تولید خودرو بدون شرکا
تعادل|
مردادماه سال گذشته که شرکت فرانسوی«پژو» ایران را ترک کرد؛ غول خودروساز جاده مخصوص آستین‌هایش را بالا زد تا با بالاترین سطح داخلی‌سازی قطعات، اقدام به تولید خودروی «پژو 301» کند. خودرویی که برای اولین‌بار بدون حضور حتی یک شریک خارجی تولید آن کلید خورده و قرار است نخستین سری آن، اردیبهشت ۹۹ به مشتریان عرضه شود. البته آنگونه که مدیرعامل ایران‌خودرو روز گذشته در مراسم رسمی رونمایی از خط تولید خودروی «پژو ۳۰۱» روایت کرد: «در دیداری که با مدیران پژو در اواخر سال ۹۷ داشته، آنها به ایران‌خودرو اعلام کردند که نباید خودروی پژو ۳۰۱ را بدون حضور آنها تولید کند.» اما پاسخی که از هاشم یکه زارع دریافت کردند، این بوده: «شما از قرارداد خارج شده‌اید و ما به هر ترتیب خودروی پژو ۳۰۱ را داخلی‌سازی و تولید خواهیم کرد.» برهمین اساس، تولید خودروی «301» را می‌توان اولین پروژه‌ای دانست که ساخت آن در صنعت خودرو با بالاترین سطح داخلی‌سازی شروع شده؛ به‌طوری که تاکنون شاهد چنین
هم افزایی میان خودروسازان و قطعه‌سازان در این سال‌ها نبوده‌ایم. همچنین برای اجرای این پروژه ۱۹۸ سازنده مورد بررسی قرار گرفتند، که از میان این تعداد با ۹۶ سازنده قرارداد منعقد شده و با در نظر گرفتن شرکت‌های همکار با این سازندگان، در مجموع ۳۰۰ سازنده درگیر پروژه پژو ۳۰۱ خواهند شد.
از آن سو، براساس آماری که از سوی متولیان خودرویی اعلام شد، سال جاری 4 هزار دستگاه پژو ۳۰۱ در ایران تولید خواهد شد، که این رقم در سال ۱۴۰۰ به ۱۰۰ هزار دستگاه می‌رسد. همچنین به گفته مدیرعامل ایران‌خودرو، مهرماه 97 از داخلی‌سازی قطعه‌ای رونمایی خواهد شد که هیچ یک از قطعه‌سازان داخلی جرأت تولید آن را نداشته و آن را خط قرمز تولید قطعات می‌دانستند.
دهان‌کجی ایران به پژو
کارخانه بدنه‌سازی چند منظوره محصولات جدید ایران‌خودرو که با آخرین فناوری‌های روز صنعت دنیا راه‌اندازی شده در اوج تحریم‌ها و با بهره‌گیری از دانش فنی با حضور معاون فناوری رییس‌جمهور و هاشم یکه زارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو افتتاح شد. در این خط پژو ۳۰۱ با حداقل ۶۰ درصد داخلی‌سازی تولید خواهد شد که طبق برنامه اعلامی قرار است داخلی‌سازی این خودرو به ۸۰ درصد برسد. همچنین در تولید این خودرو از ۳۰۰سازنده ایرانی استفاده شده و پژو ۳۰۱ دارای استانداردهای ۸۵گانه روز دنیا است. این خودرو قرار بود به طور مشترک از سوی شرکت ایران‌خودرو و شرکت پژو فرانسه تولید شود اما به دنبال ترک یکجانبه پژو از ایران در پی تحریم‌های سال گذشته، ایران‌خودرو تولید مستقل این خودرو را بدون همکاری شرکت فرانسوی در دستور کار خود قرار داد. از اوایل سال آینده خط تولید انبوه این خودرو به بهره‌برداری می‌رسد. این محصول اوایل سال آینده با ظرفیت اولیه ۱۰ هزار دستگاه در سال به تولید انبوه خواهد رسید و در ادامه تیراژ تولید آن به ۱۰۰ هزار دستگاه و در نهایت سالانه ۲۵۰ هزار دستگاه افزایش خواهد یافت. البته پیش از این هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو تولید مستقل این خودرو را تاوان عهدشکنی پژو دانسته بود که فرصتی برای بهره‌مندی از توان متخصصان داخلی ایجاد کرد؛ چراکه در مرداد ماه سال گذشته پژو ایران را ترک کرد. بنا به گفته مسوولان ایران‌خودرو در آن زمان ایران می‌توانست تنها ۴۰ درصد خودکفایی را در تولید پژو ۳۰۱ محقق کند؛ اما اکنون خودکفایی کشور به ۶۱ درصد رسیده، که این رقم طی چند ماه آینده به
۸۰ درصد خواهد رسید؛ این در حالی است که امسال
4 هزار دستگاه پژو ۳۰۱ در ایران تولید خواهد شد و این رقم در سال ۱۴۰۰ به ۱۰۰ هزار دستگاه می‌رسد. برای اجرای این پروژه ۱۹۸ سازنده مورد بررسی قرار گرفتند و از میان این تعداد با ۹۶ سازنده قرارداد منعقد شده و با در نظر گرفتن شرکت‌های همکار با این سازندگان، در مجموع ۳۰۰ سازنده درگیر پروژه پژو ۳۰۱ خواهند شد.
دریافت خسارت ۱۵۰ میلیون یورویی از پژو
هاشم‌یکه زارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو در مراسم آغاز تولید پژو ۳۰۱ و افتتاح نخستین سالن تولید چند منظوره در خاورمیانه با اعلام دریافت ۱۵۰ میلیون یورو خسارت از پژو طی مدت 5 سال از داخلی‌سازی یکی از قطعات استراتژیک که تاکنون کسی جرأت تولید آن را نداشته است، خبر داد و گفت: مهرماه امسال از داخلی‌سازی قطعه‌ای رونمایی خواهیم کرد که هیچ یک از قطعه‌سازان داخلی جرأت تولید آن را نداشته و آن را خط قرمز تولید قطعات دانسته‌اند؛ اما اکنون این قطعه به کمک مدیران جوان ایران‌خودرو، داخلی‌سازی شده است. او با یادآوری دیدار خود با مدیران پژو در اواخر سال گذشته، تاکید کرد: در این دیدار مدیران پژو به ایران‌خودرو اعلام کردند که نباید خودروی پژو ۳۰۱ را بدون حضور آنها تولید کند؛ در حالی که ما به آنها گفتیم که شما از قرارداد خارج شده‌اید؛ بنابراین ما به هر ترتیب خودروی پژو ۳۰۱ را داخلی‌سازی و تولید خواهیم کرد. تولید پژو ۳۰۱، ایران را صاحب یک پلتفرم کرد که می‌توان خودروهای زیادی را روی آن تولید کرد. یکه‌زارع اظهار کرد: ۳۰۰ قطعه‌ساز درگیر این پروژه هستند و مطمئن هستیم در پایان سال به داخلی‌سازی
۸۰ درصد در تولید آن خواهیم رسید.
البته نخستین سری این خودروها در اردیبهشت ۹۹ به مشتریان عرضه خواهد شد. ما توانستیم موتور این محصول را با ۸۰ درصد داخلی‌سازی تولید کنیم که علاوه بر ۳۰۱ می‌توان در سایر خودروها نیز از آن استفاده کرد. به گفته او ۱۳ هزار دستگاه از پژو ۲۰۰۸ تحویل و 3 هزار دستگاه دیگر باقی مانده است و هدف‌گذاری تولید ۳۰۱، تعداد۲۵۰ هزار دستگاه در سال است. مدیرعامل ایران‌خودرو تاکید کرد که تولید این خودرو در حالی است که پژویی‌ها اعلام کردند، اجازه تولید در ایران را ندارید اما ما می‌توانیم خود این پروژه را جلو برده و صاحب یک پلتفرم شویم. این نکته بسیار مهمی است که می‌توان خودروهای مختلفی روی این پلتفرم سوار کرد. در قرارداد دوم منعقده با پژو نیز موضوع دریافت خسارت مطرح و بیش از ۱۵۰ میلیون یورو در دفاتر منعکس شد که نشان می‌دهد، پژو بازنده ترک کردن ایران است.
یکه‌زارع در حاشیه این مراسم نیز تاکید کرد: پس از آنکه شرکت پژو ایران را ترک کرد، ایران‌خودرو داخلی‌سازی محصولاتی که قرار بود در قالب قرارداد مشترک پس از برجام تولید کند را آغاز کرد و بر این اساس مطابق قرارداد با این شرکت فرانسوی قرار بود خودروهای پژو ۲۰۰۸، ۳۰۱ و ۲۰۸ تولید شود اما پس از ترک پژو به دلیل اینکه خودروی ۳۰۱ تیراژ بالایی دارد، در مرحله اول این خودرو بدون اتکا به پژو تولید شد. او درباره همکاری مجدد ایران‌خودرو با پژو پس از ترک ایران و عرضه خودروهای این شرکت به نام پژو نیز توضیح داد: به هر حال این محصولات متعلق به شرکت پژو است اما به دلیل ترک یکجانبه قرارداد، ما مسیر را ادامه داده و بدون اتکای به این مجموعه روی تولید آن متمرکز شده‌ایم. برای این خط تولید در مجموع ۶۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری صورت گرفته است.
تولید پژو۳۰۱ بدون کمک طرف خارجی
مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه‌سازان نیز در این مراسم ضمن ابراز رضایت از نبود حتی یک شریک خارجی در پروژه تولید خودروی پژو ۳۰۱، عنوان کرد که اگر نتیجه تحریم‌ها، خودکفایی است ما با آغوش باز از تحریم‌ها استقبال می‌کنیم. علاوه بر اینکه این پروژه به لحاظ تکنولوژی و سطح خودکفایی جایگاه ویژه‌ای داشته است؛ اما ویژگی مهم آن این است که سال‌ها است، چنین هم افزایی در یک پروژه وجود نداشته است، اما در پروژه تولید پژو ٣٠١، هر هفته جلساتی برگزار شده که جمع بزرگی از قطعه‌سازان و خودروسازان را گرد هم آورده تا موضوع را با جدیت تمام پیگیری کنند. او معتقد است که این پروژه در سخت‌ترین زمان برای خودروسازها و قطعه‌سازها آغاز شد. افراد بسیار به ما می‌گفتند که مشخص نیست در آینده وضعیت تحریم‌ها به چه صورت باشد، صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی در چه اوضاع و شرایطی باشد و… اما با همه اینها در سخت‌ترین زمان، وفادارترین قطعه‌سازان مانده و پروژه به این حد خودکفا و ارزشمند را به پایان رساندند. دبیر انجمن قطعه‌سازان بر این موضوع که برای اولین‌بار در تاریخ صنعت خودروسازی ایران است که خودرویی بدون هیچ شرکت و شریک خارجی تولید می‌شود، تاکید کرد و گفت: افتخار ماست که بالاخره فریاد قطعه‌سازان مبنی بر وجود توانایی برای طراحی و تولید قطعات به گوش رسیده و عملیاتی شده است. به گفته او، این موضوع نشان می‌دهد، تحریم‌ها آنچنان تأثیرگذار نبوده؛ بنابراین اگر قرار است تحریم شویم و بتوانیم اینچنین به خودکفایی برسیم؛ بهتر که تحریم باشیم. بیگلو افزود: نکته مهم اینجاست که ما نگران تحریم‌های خارجی نیستیم. این مدت اخیر آنچنان از تحریم‌های داخلی ضربه خورده‌ایم که اثر تحریم‌های خارجی به اندازه آن نبوده است. مصوبه ١١ هزار میلیارد تسهیلات پرداختی به قطعه‌سازان که 7 هزار میلیارد تومان آن باقی مانده از آذر ماه تصویب شده اما هنوز کامل اجرایی نشده است.
تولید 100 هزار دستگاه پژو 301 تا 1400
منصور منصوری، مدیرعامل ساپکو هم در این مراسم از برنامه‌ریزی برای تولید 100 هزار دستگاه پژو 301 تا سال 1400 در کشور خبر داد و گفت: این خودرو در دو مدل LX و ALX تولید می‌شود که موتور EC5 روی آن نصب می‌شود. او ادامه داد: تولید موتور با خودکفایی 80 درصدی و گیربکس دستی روی مدل LX صورت می‌گیرد و در نوع ALX نیز گیربکس اتومات نصب خواهد شد که پس از مدت کوتاهی بعد از لانچ کردن گیربکس دستی، این محصول نیز وارد بازار خواهد شد. مدیرعامل ساپکو دسترسی به ایمنی بالاتر، ارتقا و تکمیل سبد محصولات و تحقق برنامه بلندمدت محصولات ایران‌خودرو، برخورداری از استانداردهای 85گانه و مطابقت با سطح استاندارد یورو5 را از جمله ویژگی‌های پژو301 عنوان کرد و گفت: بعد از پلتفرم‌های پژو 206، پژو405، سمند و دنا، حالا جدیدترین پلتفرم ایران‌خودرو برای پژو 301 طراحی شده است که امکان صادرات محصول را با استانداردهای بین‌المللی فراهم می‌کند. او با بیان اینکه بستر لازم برای رشد توان طراحی شرکت‌های زنجیره تامین در پروژه پژو301 فراهم شده، افزود: در پروژه‌های دیگر، خودکفایی به مرور افزایش می‌یافت اما در این پروژه داخلی‌سازی 61 درصدی در آغاز تولید مدنظر است و با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید در تولید مواد اولیه و قطعات امکان دستیابی به بازارهای صادراتی فراهم می‌شود. منصوری در مورد سرمایه‌گذاری انجام‌شده روی تولید پژو301 نیز گفت: 63 میلیون یورو و 280 میلیارد ریال در حوزه قطعات و 38 میلیون یورو نیز در سالن بدنه‌سازی جدید در این پروژه هزینه شده است. به گفته او سال جاری 4 هزار دستگاه پژو301 در ایران تولید خواهد شد که این رقم در سال 1400 به 100 هزار دستگاه می‌رسد. مدیرعامل ساپکو در مورد همکاری با شرکت‌های سازنده قطعات نیز گفت: برای این پروژه 198 سازنده مورد بررسی قرار گرفتند که با 96 سازنده قرارداد منعقد شد. با در نظر گرفتن شرکت‌های همکار با این سازندگان، در مجموع 300 سازنده درگیر پروژه پژو301 خواهند بود. همچنین از تکنولوژی این خودرو از نظر کاهش وزن و راحتی سفر می‌توان در بقیه خودروها نیز استفاده کرد.
خودروسازی ها به نان‌دانی تبدیل شده
در این مراسم عزیز اکبریان، رییس کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی هم با بیان اینکه شرکت‌های خودروساز برای خیلی‌ها به نان‌دانی تبدیل شده که می‌توانند بسیاری از مسائل را حل کنند، تاکید کرد: چنبره دولت‌ها بر صنعت خودرو مانع از واگذاری آنها به بخش خصوصی شده است. دولت نمی‌خواهد خودروسازیها را به بخش خصوصی واقعی ارایه دهد؛ چراکه وظیفه دولت نظارت است. او بر این باور است که نتوانستیم خصوصی‌سازی واقعی را در صنعت خودرو انجام دهیم و برخی می‌گویند با خصوصی‌سازی واقعی، نصف کارگران خودروسازیها باید اخراج شوند در حالی که این طور نیست. رییس کمیسیون صنایع مجلس اظهار کرد: در کنار تحریم‌های خارجی، تحریم‌های داخلی نیز صنعت خودروسازی را تحت تأثیر قرار داده به طوری که قطعات مورد نیاز دو خودروساز کشور مدت‌ها در گمرک باقی مانده بود. او تاکید کرد که محصولات را در شأن مردم تولید نکردیم و نتوانستیم خصوصی‌سازی واقعی را در صنعت خودرو اجرا کنیم.
