جانسون ، سیاست خارجی لندن را برای کاخ سفید تغییر نمیدهد
بسیاری از رسانههای جهان از شباهتهای ظاهری و رفتاری «بوریس جانسون» نخستوزیر جدید انگلیس با «دونالد ترامپ» رییسجمهوری امریکا سخن میگویند. با وجود این، گروهی از تحلیلگران اعتقاد دارند دگرگونی مناسبات و نزدیکی روزافزون روابط لندن- واشنگتن در کوتاهمدت دور از ذهن است.
به گزارش ایرنا، انتخاب «بوریس جانسون» به عنوان نخست وزیر انگلیس با موجی از مشابه انگاری وی با «دونالد ترامپ» در افکار عمومی و رسانههای جهان همراه شد. تشابه ظاهری این دو در کنار برخی رویکردهای سیاسی تند و جنجالی در قبال مهاجران و دیدگاههای حمایتگرایانه در حوزه داخلی موجب شدهاند تا برخی از به قدرت رسیدن ترامپِ انگلیس سخن بگویند.
همین موضوع موجب نگرانی در قاره سبز هم شده است زیرا تصور میشود جانسون با اتخاذ خط مشیهایی مشابه با رییسجمهوری امریکا، نظم و همکاری در اروپا را دچار خدشه کند.
نکته مهم آن است که جانسون بر اجرای بیچون و چرای «برگزیت» تاکید میکند. بطور قطع خروج انگلیس از اتحادیه اروپا هزینه و بار سنگین اقتصادی را برای این کشور به همراه خواهد داشت و لندن برای جبران کمبود سرمایه و بازار باید شرکای تجاری مطمئنی را پیدا کند. بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند لندن از مدتها قبل به دنبال آن بود تا ایالات متحده را جایگزین بازارهای خود در اتحادیه اروپا کند. از اینرو در آینده باید شاهد نزدیکتر شدن دو متحد در دو سوی آتلانتیک باشیم. دونالد ترامپ هم در مورد نخست وزیر جدید اظهار داشته است: انگلیسیها به جانسون میگویند «ترامپِ بریتانیا» و این نکته خوبی است. آنها مرا دوست دارند و این همان چیزی است که آنها میخواهند و این چیزی است که آنها نیاز دارند.
علاوه بر آنچه گفته شد نکات دیگری نیز در مورد ترامپ و جانسون وجود دارد که غیرقابل چشم پوشی است. سال ۲۰۱۶ برای آنها ویژگی منحصر به فرد سیاسی داشت. ترامپ همان سال در انتخابات ریاستجمهوری امریکا پیروز شد و بوریس جانسون نیز در آن دوره با حمایت تمام و کمال از برگزیت، دوره جدیدی را در زندگی سیاسی خود آغاز کرد. همین نقطه عطف ابتدا وی را به منصب وزارت امور خارجه و سپس نخست وزیری انگلیس رساند.
روزنامه «نیویورکتایمز» در گزارشی دونالد ترامپ و بوریس جانسون را متحدانی برای ایجاد اختلال دانسته و عنوان داشته از زمان به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، انگلیس نتوانست چندان به کاخ سفید در پیشبرد سیاست خارجی کمک کند اما ممکن است این رویه در دوره نخستوزیری بوریس جانسون دگرگون شود. در هر صورت به نظر میرسد وی که به «BoJo» (بوجو) معروف شده است ردایی همانند ترامپ را بر تن کند.
به گفته «نیکلاس برنز» از کارکنان ارشد وزارت امور خارجه در دولتهای پیشین امریکا، انگلیس درگیر یک بحران وجودی شده است و ایالات متحده هم با مشکل مشابهی دست به گریبان است. رهبران هر دو کشور اما کاملا غیرقابل پیشبینی هستند و به سرعت میتوانند شرایط را تغییر دهند. جالب اینجا است که هر دو رهبر، انزوا را در دستور کار خود قرار دادهاند. دونالد ترامپ در همان بدو حضور در اتاق بیضی کاخ سفید خروج از توافقهای بینالمللی و حتی ناتو را مطرح کرد. بوریس جانسون هم قبل از حضور در ساختمان شماره ۱۰ خیانبان داونینگ، خروج از اتحادیه اروپا را مجدانه دنبال میکند. این سوال اکنون مطرح است که تغییر دولت در انگلیس میتواند به اتحاد بیشتر و عمیقتر لندن با واشنگتن منجر میشود؟ وقتی ترامپ از توافق هستهای برجام خارج شد انگلیس در کنار آلمان و فرانسه و در مقابل امریکا قرار گرفت تا برجام را زنده نگاه دارد. در حملات کاخ سفید به ناتو هم لندن به متحدان اروپایی خود اطمینان داد در کنار آنها خواهد ایستاد. در مورد شرکت چینی هوآوی هم لندن رویکردی متفاوت با واشنگتن را در پیش گرفت. البته همین سیاستها بود که موجب انتقاد ترامپ از انگلیس و «ترزا می» شد. در شرایط کنونی اما شباهتهای ترامپ و جانسون در کل کم نیستند و میتوان انتظار داشت رابطه دو رهبر سیاسی در آینده نزدیکتر شود. در یکی از آخرین نمونهها هر دوی آنها در مورد چالشی که گزارشهای «کیم داروک» سفیر سابق انگلیس در واشنگتن در مورد ویژگیهای رییسجمهوری امریکا ایجاد کرده بود، واکنشهای همسویی نشان دادند. با این حال تحلیل تارنمای شبکه خبری «سیانان» میگوید که بوریس جانسون هیچگاه دوست دونالد ترامپ نبوده است. اگرچه رییسجمهوری امریکا از نامیدن جانسون به عنوان ترامپ انگلیس ابراز خوشحالی کرد اما وی از مدتها قبل پیروزی جانسون را پیشبینی میکرد. این در حالی است که جانسون پیش از انتخابات ریاستجمهوری امریکا در سال ۲۰۱۶ به صورت آشکار انتقادهای تندی را از ترامپ بیان کرد. این اختلافات از سال ۲۰۱۵ پس از انتقاد ترامپ از شهر لندن که جانسون شهردار آن بود، رخ داد.
سخنان اخیر ترامپ اما نشان میدهد که فعلاً وی دشمنی با جانسون را کنار گذاشته است و نخست وزیر جدید انگلیس را مردی خوب و باهوش توصیف میکند. با این حال ترامپ فاکتور مهمی در سیاستهای انگلیس به شمار میرود زیرا با وجود این اختلاف نظرها، در چند مدت اخیر جانسون سخنی را ابراز نکرده که باعث ناراحتی و واکنش ترامپ شود. وی در عوض بر همکاری با کاخ سفید تاکید کرد که با حمایت ترامپ از برگزیت نیز همراه شد.
همین نزدیکی دیدگاهها موجب شد تا تارنمای روزنامه «یو.اس.ای تودی» در گزارش خود نخستین نشست خبری ترامپ و جانسون را بسیار جذاب و تماشایی توصیف کند زیرا هر دوی آنها را چهرههایی اهل نمایش (شومن) دانسته است. به اعتقاد تحلیلگران از آنجا که دو کشور در دهههای اخیر روابط نزدیک نظامی و اقتصادی را تجربه کردهاند انتخاب جدید در لندن این مسیر را تغییر نخواهد داد. به اعتقاد «مت بیچ» از مدیران مرکز پژوهشی دانشگاه «هال»، جانسون هر نکتهای را که ترامپ میگوید یا در پیام رسان توئیتر نشر میدهد تأیید میکند؛ علاوه بر این هر دوی آنها از لحاظ ذهنی دارای شخصیت سیاسی منحصر به فردی هستند. اما درکل فرقی نمیکند چه کسی وارد ساختمان نخست وزیری میشود، آنها میدانند که باید با رییسجمهوری امریکا کنار بیایند زیرا به کار کردن با ترامپ نیازمند هستند. با این حال به نوشته «نیویورک تایمز» پرونده ایران میتواند آزمون مهمی برای سنجش میزان نزدیکی جانسون به کاخ سفید باشد.
البته برخی تحلیلگران به امکان بهبود روابط دو کشور با دیده تردید مینگرند. روزنامه «گاردین» در گزارشی در زمینه دورنمای این روابط آورده است اگرچه ترامپ به طرفدار نخست وزیر تازه تبدیل شده است اما هنوز مشخص نیست که آیا هماهنگی سیاسی واقعی میان دو کشور برقرار خواهد شد.
در این راستا تحلیلگر این روزنامه، تردید دارد که فضای روابط دو کشور در کوتاهمدت تغییرات شگرفی را تجربه کند و بهشدت ارتقا یابد. ترامپ و ترزا میهم کار خود را در ابتدا با روی خوش آغاز کردند اما روابط آنها به سرعت به علت مداخله رییسجمهوری امریکا در امور داخلی انگلیس به سردی گرایید.
طبق این تحلیل گویا ترامپ جانسون را به خاطر اظهارات چند سال قبل بخشیده و فعلاً جانسون از نگاه ترامپ، فردی استوار و باهوش است اما برخی تحلیلگران همچون «توماس رایت» مدیر مرکز اروپا امریکا در اندیشکده «بروکینگز» اعتقاد دارند «به نظر نمیرسد روابط به زودی ارتقای زیادی پیدا کند. جانسون هم سیاست خارجی لندن را در راستای خواست کاخ سفید تغییر نمیدهد».