اردوغان نرخ بهره تک‌رقمی می‌خواهد
گروه جهان|
رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه، با اشاره به کاهش اخیر نرخ بهره در این کشور گفته کاهش‌های بیشتری در راه است. این در حالی است که بانک مرکزی ترکیه پنج شنبه بدون توجه به تحرکات بازار نرخ بهره را به پایین‌ترین سطح در 17سال گذشته کاهش داد.
به‌گزارش بلومبرگ، بانک مرکزی ترکیه پس از مدت‌ها کشمکش پنجشنبه با درخواست اردوغان برای کاهش نرخ بهره موافقت کرده و نرخ بهره را با ۴۲۵ واحد کاهش به ۱۹.۷۵ درصد رساند. این کاهش که ۱۷۵ واحد بیشتر از انتظار فعالان بازار بود که به‌گفته دولت، با هدف مقابله با نرخ تورم و اثرگذاری بر تقاضای مصرف‌کنندگان ترک اعمال شده است.
رجب طیب اردوغان در واکنش به این تصمیم بانک مرکزی تاکید کرده که تا پایان سال کاهش‌های بیشتری در راه خواهند بود تا نرخ بهره به سطح موثری برسد. او در جمع خبرنگاران در شهر استانبول گفته: «هدفمان این است که نرخ تورم را تا پایان سال
تک رقمی کنیم. وقتی به این هدف می‌رسیم که به هدفمان در خصوص نرخ بهره رسیده باشیم.»
متوسط نرخ تورم ترکیه در بازه زمانی ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ میلادی معادل ۵۸.۸۱ درصد بوده است که بالاترین نرخ مربوط به مارس ۱۹۹۴ با ۵۰۰ درصد و کمترین نرخ نیز مربوط به مه۲۰۱۳ با ۴.۵ درصد بوده است.
رجب طیب اردوغان که از مخالفان سرسخت نرخ بهره بالا محسوب می‌شود بارها خود را دشمن نرخ بهره خوانده بود. او با بیان اینکه به‌زودی روند گسترده کاهش نرخ بهره آغاز خواهد شد، گفته هدف ترکیه آن است که نرخ بهره را تا پایان سال حدود ۱۵درصد کاهش دهد و به نرخ تک رقمی برساند. رییس‌جمهور ترکیه در بخش دیگری از سخنان خود وعده داده که مردم ترکیه ثمره کاهش نرخ بهره را خواهند دید: «وقتی که این اتفاق افتاد خواهید دید که نرخ تورم نیز به‌طرز محسوسی کمتر خواهد شد.»
اردوغان پیش تر در واکنش به مقاومت بانک مرکزی این کشور در برابر فشارهای دولت برای کاهش نرخ بهره، مراد چتینکایا رییس پیشین بانک مرکزی، را برکنار کرده بود. مراد چتینکایا از سال ۲۰۱۶ عهده‌دار ریاست بانک مرکزی ترکیه بود. او با هدف تقویت واحد پول این کشور، لیر، اقدام به افزایش نرخ بهره بانکی کرده بود. در دوره زمامداری چتینکایا، نرخ بهره بانکی بیش از شش درصد افزایش یافته و به ۲۴ درصد رسیده بود. چتینکایا بر استقلال بانک مرکزی از دولت و سیاست‌های پولی و مالی آن اصرار داشت. مراد اویسال جانشین چتینکایا شد. بلومبرگ نوشته: «کاهش شدید نرخ بهره نشان می‌دهد که بانک مرکزی به رهبری اویسال تلاش دارد تا اولویت‌های خود را با رویکرد اردوغان برای رشد اقتصادی و تئوری غیرمعمول او مبنی بر اینکه نرخ بهره بالا به جای کاهش تورم باعث افزایش تورم می‌شود، تطبیق دهد.»
اپوزیسیون ترکیه اردوغان را به گروگان گرفتن بانک مرکزی متهم می‌کند. سرمایه‌گذاران نیز به‌شدت نگران استقلال بانک مرکزی هستند به همین دلیل بازارهای مالی در واکنش به عقب‌نشینی بانک مرکزی در برابر فشارهای دولت و کاهش دستوری نرخ بهره واکنش منفی نشان دادند. گفته شده، با انتشار خبر کاهش نرخ بهره هر دلار به ۵.۶۸۳۳ لیر، هر یورو به ۶.۳۲۸۹ لیر، هر پوند انگلیس به ۷.۰۶۷۱ لیر و هر فرانک سوییس به ۵.۷۳۰۷ لیر افزایش یافتند. نرخ رشد اقتصادی ترکیه در ماه‌های گذشته روندی نزولی داشت و پیش‌بینی می‌شود که اقتصاد ترکیه با رکود روبرو شود.
تهدید به فسخ معامله با بوئینگ
در شرایطی که ارزش لیر ترکیه به‌دلیل نگرانی از سیاست‌های اقتصادی دولت ادامه دارد، رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه، در واکنش به کنار گذاشته شدن کشورش از پروژه ساخت جنگنده‌های اف۳۵، واشنگتن را به لغو سفارش بوئینگ تهدید کرده است. این در حالی است که تنش‌های آنکارا با واشنگتن و احتمال تحریم‌های امریکا علیه ترکیه نیز یکی دیگر از عواملی است که اقتصاد ترکیه را دستخوش نوسان کرده است.
به‌گزارش دویچه‌وله، رجب طیب اردوغان در برابر نمایندگان حزب حاکم عدالت‌وتوسعه گفته چنانچه امریکا، ترکیه را عملا از برنامه ساخت جنگنده‌های اف۳۵ حذف کند، خرید ۱۰۰فروند هواپیما از شرکت بوئینگ نیز منتفی خواهد بود. چنانچه تهدید اردوغان عملی شود، شرکت امریکایی بوئینگ متحمل ضربه‌ای جدید خواهد شد.
اردوغان پیش‌تر گفته که اگر امریکا بخواهد ترکیه را از پروژه تولید جنگنده اف۳۵ کنار بگذارد، باید 1.4 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری این کشور را پس بدهد. رییس‌جمهوری ترکیه تاکید کرده است که خروج ترکیه از پروژه تولید اف۳۵ هزینه ساخت هر جنگنده را حدود ۸ میلیون دلار بالاتر می‌برد.
ترکیه صاحب دومین ارتش بزرگ در پیمان ناتوست و در کنار هشت کشور دیگر، در سرمایه‌گذاری برای تولید اف۳۵ مشارکت کرده است.10شرکت ترکیه‌ای ۹۰۰ قطعه مختلف برای اف۳۵ مشارکت دارند. وزارت دفاع امریکا اعلام کرده که سفارش ساخت این قطعات به شرکت‌های امریکایی یا شرکت‌های قطعه‌ساز در دیگر کشورها واگذار می‌شود و خلبانان و تکنیسین‌های ترکیه نیز که در امریکا دوره می‌بینند باید تا پایان جولای امریکا را ترک کنند. واشنگتن بیم دارد که روسیه از طریق این سامانه، به داده‌های محرمانه جنگنده‌های اف۳۵ دسترسی پیدا کند. پدافند موشکی یاد شده، پیشرفته‌ترین سیستم دفاع موشکی روسیه است که می‌تواند همزمان ۸۰ هواپیما را تا برد ۴۰۰کیلومتری هدف بگیرد.
شرکت هواپیمایی بوئینگ در ماه‌های گذشته به‌دلیل سقوط دو هواپیما از نوع ۷۳۷ مکس 2.9 میلیارد دلار ضرر کرده و مشتریان خود را از دست داده است. عربستان از جمله سفارش 5.9 میلیارد دلاری خرید این نوع هواپیما را فسخ کرده است.
