سودآوری صادرات خدمات فنی و مهندسی همتراز صنعت نفت
متکی شدن به صنعت نفت، اقتصاد ایران را کج خلق بار آورد. با این اوصاف در کنار صنعت نفت، صنایع و خدماتی را می‌توان نام برد که با مقداری توجه بیشتر، به اندازه صنعت نفت می‌توانند به ما سود برسانند. حسن کاظمی رییس کمیته صادرات انجمن سازندگان تجهیزات نفت ضمن بررسی جایگاه خدمات فنی و مهندسی در ایران، از پتانسیل وسیع آن سخن به میان آورد. او می‌گوید: « اگر اهداف سند چشم‌انداز تاکنون اجرایی شده بود، تا چندسال آینده باید حدودا 35 میلیارد دلار صادرات خدمات فنی مهندسی و کالا را از آن خود می‌کردیم؛ یعنی به اندازه فروش یک ساله نفت. »
کاظمی گفت: برای کاهش یا حذف وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، سند چشم‌انداز پیش روی ما قرار دارد. به هر حال اقتصاد نفتی ما اقتصادی است که در 40 سال اخیر، شاید بیش از 1300 میلیارد دلار درآمد ایجاد کرده است. یعنی سالانه بطور متوسط حدودا 32 میلیارد دلار که این رقم در تمام برنامه‌هایی که قرار بوده انجام شوند، تاثیراتی را می‌توانسته داشته باشد. ما بهتر می‌توانستیم عمل کنیم. او ادامه داد: ما ظرفیت‌ها و فرصت‌های خوبی در منطقه داریم. 15 کشور همسایه ما و چند کشور دورتر، بین 500 تا 700 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های فسیلی انجام داده‌اند. حجم تجهیزات مورد نیاز در این 500 میلیارد دلار، بیش از 250 تا 350 میلیارد دلار است که رقم سنگینی محسوب می‌شود. این پروژه‌ها حداقل بیش از 50 میلیارد دلار خدمات فنی مهندسی نیاز دارند تا هندل شوند. البته در ایران این ظرفیت‌ها ایجاد شده است. اگر اهداف سند چشم‌انداز تاکنون اجرایی شده بود، تا چندسال آینده باید حدودا 35 میلیارد دلار صادرات خدمات فنی مهندسی و کالا را از آن خود می‌کردیم؛ یعنی به اندازه فروش یک سال نفت. اما از این کار غفلت شد. وی افزود: در زمینه خدمات فنی و مهندسی و کالایی و امر صادرات معایبی وجود دارد. پشتیبانی‌های جدی که مصداق برنامه‌های توسعه باشد، چندان اجرایی نشد. در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر نیز با همین مشکل مواجه هستیم. در این زمینه نوسانات دلار تصمیمات مفید را تا حد زیادی از کارآیی خارج کرد. به عنوان مثال زمانی سرمایه‌گذاران خارجی با دلار 3 هزار تومانی سرمایه خود را برای بخش انرژی وارد کشور کردند. اما اکنون سود حاصله را به جهت افزایش نرخ دلار، نمی‌توانند به دلار تبدیل کنند؛ چراکه در این صورت سود چندانی عایدشان نمی‌شود. با حمایت‌های بیشتر می‌توانیم این مشکلات را حل و فصل کنیم.
این کارشناس حوزه نفت و انرژی در پاسخ به این سوال که برای حل این مشکلات باید از کجا شروع کنیم، گفت: دولت صادرات را باید محور توسعه اقتصادی کشور قرار بدهد. حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی باید حمایت مالی شود. اکنون ما در هر نمایشگاهی که می‌خواهیم حضور داشته باشیم، برای اجاره هر متر مربع، باید 300 یورو هزینه کنیم. در حالی که شرایط بنگاه‌های اقتصادی ما شرایط چندان مناسبی نیست. حضور در این نمایشگاه‌ها می‌تواند منجر به بازاریابی شود و در نهایت برای کشور سودآور گردد. او ادامه داد: اکنون ما بر روی الگویی به نام الگوی اقتصادی «چین نوین »
کار می‌کنیم. ما قوانین و مقررات خوبی برای حضور در مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی ایجاد کرده‌ایم. در چین شبیه این قوانین اجرایی شد و امروز چین را به اقتصاد دوم جهان تبدیل کرده است. ما نیز می‌توانیم از این مناطق برای سرمایه‌گذاری بین‌الملل استفاده کنیم. اگر بیش از این هم معطل شویم، بیشتر متضرر خواهیم شد. باید وارد میدان عمل شویم.
رییس کمیته صادرات انجمن سازندگان تجهیزات نفت افزود: دلارهای نفتی مشکل اساسی کشور هستند؛ چراکه این درآمد، یک درآمد راحت‌الوصول است و تقریبا به یک بخش محدود و برگزیده‌ای از جامعه تعلق می‌گیرد. کشورهایی که دلار نفتی دارند، غالبا با این مشکل مواجه هستند. بیشتر این کشورها با فسادی مواجه هستند که عامل آن دلار نفتی است. اگر اقتصاد مبتنی بر ارزش افزوده داخلی و همچنین درآمد مالیاتی باشد، زمینه‌های آن فساد از بین می‌رود. فراموش نکنیم که بستر فعالیت‌های اقتصادی در ایران بر اساس دلار نفتی تنظیم می‌شود. از این جهت است که ما لطمه می‌بینیم.
