بازی با دُم طبیعت برای تحدید نفت ایران؟!

گروه انرژی|نادی صبوری|

به نظر می‌رسد اقدام‌ها در جهت تخریب راه‌های فروش نفت خام ایران از سوی امریکا ابعاد تازه‌ای به خود گرفته است. ابعادی که کم و بیش به سوی روش‌های غیر‌رسمی و ایذایی و غیر‌قابل ردگیری رفته است. اواسط ماه ژوئن رسانه‌های داخلی سوریه خبری مبنی بر این منتشر کردند که خرابکاری در خطوط لوله «بندر بانیاس» این کشور باعث نشت نفت شده است، تلویزیون محلی سوریه تصاویری از ساحل را نشان داد که آب دریا به رنگ قهوه‌ای در آمده و مردم با تعجب در حال تماشا و بعضا لمس کردن این ماده بدبو هستند. بندر بانیاس همان بندری است که بریتانیا مدعی شده است نفتکش گریس 1 که در توقیف آنهاست، به سوی آن حرکت می‌کرده است. دیروز وب سایت «بلینگ‌کت» که خود را یک رسانه مستقل معرفی می‌کند که به اشتراک‌گذارندگان محتوا در آن متفاوت از رسانه‌های رسمی و طبق ادعای خودشان از منابع آزاد (Open source) خبرها را تهیه می‌کنند مطلبی در مورد نشت نفت در بندر بانیاس سوریه نوشت و با استناد به عکس‌های ماهواره‌ای عنوان کرد که خرابکاران با آسیب زدن به خط لوله در این بندر، محیط زیست را به مخاطره انداخته‌اند.

برای اینکه بخواهیم بپذیریم این حمله با ایران و تحریم‌ها علیه ایران ارتباطی دارد یا نه باید کمی به عقب برگردیم و چند حادثه که در بنادر فجیره امارات و بعد در نزدیکی عمان برای نفتکش‌ها اتفاق افتاد را به یاد بیاوریم. از مجموعه حوادثی که آن دوران برای نفتکش‌ها پیش آمد برای هیچ کدام نه مقصر اصلی پیدا شد و نه اساسا تلاش چندانی برای معرفی آن صورت گرفت.

با چنین پیشینه‌ای، با وجود اینکه هیچ چیز مشخصی برای اینکه خرابکاری در خط لوله سوریه را به ایران مرتبط بدانیم وجود ندارد از نظر برخی نشت نفت در بانیاس سوریه می‌تواند این را نشان بدهد که امریکا به روش‌هایی با پتانسیل مخرب، برای جلوگیری از فروش نفت خام ایران رو آورده است. روش‌هایی غیرقابل ردیابی که می‌تواند برای محیط زیست آسیب جدی به دنبال داشته باشد.

سمیر مدنی که صاحب وب‌سایت تانکر ترکینگ است که یکی از معروف‌ترین وب‌سایت‌ها برای رصد تردد کشتی‌ها در جهان به شمار می‌رود دیروز در اکانت توییترش نوشت که خرابکاری در خط لوله در بانیاس سوریه بعد از آن اتفاق افتاد که دو نفتکش در عمان دچار مشکل شدند. او نوشت با این کار خواستند به تهران این پیغام را بفرستند که امنیت نخواهی داشت.

او ادامه می‌دهد: «پس به جای حمله به ایران شاهد حمله به تاسیساتی هستیم که ایران برای تحویل نفت خام به سوریه احتیاج دارد.» این فعال حوزه انرژی همچنین به عمقی که انفجارها در آن رخ داده هم اشاره کرده و نوشته که برای اینکه خطوط لوله در اعماق 18 الی 19 متری منفجر شود به تیمی بزرگ از متخصصان نیاز است. مدنی با این نظر تلویحا این فرضیه که باید یک «دولت» پشت این انفجار بوده باشد را مطرح کرده است.

همزمان فردی به نام ویم زواینمبرگ که از به اشتراک‌گذارندگان محتوا در وب‌سایت «بلینگ‌کت» است در گزارشی با استناد به عکس‌های ماهواره‌ای نوشت که به خاطر خرابکاری‌ای که 22 ژوئن در تاسیسات نفتی بندر بانیاس سوریه شد، حداقل 3 نقطه دچار مشکل شدند که باعث می‌شود هر بار یک نفتکش بخواهد محموله‌اش را تخلیه کند با نشت همراه باشد.

او در بخشی از گزارشش عکسی را منتشر کرده که از فراز آب‌ها گرفته شده و ممکن است نشانگر این باشد که یک تانکر تعمیری در حال نزدیک شدن به نقطه‌ایست که در آن لکه نفتی دیده می‌شود. بعد«بلینگ کت» می‌نویسد یک نفتکش ایرانی 2 آگوست هم در بانیاس محموله‌اش را تخلیه کرده اما این‌بار نشانی از نشت نفت دیده نشده است.

رسانه‌های جریان اصلی دنیا واکنشی به این اخبار نشان نداده‌اند و خبری که در رسانه‌های محلی سوریه منتشر شده هم در مورد ارتباط این ماجرا با ایران چیزی مطرح نکرده است.

گزارش بلینگ کت بر اثر مخرب محیط زیستی برخی اقدامات تمرکز دارد. در گزارش از نشت نفت در بندر بانیاس، به عنوان اثر دومی تخریبگر تحریم‌ها برای فروش نفت به سوریه به این موضوع اشاره شده که به خاطر دسترسی نداشتن مردم در سوریه به سوخت برای گرمایش و پخت‌وپز، آنها مجبور شده‌اند به جنگل‌تراشی دست بزنند که به‌شدت محیط زیست این کشور را تهدید می‌کند.

سوریه از طرف دیگر بر سر منابع و ذخایر نفتی خود هم با گروه‌های خود سر و همچنین با ترکیه درگیری‌هایی دارد.

ماجرای تبعات زیست محیطی خرابکاری در تاسیسات نفتی سوریه و احتمال ارتباطش با تلاش‌ها برای محدود کردن فروش نفت خام ایران از چشم عدنان طباطبایی مدرس دانشگاه دسلدورف آلمان و تحلیلگر مسائل ایران هم دور نماند. فرزند صادق طباطبایی توییت «بلینگ کت» را بازنشر کرده و با اضافه کردن نظر خودش نوشت: «سرنخی مهم از تبعات گزارش‌نشده و کشف‌نشده‌‌ای که با تشدید اقدام‌های غیرقابل انتساب و غیرقابل استناد علیه ایران و نفتش همراه می‌شوند».