«سیلیکون‌ولی» در گرداب چالش‌های سیاسی

گروه جهان|

 غول‌های فناوری چون فیس‌بوک، گوگل و آمازون به‌دنبال توسعه فعالیت‌های خود هستند و برخی از آنان حتی برای ورود به بخش بانکداری خیز برداشته‌اند. این در حالی است که سوءظن و بی‌اعتمادی میان سیاستمداران و این شرکت‌ها به بالاترین سطح خود در چند دهه گذشته رسیده است؛ عاملی که چهره‌های سیاسی را ترغیب کرده تا حوزه فعالیت غول‌های فناوری را محدود کنند.     

فایننشال‌تایمز نوشته: هفته گذشته فرصت خوبی بود تا حال و روز شرکت‌های بزرگ  فناوری را بررسی کنیم. نتیجه اما برای سیلیکون ولی چندان امیدوارکننده نبود. کمپین‌های انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 میلادی در ایالات متحده نخستین روزهای خود را پشت سر می‌گذارد اما تنفر از غول‌های فناوری در فضای سیاسی واشنگتن، امری است که همه می‌توانند فارغ از قطب‌بندی‌های سیاسی درباره‌اش اتفاق‌نظر داشته باشند.

نمایندگان امریکایی سه‌شنبه و چهارشنبه در کاپیتال هیل این فرصت را پیدا کردند تا برخی از مهم‌ترین مسائل را درباره غول‌های فناوری مطرح کرده و عصبانیت خود را در این باره در برابر دوربین‌های خبرنگاران به نمایش بگذارند.  

فیس‌بوک اخیرا برای طرح‌های رمزارز (ارز دیجیتال) به شدت مورد انتقاد قرار داشت و گوگل نیز به‌دلیل همکاری با چین سرزنش می‌شد. از همین رو، مدیران این دو شرکت به همراه شرکت‌های آمازون و اپل برای نخستین بار به‌دلیل قدرتشان در بازار به کنگره فراخوانده شدند تا به پرسش‌های نمایندگان در این باره پاسخ دهند.

پیش‌تر نیز نتیجه یک نمایش سیاسی دو اقدام قابل توجه نظارتی بود: جریمه 5 میلیارد دلاری علیه فیس‌بوک در ایالات متحده به‌دلیل نقض حریم خصوصی کاربران و انتشار این خبر که اتحادیه اروپا به‌طور رسمی تحقیقاتی را درباره اتهام انحصار رقابت شرکت آمازون کلید زده است.

جای تعجبی نداشت که نشست نمایندگان درباره فیس‌بوک پر سر و صداتر بوده است. به‌نظر می‌رسید که برخی از نمایندگان از این‌که فیس‌بوک قرار است از یک ارز دیجیتالی رونمایی کند آن هم در حالی که هنوز مساله استفاده نادرست از اطلاعات کاربران حل نشده، نگران بودند. نمایندگان معترض می‌گویند چگونه می‌توان به فیس‌بوک اعتماد کرد وقتی شاهد نقض آشکار حریم خصوصی توسط این غول فناوری بوده‌اند.

شاید این شرایط در سیلیکون ولی به‌عنوان روند برخورد با یک نوآوری در نظر گرفته شده و در نهایت نیز به پایان برسد اما در خارج از ایالات متحده، ‌این خطر وجود دارد که به این مساله به‌عنوان یک ناهنجاری سیاسی آن هم در شدیدترین حالتش نگاه شود.  فیس‌بوک مدت‌هاست که اعلام کرده قصد دارد تا ارز مجازی را منتشر کند و وزارت خزانه‌داری آمریکا تاکید دارد تا زمانی که فیس‌بوک تعهدات لازم را ندهد مجوزی برای انتشار این ارز صادر نخواهد کرد.

فایننشال‌تایمز می‌نویسد: ارز دیجیتال لیبرا دو خطر دارد، خطراتی که می‌توانند توسعه یافته و به تهدیدی برای غول‌های فناوری تبدیل شوند. این تهدیدها منصفانه یا غیرمنصفانه می‌توانند فیس‌بوک را در یک گرداب بکشانند. نخست،‌ بی‌اعتمادی و سوءظنی که در محافل سیاسی نسبت به غول‌های فناوری ایجاد شده به مرحله متاستاز رسیده و بحرانی شده است. این وضعیت در رویکرد و لحن خشمگینانه نمایندگان امریکا نسبت به فیس‌بوک در نشست هفته گذشته کاملا مشهود بود. نمایندگان پیش از این‌که از طرح ارز دیجیتال فیس‌بوک انتقاد کنند نیز گلایه‌های جدی از نقض حریم خصوصی و انتشار اخبار جعلی داشتند. ارز دیجیتال لیبرا نیز جبهه جدیدی را در تقابل میان سیاستمداران و فیس‌بوک باز کرد. همچنین گلایه‌هایی نظیر این وجود دارد که ارز دیجیتال لیبرا می‌تواند سیاست‌های مالی ایالات متحده را تحت تاثیر قرار دهد و حتی قدرت دلار را تهدید کند.   

خطر دوم این است که اقدام علیه ارز دیجیتالی لیبرا می‌تواند درها را به روی اقدامات نظارتی به‌منظور متوقف کردن روند توسعه غول‌های فناوری در بازارهای جدید بگشاید. دیوید مارکوس یکی از مدیران ارشد فیس‌بوک، به سیاستمداران اطمینان داده که لیبرا تا‌زمانی که تایید نهایی را دریافت نکند راه‌اندازی نخواهد شد. اما حاضر نشده بپذیرد که شرکت تا زمان دریافت مجوز لازم تلاش برای توسعه این طرح را نیز متوقف خواهد کرد.  

همچنین در روزهای اخیر تلاش‌ها برای حملات سیاسی به گوگل نیز افزایش یافته و تمایلات وطن‌پرستی این شرکت امریکایی نیز زیر سوال رفته است. پیتر ثیل سرمایه‌گذار و مشاور سیلیکون ولی کاخ‌سفید، مدعی شده که این موتور جستجو تحت تاثیر چین قرار گرفته و دیگر در جهت تامین منافع ایالات متحده کار نمی‌کند.  دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، در رشته توییتی وعده داده که در این باره تحقیق خواهد کرد. گوگل اما قویا این اتهامات را رد می‌کند.

مجلس نمایندگان امریکا در حال حاضر طرحی را در دست بررسی دارد که غول‌های فناوری را از ورود به بخش بانکداری برحذر می‌دارد. چنین اقدامی می‌تواند فعالیت‌های دیگر شرکت‌های فناوری را که هم‌اکنون اجازه انجام آن را دارند نیز تحت تاثیر قرار دهد؛ اقدامی در راستای اهداف برخی از سیاستمداران که به‌دنبال محدود کردن افزایش قدرت غول‌های فناوری هستند.  

به‌نظر می‌رسد که اقدام شدید برای محدود کردن دایره فعالیت غول‌های فناوری چه از طریق قانونگذاری و چه دادگاه، راه درازی در پیش دارد. تلاش برای ایجاد موانع قانونی که بتواند مانع از ورود غول‌های فناوری‌های به بخش‌های خرد اقتصادی شود یا آن‌ها را از نوع خاصی از فعالیت‌های تجاری منع کند، دشوار به‌نظر می‌رسد. و همان‌طور که روند تحولات مایکروسافت در دهه اخیر نشان داده، این رویه نمی‌تواند موفق باشد. با این حال تحولات هفته گذشته نشان داد که چالش‌های سیاسی غول‌های فناوری در حال تشدید شدن است.