وضعیت اسفبار آثار ساسانی در مسیری تاریخی در کرمانشاه

نامِ «تاق گرا»، «کتیبه آنوبانی‌نی» یا حتی «قلعه یزدگرد» در مسیری تاریخی در ثلاث‌ باباجانی را بیشتر بعد از زلزله آبان دو سال گذشته در کرمانشاه به گوش شنیدیم، آثاری تاریخی که به جز قلعه یزدگرد هیچ‌کدام آسیبی ندیده بودند، اما قول‌ها برای ساماندهی هر سه بنا به این بهانه مطرح شدند. حالا بعد از گذشت ۲۰ ماه، آنچه که به چشم می‌آید بیشتر محوطه‌ای ساماندهی نشده یا شاید هم در دست ساماندهی است که هنوز نگرانی‌ها از پس لرزه‌ها یا زلزله‌های چند ریشتری برای تخریب‌ آنها هنوز وجود دارد، با صحنه‌هایی که به نظر می‌رسد هیچگاه قرار نیست، مشکلات‌شان برطرف شود. پیمان یزدانی، عکاس و دوستدار میراث‌فرهنگی که چند روز قبل، این مسیر تاریخی را دیده، به ایسنا می‌گوید: حدود ۱۵ کیلومتر مانده به سرپل‌ذهاب، «تاق گرا» در فرعی پایین‌تر از جاده اصلی و احتمالا در سر راه جاده قدیمی در دوره ساسانی با آثاری مشهود از وندالیسم قرار گرفته است، بنایی در گذشته در اختیار مرزبانی ایران بوده و امروز احتمالا جایگاه خواب کارگران مشغول در محل و مکانی برای نوشتن یادگاری‌هاست. او اما وضعیت مرمتِ این بنای تاریخی را نیز اصلا مناسب نمی‌داند و می‌گوید: به نظر می‌رسد بیشتر با سیمان یا مصالحی شبیه به آن این اثر تاریخی را مرمت کرده‌اند. در اطراف این بنا، کارگرانی در حال سنگفرش کردن محوطه‌اند و دور تاق نرده‌هایی نصب شده است، شاید این اقدام در حال انجام توسط میراث‌ فرهنگی باشد، اما جالب است که به نظر می‌رسد مکان استراحت کارگران نیز فضای داخلی همین بناست. وی حتی به وندالیسم‌هایی که در داخل این تاقی رخ داده، اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: وضعیتِ این محوطه اصلا مناسب نیست، علاوه بر سیمان‌کاری به عنوان مصالح مورد استفاده در مرمتِ بنا، یادگاری‌ نویسی‌های عجیبی روی بدنه آن نوشته شده است. او تاکید می‌کند: چیزی شبیه به کنگره در بالای تاقی نیز از قدیم وجود داشته که در حال حاضر فقط بخشِ کوچکی از آن باقی مانده‌اند. یزدانی، تنها نشان از معرفی این اثر تاریخی را تابلویی قهوه‌ای رنگ می‌بیند که درباره این اثر توضیح داده شده و می‌گوید: معتقدم نخستین چیزی که برای این بنای تاریخی نیاز استوجود یک نگهبان برای حفاظت از اثر است، از سوی دیگربا توجه به قدمت اثر، نیاز به بلیت‌فروشی برای این بنای تاریخی قطعا نیاز است. این عکاس «قلعه یزدگرد» و «دکان داوود» در دالاهو را نیز در چنین وضعیتی توصیف می‌کند و می‌گوید: متاسفانه بزرگ‌ترین ضعفی که در این مناطق وجود دارد، نبود نگهبان در این محوطه‌های تاریخی است که از سوی دیگر، حفاری‌های غیرقانونی در نقطه نقطه این محوطه، به خصوص در قلعه یزگرد به چشم می‌خورد. او همچنین کتیبه «آنوبانی‌نی» در نزدیکی ثلاث‌باباجی را که بی‌توجه به حال خود رها شده، یک نقطه ضعف دیگر در این مسیر تاریخی می‌داند و می‌گوید: هیچ‌کدام از آثار این محوطه، نه بلیت فروشی دارند و نه شیشه‌ای برای حفاظت از آنهایی که به صورت تک قرار گرفته‌اند، کشیده شده است و نه نگهبانی که از هجوم یا رفتارهای ناشیانه برخی مسافران جلوگیری کند.