بازگشت بورس به مدار رشد از هفته اول مرداد
گروه بورس|سمیرا ابراهیمی|
در روزهای معاملاتی اخیر، بازار سهام دیگر پویایی و رونق هفتههای قبل را نداشت و اینطور به نظر میرسید که کرختی و رخوت بر بازار حاکم شده است. ریزش 1.5 درصدی روش گذشته شاخص کل نیز به نوعی تصویری از حالت وحشت زده بازار از ریسکهای سیاسی داخلی و خارجی بود که با این حجم از ریزش، برونریزی کرد.
در اولین روز کاری هفته، بازار سهام تحت تاثیر افزایش ریسکهای سیاسی، بار دیگر به محدوده منفی و اصلاحی گام برداشت. طی روزهای گذشته علاوه بر نوسانات کاهشی بازارهای جهانی، انتشار اخباری مبنی بر توقف نفتکش ایرانی در آبهای اسپانیا و قطعی شدن افزایش درصد غنیسازی ایران در مهلت تعیین شده یعنی روز یکشنبه، ، دو خبر مهمی بود که عرضهها را در بازار فزونی داد. برخی از تلافی ایران در خصوص توقف نفتکش ایرانی ابراز نگرانی کردند و برخی نیز از شروع غنیسازی و جلسه شورای حکام در روز چهارشنبه و نتایج آن نگران هستند. اما اخبار هر چه باشد عاملی برای اصلاح بازار در محدودههای نزدیک به نقاط مقاومتی بوده است.
از سوی دیگر، نوسانات بازارهای جهانی و عدم توافق چین و امریکا نگرانیهایی را ایجاد کرده که نمود آن در بورس فلزات لندن نیز به صورت ریزش قیمتهای همگانی منجر شد. آمارهای رسمی دولت امریکا نشان داد که بخش غیرکشاورزی اقتصاد امریکا در ماه گذشته 224 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد کرده که بیشترین تعداد در 5 ماه گذشته بوده است. اقتصاددانان انتظار ایجاد تنها 160 هزار فرصت شغلی را داشتند. این آمارها موجب کاهش احتمال پایین آمدن نرخ بهره در این کشور شد. این شرایط نیز، مزید بر علت ریزش ارزش کالاهای اساسی شد. بطوری که قیمت سنگ آهن وارداتی خلوص 62 درصد در چین روندی صعودی در طول هفته گذشته داشت و تا 126 دلار هر تن خشک سی اف آر بالا رفت اما در پایان هفته با کاهش نگرانیها از محدودیت عرضه و افت معاملات، مجددا نزولی شد و تا 114 دلار هر تن خشک سی اف آر رسید که از هفته قبل 4 دلار ارزانتر بود. همچنین نوسان شدید قیمت، خریدارها را از بازار عقب نشاند. هفته گذشته موجودی سنگ آهن بنادر چین 350 هزار تن بالا رفته 115.6 میلیون تن ثبت شد. انجمن آهن و فولاد چین هفته گذشته از دولت این کشور درخواست کرد روند صعودی اخیر بازار سنگ آهن را مورد بررسی قرار دهد و بازار را به حالت نرمال خود باز گرداند همین امر بازار را آرام کرد. بیلت صادراتی سیایاس نیز از 420 تا 425 دلار به 425 تا 430 دلار هر تن فوب افزایش یافت.
بازار در سیطره ریسکهای سیاسی
به منظور بررسی دقیق هر یک از عوامل سیاسی و اقتصادی موجود در بازار و تاثیرات آن در بورس، با مهرزادمنتظری، تحلیلگر بنیادی بازار سرمایه به گفتوگو پرداختیم. منتظری به «تعادل» گفت: در هفتههای اخیر، ریسکهای سیاسی جدیدی ایجاد شدند که میتوان گفت مهمترین آنها، بحث خروج ایران از برجام است. از سوی دیگر، تنشهای خلیجفارس در دریای عمان و همچنین توقیف نفتکش ایران توسط انگلیس مطرح است که این تنشها، بازار را به فاز احتیاط وارد میکند. این تنشهای سیاسی، باعث شد که دلار نزولی شود و در واقع ریسک ناشی از کاهش نرخ دلار به بازار سرمایه وارد شد. زیرا قیمتهای کشف شده در بورس کالا نیز نزولی بودند. مثلا قیمت شمش فولاد از 4100 تومان به 3100 تومان رسیده و با 20 درصد کاهش، بازار را به فاز احتیاط وارد کرده است.
رشد سهام کوچک فارغ از ارزش ذاتی
وی در ادامه افزود: در شرکتهای کوچک نیز عرضه و تقاضا روی نقدینگی بازار کار میکند و اصلا ارتباط زیادی به ارزش ذاتی آن ندارد. در این شرایط سهام بازار پایه نیز کار میکنند و در واقع موج سواری میشود. اما در سهمهای بزرگ برای بازگشت آنها به مسیر رشد، باید پشتیبانی بنیادی نیز رخ بدهد.در حالی که مشاهده میشود در یک ماه اخیر قیمت دلار کاهش پیدا کرده، ریزش ارزش در بورس کالا را داشتیم و در سطح جهانی نیز قیمتها پس از رسیدن به سقف قیمتی، دوباره ریزشی شدهاند. بنابراین جهشی از قیمتهای جهانی دیده نخواهد شد.
عدم پشتیبانی بنیادی از کالاهای اساسی
به گفته منتظری، بررسی آمار قیمت کالاهای اساسی در چین و اروپا نیز گویای آن است که اکنون خبری از رشد در قیمتهای جهانی نیست و در نهایت خبری از پشتیبانی عوامل بنیادی برای رشد سهام نه در سطح داخلی و نه در سطح بینالمللی وجود ندارد. به همین دلیل، فروشندگانی که همیشه در بازار وجود دارند، فعال شدهاند و خبری از خریداران نیست.
نمای بازار در میان مدت
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به توصیفی از وضعیت بازار سهام در روزهای آینده پرداخت و گفت: در چهارشنبه هفته قبل، دلار از قیمت 12700 تومان به سمت بالا برگشت و به نظر میرسد که روند کاهشی قیمت دلار، به سمت صعود برگشته است که این موضوع میتواند تحریک تقاضا در بازار را ایجاد کند. زیرا افزایش نرخ دلار باعث رشد تقاضا در بورس کالا و به تبع آن در بازار سهام میشود. از طرف دیگر، اکثر شرکتها، گزارشهای 12 ماهه سال 97 را دادهاند و مجامع شرکتهای بزرگ تا 2 هفته آینده برگزار خواهند شد که تقسیم سود خوبی دارند.
بازگشت بورس به مدار رشد به شرط ثبات سیاسی
وی افزود: همچنین در آستانه انتشار گزارشهای 3 ماهه شرکتها هستیم. انتظار میرود که گزارشهای 3 ماهه، گزارشهای وزینی باشند و میتوانند بازار را نگه دارند و موج صعودی در بازار ایجاد شود. بر این اساس احتمالا از هفته اول مرداد، موج صعود قیمت سهام در بازار دوباره آغاز خواهد شد. البته باید توجه داشت که شرایط سیاسی ناپایدار است و هر لحظه ممکن است که ریسکهای بیشتری به بازار القا شود. بنابراین احتمال بازگشت بازار به مدار رشد از اول مرداد، به شرط پایداری شرایط سیاسی در وضعیت فعلی است.
رشد فلزات به رشد دلار بستگی دارد
به گفته منتظری، اکنون که سهام گروه فلزات اساسی در حال از دست دادن ارزش خود هستند، میتوان تا حدی آن را همگن با ریزش قیمت فلزات در بورس لندن متقارن قلمداد کرد. از طرف دیگر قیمت دلار آزاد نیز در قیمت فلزات در بازار آزاد تاثیر میگذارد. هرگاه فاصله نرخ دلار آزاد با نیمایی زیاد میشود، نرخ فلزات در بورس کالا نیز افزایش پیدا میکند. بنابراین هردو عامل اکنون تاثیرگذار هستند.. از طرف دیگر، نرخ دلار از 15 هزار تومان، به 13 هزار تومان رسیده است. بنا براین اگر دلار دوباره در مسیر رشد وارد شود، ارزش بازار فلزات اساسی هم زیاد میشود.
قیمت نفت درجا خواهد زد
این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه به وضعیت قیمت نفت جهانی اشاره کرده و گفت: هماکنون نمیتوان راجع به قیمت نفت، پیشبینی قطعی کرد. اما احتمال دارد که در همین قیمتهای فعلی بماند، در صورتی که جنگ در خلیج فارش ایجاد نشود که قیمت نفت را بالا نبرد. اما از لحاظ بنیادین، همین اعداد باقی میماند. تاثیر قیمت نفت در پالایشگاهها، تنها در صورت نوسانات شدید نفت رخ میدهد. اگر نفت نوسانات بزرگ داشته باشد، در کوتاهمدت در سود پالایشگاهها تاثیر مثبت یا منفی مستقیم با قیمت نفت میگذارد. اما نوسان تا 5 درصد، چندان تاثیری نمیگذارد. همچنین باید توجه داشت که اکنون در پالایشگاهها، نرخ دلار نیمایی مهم است.
وی افزود: از سوی دیگر، مزیت صنعت پالایشگاهی این است که تولید و فروش داخلی دارند و تحریمها، ریسکی برای آنها ندارند. اما به نظر میرسد که در شرایط فعلی، ارزندگی پالایشگاهها، مانند تمام صنایع بزرگ است و اگر بخواهند حرکتی کنند، همگام با فلزات و
پتروشیمیهاست.
منتظری خاطرنشان کرد: در شرکتهای پتروشیمی نیز، با توجه به محصول تولیدی که دارند، باید بررسی صورت بگیرد. علاوه بر آن، این نگرانی وجود دارد که در پی کاهش شدید صادرات نفت، تولید نفت کم شود و برخی از پتروشیمیها که خوراک وابسته به نفت مانند گازهای همراه نفت دارند، احتمالا با مشکلاتی مواجه میشوند. اما در گزارشهای خرداد ماه، چیزی مشاهده نشده هرچند این ریسک، سهمهای این گروه را با ابهام مواجه میکند.
بازی سهام کوچک تمام شد
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به موضوع احتمال ورود بازار به بازی و نوسانگیری در سهام کوچک که اکنون مطرح شده، اشاره کرد و گفت: اینکه بازار به فاز نوسانگیری در سهام کوچک وارد شود، بعید است. در ماههای اخیر که زمان رونق بازار بود، سهمهای متفرقه خیلی بیشتر از شرکتهای بزرگ رشد کردند. در شاخص هم وزن هم مشاهده میشود که بیشتر از شاخص موزون رشد کرده است. بنابراین تئوری رشد شرکتهای کوچک مانند قندیها احتمالا وجود ندارد، زیرا شرکتها بیشتر از توان خود رشد کردند. البته این به معنی اصلاح عمیق در بازار نیست، اگر شرایط فعلی ادامه پیدا کند امکان درجا زدن وجود دارد. زیرا اکنون شرکتهای بزرگ پایینتر از ارزش ذاتی آنها معامله میشود. اگر نرخ ارز قرار باشد به زیر 10 هزار تومان برسد ممکن است اصلاح عمیق ایجاد شود. اما بهطور کلی میتوان گفت که بازار تا روشن شدن ابهامات در هفته اول مرداد، کمی منفی میشود و دوباره به حالت رشد بازمیگردد.