دوبی به تهران منتقل می‌شود، البته فرآیند این انتقال به مرور زمان رخ داده و یک شبه انجام نمی‌شود و امکانپذیر نیست.

وی ادامه داد: ایجاد بازار متشکل ارزی از نوسان و التهاب در بازار می‌کاهد .تشکیل بازار متشکل ارزی می‌تواند مزایای زیادی برای اقتصاد داشته باشد و سبب قانون مندتر شدن بازار شود تا از ایجاد عرضه و تقاضای غیر واقعی جلوگیری کند، چراکه اگر در عرضه و تقاضا تعادل ایجاد نشود مشکلات کنونی اقتصاد کشور رفع نمی‌شود.بانک مرکزی باید شرایط راه‌اندازی و فعالیت این بازار را هرچه سریعتر فراهم کند تا دامنه فعالیت‌های غیررسمی ارز محدودتر شود.

زارع با بیان اینکه با ایجاد بازار متشکل ارزی از نوسان و التهاب در بازار کاسته می‌شود، تاکید کرد: تمامی فعالان بازار متشکل ارزی، بانک‌ها و صرافی‌های مجاز بانک مرکزی هستند و این بانک بر فعالیت آنها نظارت داشته و دیگر صرافی یا بانکی نمی‌تواند ارز خود را با قیمت بالایی برای فروش بگذارد و التهاب در بازار ایجاد کند.

وی معتقد است که بازار متشکل ارزی با کشف واقعی قیمت‌ها می‌تواند موجب کاهش نرخ ارز در بازار شود و پس از طی یک دوره ثبات نسبی در بازار ارز ایجاد کند تا فعالان اقتصادی بتوانند از این شرایط با ثبات برای توسعه فعالیت‌های خود استفاده کنند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه بازار متشکل ارزی می‌تواند خریدوفروش ارز در بازار غیررسمی را محدود کند، تصریح کرد: بانک مرکزی باید شرایط راه‌اندازی و فعالیت این بازار را هرچه سریع‌تر فراهم کند تا دامنه فعالیت‌های غیررسمی ارز محدودتر شود.

  دلار حج 12790 تومان

از سوی دیگر، بانک مرکزی نرخ ارز برای حجاج را ۱۲ هزار و ۷۹۰ تومان تعیین کرده که با توجه به قیمت فروش دلار در صرافی‌‌های مجاز و ملی به نرخ ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان، به نظر می‌رسد که بانک مرکزی رقم ارز حجاج را در سال جاری در نزدیکی بازار آزاد در نظر گرفته و زائران می‌توانند نسبت به دریافت این ارز اقدام کنند و بانک عامل ارایه‌کننده ارز حجاج، نسبت به تشکیل پرونده و ارایه ارز به آنها اقدام می‌کند و پرداخت ارز به زائران حج تمتع در تمامی شعب ارزی بانک ملی و حداکثر برای هر زائر ۲۰۰ دلار امریکا انجام می‌شود. میزان ارز پرداختی به زائران حج تمتع در سال گذشته نیز ۲۰۰ دلار بوده که نسبت به سال ۱۳۹۶ به میزان ۱۰۰ دلار کاهش داشته است، بطوری که در سال‌های پیش از آن ۳۰۰ دلار به عنوان ارز مسافرتی به حجاج پرداخت می‌شده است.

  تمایل بازار جهانی به افزایش نرخ اونس طلا

به نظر می‌رسد طلا پس از پنج سال ماندن در یک بازه قیمت محدود، آماده آغاز روند صعودی بوده و ممکن است دوباره به رکورد ۱۷۰۰ دلار سال ۲۰۰۳ بازگردد. مایک مک گلان، استراتژیست ارشد کالا در بلومبرگ اینتلیجنس در این باره اظهار کرد: طلا پس از پنج سال حبس بازه‌ای، عوامل ارزشمندی برای صعود چشمگیر قیمت دارد که شامل عدم توافق تجاری امریکا و چین، انتظارات برای کاهش نرخ‌های بهره و نوسان فزاینده بازار سهام است.

وی در ادامه افزود: شکسته شدن قیمت ۱۴۰۰ دلار و صعود طلا به بالاترین حد در شش سال گذشته، به روند افزایشی این فلز که در مقطع فعلی پرقدرت است، رونق جدیدی داده است. انتظار می‌رود عملکرد مثبت طلا در نیمه دوم سال ۲۰۱۹ ادامه پیدا کند.

مک گلان خاطرنشان کرد: ماندن قیمت طلا در بالای مرز ۱۴۰۰ دلار نشانه تجدید روندی صعودی است و رکورد قیمت ۱۷۰۰ دلار هر اونس طلا در سال ۲۰۱۳، قیمت هدفی است که این فلز باید بشکند.

بر اساس گزارش کیتکونیوز، قیمت‌های بالاتر طلا به دلیل تئوری پیک ارزش دلار امریکا و انتظارات برای کاهش نرخ‌های بهره از سوی بانک مرکزی امریکا، احتمالی‌ترین اتفاقی است که برای نیمه دوم سال ۲۰۱۹ پیش بینی می‌شود.

قیمت طلا در ۱۵ ژوئن تحت تأثیر افت ارزش دلار و تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، به مرز ۱۴۳۸ دلار و ۶۳ سنت صعود کرده بود که بالاترین قیمت از ۱۴ مه سال ۲۰۱۳ بود و همچنان بالای ۱۴۰۰ دلار معامله می‌شود.

کریس وستون، مدیر تحقیقات شرکت «پپراستون گروپ» نیز به کیتکونیوز گفت: اگر بانک‌های مرکزی نرخ‌های بهره را کاهش دهند، قیمت هر اونس طلا در میان مدت تا مرز ۱۵۲۰ دلار می‌تواند صعود کند.

این در حالی است که بهای جهانی طلا در معاملات روزجمعه در پی افت ارزش دلار و تشدید نگرانی‌ها نسبت به تجارت جهانی، به بیشترین حد خود در یک هفته اخیر صعود کرد. بهای هر اونس طلا برای تحویل فوری در معاملات روز جمعه ۷ دهم درصد افزایش یافت و به یک هزار و ۴۲۷ دلار و ۶۴ سنت رسید. در بازار معاملات امریکا، هر اونس طلا با ۱.۶ درصد افزایش به یک هزار و ۴۳۰ دلار و ۸۰ سنت رسید.

بنابر اعلام مقامات کاخ سفید اگرچه مذاکرات تجاری امریکا با چین در مسیر صحیحی حرکت می‌کند، ولی رسیدن به توافق مناسب، زمان بر خواهد بود. بر اساس این گزارش، وجود انتظارات بالا برای کاهش نرخ‌های بهره از سوی بانک مرکزی امریکا، سبب افزایش بهای طلا در بازارهای جهانی شده است. مدیر ارشد در سی‌ام سی مارکت، مایکل مککارتی گفت: ما یک رویداد مهم برای اقتصاد جهانی را در پیش رو داریم که آن هم رقم‌های آمار حقوق و دستمزد‌ها است . اگر اعداد کمتر از انتظار‌ها باشند ما شاهد تایید یکی از کلیدی‌ترین فاکتورهای حمایتی از قیمت طلا، یعنی فضای نرخ بهره‌های کم خواهیم بود .

تمام نگاه‌ها در حال حاضر بر روی دستمزده‌های بخش غیر کشاورزی امریکا متمرکز شده که انتظار می‌رود نسبت به رقم 75 هزار موردی ماه می (قبلتر)، در ماه ژوئن شاهد جهش این رقم به 160 هزار مورد شغل جدید باشیم .

فدرال رزرو نشست دو روزه سیاست‌های پولی خود را در روزهای 30 و 31 ماه جولای برگزار خواهد کرد و بازارهای آتی با درصد کامل انتظار کاهش حداقل 25 واحد پایه نرخ بهره را دارند.

در مسیر کاهش نرخ بهره فدرال رزرو تنها نیست و بطور مثال بانک مرکزی استرالیا از ژوئن 50 واحد پایه نرخ بهره خود را کاهش داده و همچنین درهای کاهش نرخ دیگری در سال را باز گذاشته .

استفان اینس، مدیر ارشد در ونگارد مارکتز اعتقاد دارد: «طلا در نتیجه آمارهای دستمزد واکنش خوبی خواهد داشت، زیرا حتی یک آمار مثبت هم نباید در احساس نیاز بانک‌های مرکزی جهان به واکنشی فوری تغییری ایجاد کند .

فلز زرد از زمان لمس رقم 1265.85 دلاری اوایل ماه می (کمترین قیمت 2019) تا به امروز، بیش از 12 درصد، معادل 150 دلار رشد قیمت داشته است که دلیل آن هم تاثیر دو عامل اصلی، یعنی چشم‌انداز سیاست‌های دوویش از جانب بانک‌های مرکزی جهان و تشدید تنش بین ایلات متحده و ایران بوده است . از دیدگاه تکنیکال، وانگ تائو تحلیلگر رویترز اعتقاد دارد، ممکن است شاهد حمله دوباره طلای نقدی به سمت 1435 دلار در هر اونس باشیم که شانس بالایی وجود دارد گذر از این سطح باعث رشد قیمت‌ها به سمت 1443 تا 1456 دلار در هر اونس شود.

هلدینگ اوشیانا گلد استرالیا روز پنج‌شنبه اعلام کرد که به دلیل اختلاف و درگیری بر سر مجوزهای فعالیت با دولت این کشور، حمل و نقل خود در معدن طلا و مس «دیدی پیو» فیلیپین را متوقف کرده است .

بانک آو امریکا مریل لینچ روز پنج‌شنبه اعلام کرد که سرمایه‌گذاران قبل از نشست جی 20 میزان 15.1 میلیارد دلار را از بازارهای سرمایه بیرون کشیدند و طی چهار روز کاری منتهی به 2 جولای، 6.2 میلیارد دلار در بخش اوراق دولتی سرمایه‌گذاری کرده‌اند .