سقوط پادشاه سنگی در «خونگ اژدر»
نقش برجسته «خونگ اژدر»، نشانِ تنفیذ قدرت حاکم از سمتِ پادشاه اشکانی، در طول ۶ سال گذشته، به مرور تخریب می‌شود، اما هنوز میراث فرهنگی ایذه در استان خوزستان، نسبت به این اتفاق واکنشی نشان نمی‌دهد. مجید کیوانی، دبیر انجمن میراث فرهنگی و تاریخی نوژان کارون در استان خوزستان، با اعلام این خبر می‌گوید: سنگ‌نگاره «خونگ اژدر» با دو نقش برجسته متعلق به عیلامیان و اشکانیان در نزدیکی ایذه که در سال ۱۹۶۱ میلادی توسط لویی واندنبرگ کشف شد، تا امروز به جز بررسی مطالعاتی برای ثبت، می‌توان گفت هیچ اقدام دیگری برای آن انجام نشده است. او با بیان اینکه به نظر می‌رسد نقش برجسته متعلق به عیلامی‌ها تقریبا محو شده باشد، ادامه می‌دهد: نقش برجسته اشکانی نشانگر آیین تنفیذ قدرت حاکم از سوی مهرداد اشکانی است، اما متاسفانه در این چند دهه اخیر شاهد تخریب تدریجی این اثر فاخر باستانی متعلق به دوران الیمایی_اشکانی هستیم. او با تاکید براین‌که تاکنون هیچ اقدام جدی برای حفاظت از این نقش برجسته منحصر به فرد دوران اشکانی نشده، بیان می‌کند: در ۶ سال گذشته با تغییرات پی در پی مدیران کل در این سازمان، شاهد فراموشی و تخریب بیشتر نقوش برجسته باستانی در مناطق ایذه و باغملک بوده‌ایم. دبیر انجمن نوژان کارون تنها راه نجات و نگهداری از نقوش برجسته باستانی در منطقه شمال و شمال شرق خوزستان را اعلام وضعیت بحرانی برای «نجات میراث فرهنگی الیماییان» توسط مسوولان ارشد شهرستانی می‌داند و به ایسنا می‌گوید: شکل‌گیری اتحاد و همکاری فرهنگی اهالی در این مناطق و پیگیری قانونی سمن‌های میراث فرهنگی برای متقاعد کردن اداره کل میراث فرهنگی برای اجرای پروژه و تاکید استاندار خوزستان برای تامین اعتبار مالی با هدف ساخت سازه‌های حفاظتی، امنیتی و اجرای مرمت علمی همه نقوش برجسته باستانی در این شهرها و به ویژه نقش برجسته ارزشمند الیمایی-اشکانی خونگ اژدر باشیم. وی تاکید می‌کند: این اثر تنها حضور رسمی یک شاه اشکانی در نقش برجسته است و از نظر تاریخی بسیار حائز ارزش است، بنابراین باید
هر چه سریع‌تر با این اثر در خور ارزش تاریخیی بر خورد و اصول حفاظت و مرمت در مورد آن اجرا شود. کیوانی ادامه داد: در صورت ادامه‌دار شدن بی‌توجهی‌ها نسبت به حفاظت و مرمت نقش برجسته روستای «خنگ اژدر»، «کول فرح»، «اشکفت سلمان» و «کهباد» در شهرستان ایذه، این انجمن میراث فرهنگی، پیگیری‌های لازم برای پاسخگویی و اجرایی شدن مطالبات قانونی از آن سازمان را از طریق مراجع بالا دست انجام می‌دهیم. او با بیان اینکه نقش برجسته خونگ اژدر در سال ۱۳۸۵ به شماره ۱۳۵۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، اضافه می‌کند: حتی در گذشته یکی از تکه سنگ‌هایی که روی آن نیز نقشِ برجسته، وجود داشته، توسط سارقان برداشته شده است. نقش برجسته اشکانی حجاری شده، آیین تنفیذ قدرت شاهک الیمایی را از سوی مهرداد اشکانی نمایش می‌دهد. این نقش تصویر سواری است با چهره نیم رخ که به چهار فرد با چهره‌های روبرو که شاید او را سپاس و درود می‌گویند نزدیک می‌شود. مرد سوار هیبتی کهنسال و کلاه شاهی دارد ملازمی در پشت سر او ایستاده است نفر اول پیاده قامتی بلندتر از دیگران و شال برشانه چپ، دست چپ برکمر و قبضه شمشیر و دست راست با زاویه قائمه مقابل بدن که احتمالا شیء نامشخص همچون میوه درخت کاج در دست گرفته است. سه نفر بعدی دستان خود را به حالت گره خورده در برابر کمر گرفته‌اند. تصویر پرندگانی که حلقه قدرت و فره شاهی را بین شاه سوار براسب و شاهک بلند قامت پیاده با لباس مجلل، در حالی که دست چپ تکیه بر قبضه شمشیری استوار شده بر کمر و دست راست به حالت احترام بالا گرفته شده، بدون هیچ گونه نماد تزئینی تنها برای نمایش هیبت و هیمنه حضور شاه نقش شده است.
